ديدار محمود احمدی نژاد، رئيس جمهور ايران با آيت الله فاضل لنکرانی

آيت الله فاضل لنکرانی از مدتها پيش بيمار بوده و برای معالجه به يکی از بيمارستانهای لندن مراجعه کرده بوده، برخی گزارشها حاکی از اين است که وی در لندن درگذشته و بنابر برخی ديگر از گزارشها، آيت الله لنکرانی دو روز پيش از درگذشت به ايران بازگشته و در منزل شخصی اش در قم درگذشته است.

آيت الله لنکرانی از جمله چند روحانی بلندپايه ای بود که علاوه بر جايگاه مذهبی، در تشکيلات جمهوری اسلامی نيز صاحب مقام بودند و معرفی کننده او به عنوان مرجع تقليد نيز، جامعه روحانيت مبارز و جامعه مدرسين حوزه علميه قم بودند که از تشکلهای عمده سياسی جناح محافظه کار ايران به شمار می روند.

وی پيش از مرجعيت، مدير شورای مديريت حوزه علميه قم بود، اين شورا که چند سال پس از روی کارآمدن حکومت جمهوری اسلامی در ايران برپا شد، نظام سنتی حوزه های علميه را تغيير داد و با از ميان بردن استقلال مدارس علميه، آنها را از نظارت مستقيم مراجع و علما خارج ساخت و تحت مديريت و برنامه ريزی واحدی قرار داد.

گفتگو با محمد علی ایازی، عضو مجمع مدرسین حوزه علمیه قم

در انتخابات دومين دوره مجلس خبرگان رهبری ايران در سال 1990 (1369) که شکاف ميان جناحهای سياسی رقيب در ايران را بيش از پيش علنی ساخت، آيت الله فاضل لنکرانی به عنوان يکی از علمای برجسته تعيين شده بود که بايد صلاحيت فقهی داوطلبان را برای نامزدی اين مجلس تعيين می کردند.

روند تعيين صلاحيت داوطلبان در آن زمان اعتراض فراوان برانگيخت و مانع از ورود روحانيونی به مجلس خبرگان شد که بعدها در جناح اصلاح طلب ايران جای گرفتند.

آيت الله فاضل لنکرانی، خود زاده شهر قم بود اما پدرش، اهل لنکران، واقع در جمهوری آذربايجان کنونی بود و به همين دليل، آيت الله لنکرانی پس از احراز مرجعيت و با پيروی از سنت مراجع شيعه که معمولاً در سرزمين پدری خود از مقلدان و پيروان بيشتری برخوردار بودند، توجه خاصی نسبت به جمهوری آذربايجان داشت که اکثريت مردم آن شيعه مذهبند.

وی چند ماه پيش فتوای قتل دو روزنامه نگار در اين جمهوری را صادر کرده بود که با انتشار مقاله ای در نشريه خود، دين و پيامبر اسلام را مورد انتقاد قرار داده و اعتراضاتی در اين جمهوری و همچنين در ايران برانگيختند تا آنجا که دادگاهی در باکو نيز اين دو روزنامه نگار را به مجازات زندان محکوم کرد.

آيت الله لنکرانی در حوزه علميه قم نزد آيت الله بروجردی، مرجع بزرگ وقت شيعه و همچنين آيت الله خمينی تحصيل کرده و آن گونه که در زمان حيات خود گفته بوده، از دوران نوجوانی دوست و همدرس سيدمصطفی، فرزند ارشد آيت الله خمينی بوده است.

آيت الله لنکرانی در حرکتهای اعتراضی آيت الله خمينی عليه حکومت وقت ايران، از هواداران وی و فعالان اين حرکت بوده و پس از آنکه چند بار بازداشت و بازجويی شد، چهار ماه به شهر سنی نشين بندرلنگه در جنوب ايران و دو سال و نيم به مناطق کويری استان يزد تبعيد گرديد.

وی پس از انقلاب به تدريس در حوزه علميه قم پرداخت و در سالهای اخير نيز مؤسسه ای پژوهشی با عنوان مرکز فقهی ائمه اطهار در قم تأسيس کرده بود.

از آيت الله فاضل لنکرانی دو کتاب فقهی نهاية التقرير و تفصيل الشريعه به چاپ رسيده است.