မင်္ဂလာနေ့ နဲ့ မင်္ဂလာပါအစ

နှစ်ဆန်းတရက်နေ့ကို မြန်မာပြည်မှာ တခါတုန်းက မင်္ဂလာအခါတော်နေ့ အဖြစ် သတ်မှတ် ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။

၁၉၅ဝ ကျော်တုန်းက အဲဒီနေ့ ရောက်ရင် အသံလွှင့်ရုံကနေ ရဟန်းတော်တွေ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေက မင်္ဂလာ တရားတော်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းတွေ ဟောပြောတာ၊ မြို့ထဲမှာ မင်္ဂလသုတ် လှည့်လည် ပူဇော်တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

တကယ်တော့ ဒီနေ့ဟာ မြန်မာ့ လွတ်လပ်ရေးကို မင်္ဂလာရှိရှိ ကြိုဆိုဖို့အတွက် မင်္ဂလာ လှုပ်ရှားမှု စတင်ခဲ့ရာက ဆင့်ပွား ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ဖြစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။

လွတ်လပ်ရေး လွန် နှစ် ၇ဝ

မင်္ဂလာ ဗမာစကား မဟုတ်။

မင်္ဂလာ ပြန့်ပွားရေး အတွက် မီးရထား ဝန်ထောက် ဦးဘသန်းနဲ့ တရားဟောဆရာ ဦးကျော်ထွတ် စတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ ဝိုင်အမ်ဘီအေ အသင်းနဲ့အတူ ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဦးဘသန်းကို အဆိုတော် မိုးဒေဝါ မလှရွှေရဲ့ ဖခင် အဖြစ် လူသိများပါတယ်။ သူ့ရဲ့ သမက်အကြီးကလည်း ဖဆပလ ခေတ်မှာ တန်ခိုးကြီးခဲ့တဲ့ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီး ဗိုလ်ခင်မောင်ကလေး ဖြစ်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊ ဦးနု တို့နဲ့ သပိတ်မှောက်ဖက် ဖြစ်ပါတယ်။

ဦးဘသန်းဟာ စစ်ပြီးခေတ်မှာ စစ်ဒဏ်ကြောင့် စာရိတ္တပျက်ယွင်းကြတဲ့ လူတွေ များလာတာကို ကုစားနိုင်ဖို့ မင်္ဂလာတရားတွေ လူတွေ လက်ထဲ ရောက်ဖို့ ကြိုးစားပါတယ်။

သူနေတဲ့ ဗိုလ်တထောင် ကုန်ရုံနားက ဝန်ထမ်း မိသားစုတွေ၊ စစ်ပြေးတွေကို မင်္ဂလာတရားတော်တွေ လှည့်လည် ဟောပြောနိုင်ဖို့ ဦးကျော်ထွတ်နဲ့ သူ စီစဉ်ပါတယ်။

နောက် မင်္ဂလာ စာမေးပွဲတွေ ကျင်းပနိုင်အောင်လည်း ကြိုးစားပါတယ်။

ဒါကို သူပါဝင်တဲ့ ဝိုင်အမ်ဘီအေ အသင်းကြီးက အားပေးကူညီလို့ မင်္ဂလာစာမေးပွဲတွေကို လူပိုသိလာပါတယ်။

သံဃာ ၊ သင်္ကန်း ၊ ရဟန်း စတာတွေ မသုံးရလို့ တားမြစ်

ရန်ကုန် မြူနီစပါယ်ထဲက ကျောင်းတွေမှာ မင်္ဂလာတရားတော်တွေ သင်ကြားနိုင်ဖို့၊ ထောင်ကျ အကျဉ်းသားတွေ မင်္ဂလာ စာမေးပွဲ ဝင်ဖြေပြီး လျှော့ရက်ရဖို့ ၊ လူထုပညာပေး သင်တန်းတက်တဲ့ သင်တန်းမှူးတွေက တဆင့် နယ်တွေမှာ မင်္ဂလာ တရားတွေ ဖြန့်ဖြူးနိုင်ဖို့ သူ့မိတ်ဆွေ အရာရှိတွေ ဆွေမျိုးတွေ အကူအညီနဲ့ ဦးဘသန်း ကြိုးစားပါတယ်။

တချိန်ထဲမှာ မင်္ဂလာကို ကဗျာ သီချင်းလို ရွတ်ဆိုနိုင်ဖို့အတွက် ဒဂုန် ဦးထွန်းမြင့်၊ ဦးကျော်ထွတ်တို့ အကူအညီနဲ့ တေးစပ်ပါတယ်။

ဒီတေးတွေ အရပ်ထဲမှာ ပြန့်ပွားဖို့ ကျောင်းတွေမှာ သွားရောက် သင်ပြတဲ့အခါ ဦးဘသန်း သမီး မလှရွှေ ကိုယ်တိုင် သီဆိုပြတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

မလှရွှေဟာ ဝိုင်ဒဗလျူဘီအေ ခေါ် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝတီအသင်း တွဲဖက် အတွင်းရေးမှူး ဖြစ်ပြီး သူ့ခင်ပွန်းက နောက်ပိုင်းမှာ ဝိုင်အမ်ဘီအေ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာပါတယ်။

ဆရာတော်ကြီးတွေကလည်း မင်္ဂလာ အခြေခံတွေ၊ လက်စွဲကျမ်းတွေ ပြုစု ပေးပါတယ်။

ဒီလို အားထုတ်မှုတွေကြောင့် ဦးဘသန်းကို မင်္ဂလာ ဦးဘသန်း အဖြစ် ဝိုင်အမ်ဘီအေက ဂုဏ်ပြုခဲ့ပါတယ်။

တကယ်တော့ မင်္ဂလာ လှုပ်ရှားမှုဟာ လွတ်လပ်ပြီး နိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ အမျိုးသား ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေး အားထုတ်မှု ဖြစ်ပါတယ်။

ဗြိတိသျှ အောက်မှာ နေခဲ့ရတဲ့ မြန်မာပြည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ အစဉ်အလာ ယဉ်ကျေးမှုတွေ ညှိုးနွမ်း လျော့ရဲ နေတာကို အားမရတဲ့ ရိုးရာထိန်းသိမ်းရေး အုပ်စုတွေက အမျိုးသားရေး လှုပ်ရှားမှုတွေ ဆောင်ရွက်ရာမှာ မင်္ဂလာ လှုပ်ရှားမှုနဲ့အတူ ကျောင်းတွေမှာ မြန်မာလို သင်ရေး၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ သင်္ခန်းစာတွေ ပို့ချရေး စတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့အတူ ပေါက်ဖွားလာပါတယ်။

အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာလည်း ၁၉၃ဝ ကျော်နောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရက အမိန့်ထုတ်ပြီး ဆဝါဒီ နှုတ်ခွန်းဆက်ကို တီထွင်ခဲ့သလို နိုင်ငံအမည် ပြောင်းတာနဲ့တကွ ယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ အမိန့် ၁၂ ရပ်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီထဲမှာ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံ နေထိုင်ပုံ အပြုအမူတွေလည်း ပါပါတယ်။

ဆဝါဒီဟာ ထိုင်းကျောက်စာ အစ စာလုံးဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာတွေကလည်း ရိုးရာ ဘာသာရေး အဆုံးအမတွေကနေ ယဉ်ကျေးမှုအသစ် ပြန်ဖော်ထုတ်လို့ ပုဂံ ကျောက်စာက ဆန်းသစ်တဲ့ ခေတ်စမ်း စာပေနဲ့ ပန်းချီ ယဉ်ကျေးမှု ပေါ်လာပြီး ကဗျာလွတ်လို အခြေခံ ကကွက်တွေကိုလည်း ရှေးမူမပျက် ဆင့်ပွား တီထွင်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဂီတမြေနဲ့ မန်းသင်္ကြန်အတာတေးများ

ထိုင်းမြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးနဲ့ ဇော်ဂျီ

ဦးဘသန်းနဲ့ ဝိုင်အမ်ဘီအေရဲ့ မင်္ဂလာ ယဉ်ကျေးမှုမှာ အစပိုင်း ကတည်းက မင်္ဂလာပါ ဆိုတဲ့ နှုတ်ခွန်းဆက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံ အစိုးရက ယူငင် သုံးစွဲမှု မရှိသေးတဲ့ အတွက် ထိုင်းလို ချက်ချင်း မပြန့်နှံ့ခဲ့ပါဘူး။

ဒါကြောင့် မြန်မာ့အသံနဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ အဖွင့်စကားတွေမှာ ကျန်းမာတော်မူပါစ၊ ကောင်းသော ညချမ်း ဖြစ်ပါစေ စတဲ့ နှုတ်ဆက်နည်းတွေက ပိုတွင်ကျယ်ခဲ့ပါတယ်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်မှာ ကျောင်းအများစု ပြည်သူပိုင် သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အင်္ဂလိပ်လို နှုတ်ခွန်းဆက် စကားနေရာမှာ မင်္ဂလာပါလို့ ပြောင်းလဲ နှုတ်ဆက်တာတွေ ပေါ်လာတယ်လို့ ဆိုကြသလို တချို့ကလည်း ဇေယျတု သဗ္ဗမင်္ဂလံလို့ တီထွင် နှုတ်ဆက်တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

အနှစ် ၆ဝ ကျော် ကြာတဲ့အခါမှာ မင်္ဂလာကို မြန်မာ နှုတ်ခွန်းဆက် အဖြစ် လက်ခံနေကြပြီ ဖြစ်သလို လူမိုက်ဆိုလျှင် ရှောင်သွေလွဲလို့ မမှီဝဲနဲ့ ကင်းအောင်နေ စတဲ့ မင်္ဂလာ ကဗျာတွေကိုလည်း နိုင်ငံ အနှံ့ သီဆိုနေကြပြီ ဖြစ် ပါတယ်။