ደስታና እንቅልፍ- የፀሃይ ብርሃን ለህይወት አስፈላጊ የሆነባቸው ምክንያቶች

እንደምትገኙበት የዓለም ክፍል ቀን ሊረዝምና ሊጨልም ቢችልም የሚያገኙት ብርሃን አስፈላጊነት ግን ጥያቄ የሌለው ነገር ነው። በሰሜናዊ ንፍቀ ክበብ አካባቢ የሚኖሩ ከሆነ ሌሊቶች በደቂቃዎች አጠር እያሉ ቀናት ደግሞ በተመሳሳይ መልኩ ረዘም ይላሉ።

በአንፃሩ ደግሞ በደቡባዊው ክፍል ለሚኖሩ በተቃራኒው ይሆናል።

በደመናማና ጨለምለም ባሉት ወራትም ቤት ሞቅ ሞቅ አድርጎና ደረብረብ አድርጎ ሞቅ የሚያደርግ ምግብ መብላትም ደስ የሚል ነገር አለው። ነገር ግን የፀሃይ ብርሃን ለጤና ወሳኝ ነው።

• በፀሐይ የሚሰራው የሕዝብ ማመላለሻ ጀልባ

ብዙዎች ፀሃይ የምትፈነጥቅበትን ጊዜ በፍንጥዝያ ነው የሚቀበሉት። ይህ ጊዜ ሰዎች በደስታ ተሞልተው የሚጠብቁት የሚናፍቁትም ነው። ሰዎች በደስታና በልዩ ስሜት ሆነው ለምን ይጠብቃሉ? ለሚለው ሳይንስ መልስ ያለው ይመስላል።

1. ብርሃን ሰዓት ቆጣሪ ነው

ቀናችን በ24 ሰዓት ዑደት የተወሰነ ነው። ይህ ዑደት መሬት በራሷ ዛቢያ ለመዞር የሚወስደው 24 ሰዓትን የተከተለ ሲሆን ሰርካዲያን ሰዓት ይባላል።

ይህ የሰዎች የሰዓት ዑደት ያለምንም ሌላ ተፅእኖ ሁሌም የሚቀጥል ቢሆንም ሰውነት ግን ከምንም በላይ ብርሃንን ይከተላል።

• የመይሳው ካሳ የልጅ ልጆች

ይህ የሰውነት የውስጥ ክፍል ስርዓቶች ብርሃንን ይከተላሉ ማለት ነው።

2. ብርሃንን ተከትሎ መተኛትና መንቃት

ብርሃን የመኝታና የመንቃትን ጊዜ ጠቋሚ ነው። ይህ የሚሆነው ብርሃን አእምሯችን የመተኛትና የመንቃት ጊዜን እንዲያውቅ በማድረግ ነው።

በዚህ መልኩ መሸት ሲል አእምሯችን ለመተኛት የሚረዳንን ሜላቶኒን የተሰኘው ሆርሞን እንዲመረት መልእክት ያስተላልፋል።

የተወሰኑ አየር መንገዶች ይህን የተፈጥሮ ዑደት ለመከተል መንገደኞች ሲሳፈሩ እራት ላይ ዘና የሚያደርግ ብርሃን ከዚያም ፀሃይ መጥለቂያ በሚመስል መልኩ ብርሃን በመልቀቅ መንገደኞቻቸው እንዲያሸልቡ ለማድረግ ይሞክራሉ።

3. ብርሃን እንቅልፍ ማጣትን ይከላከላል

የኮምፒውተር፣ ታብሌትና ስልክ ስክሪኖች የሚለቁት ሰማያዊ ብርሃን ለመተኛች የሚረዳው ሆርሞን እንዳይለቀቅ ያደርጋል። በቅርቡ እየወጡ ያሉ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ከእንቅልፍ በፊት እነዚህ ነገሮችን ማስወገድን ይመክራሉ። እንዲያውም እነዚ ነገሮች በእንቅልፍ ሰዓት መኝታ ክፍል ሁሉ እንዳይገኙ ሁሉ ይመከራል።

• ማህበራዊ ሚዲያዎችን መጠቀም የሌለብዎት ሰአት መቼ ነው?

እንቅልፍ የመተኛት ችግር ካለብዎት የጠዋት ፀሃይን ማግኘት እንደሚረዳ ጥናቶች ያመለክታሉ።

4. ብርሃን ስሜታችን ላይ ተፅእኖ ያደርጋል

በቀን የተወሰነ ብርሃን ማግኘት ለእንቅልፍ ብቻም ሳይሆን ለስሜታችንም ወሳኝ ነው። ከሰዎች ደስተኝነት ጋር በቀጥታ ይገናኛልና።

ብርሃን ላይ ስንሆን አእምሯችን መልእክት ስለሚደርሰው ጥሩ ስሜት እንዲሰማን የሚያደርገው ሴሮቶኒን የተባለው ሆርሞን በደንብ እንዲመረት ያደርጋል። በተቃራኒው አነስተኛ የብርሃን የሚያገኙ ለድብርት የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ እንደሆነ ይታመናል።

ቀናት በሚያጥሩበት ወቅት የብርሃን እጥረት በሚያሳድረው ተፅእኖ ብዙዎች በተመሳሳይ የስሜት ችግር ይጠቃሉ።

5. የፀሃይ ብርሃን አጥንትን ያጠነክራል

ሰውነት ከምግብ የሚገኘውን ካልሲየምና ፎስፈረስ መጠቀም እንዲችል የፀሃይ ብርሃን ወሳኝ ነው። እነዚህ ንጥረ ነገሮች ደግሞ ለአጥንት፣ ለጥርስና ጡንቻ መጠንከር እጅግ አስፈላጊ ናቸው።

• እርቀ-ሰላም እና ይቅርታ፡ ከደቡብ አፍሪካ እስከ ኢትዮጵያ

በተቃራኒው ከፀሃይ ብርሃን የሚገኘው ቫይታሚን ዲ (የፀሃይ ቫይታሚን) እጥረት የአጥንት ደካማነትንና የአጥንት መጣመምን ያስከትላል። በርግጥ በከፍተኛ ሁኔታ ለፀሃይ መጋለጥም ችግር እንደሚያስከትል አይዘነጋም።