မြန်မာနိုင်ငံထဲက သစ်တွေဟာ အီတလီကနေ တဆင့် ကျန်ဥရောပ ဒေသတွေထဲ ဝင်ရောက်နေမြဲ ဖြစ်တယ် ဆိုတာကို အထောက်အထားတွေနဲ့ ဖော်ပြထားတဲ့ အစီရင်ခံစာ တစ်စောင် ထွက်လာပါတယ်။
ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းမှု ဆိုင်ရာ တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ ဗြိတိသျှနိုင်ငံသားတွေနဲ့ အဓိက ဖွဲ့ထားပြီး လန်ဒန်နဲ့ ဝါရှင်တန် ဒီစီ မြို့တော်တွေမှာ ရုံးခန်းတွေ ထားရှိတဲ့ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ရေး အေဂျင်စီ EIA အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာ တကျော့ပြန် သိမ်းခံရပြီးတဲ့နောက် အီးယူ အဖွဲ့က တုန့်ပြန်ပြီး ချမှတ်ထားတဲ့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ၊ ကန့်သတ်ချက်တွေကို ချိုးဖောက်ပြီး မြန်မာ့သစ်တွေကို ဥရောပထဲ သွင်းနေကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ EIA က ဆိုပါတယ်။
အဲဒီလို မြန်မာသစ်တွေ ဥရောပထဲ တရားမဝင် ဆက်လက် ဝင်နေတဲ့ လမ်းကြောင်းမှာ အီတလီ ကုန်သည်တွေက အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိနေပြီး ၊ ဘယ်သူဘယ်ဝါတွေ ဖြစ်ကြောင်း EIA အနေနဲ့ ထုတ်ဖော်ထားနိုင်တဲ့ အီတလီ သစ်ကုန်သည် ၂၇ ယောက် ရှိတယ်လို့လည်း EIA က ပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၃ လ တာ ကာလ အတွင်းမှာကို ယူရို တစ်သန်းခွဲဖိုး ဝန်းကျင် အထိ မြန်မာ့သစ်ထုတ်ကုန်တွေ ဥရောပထဲ ဆက်လက် ဝင်နေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသမားတွေ အပေါ် စစ်တပ်က အကြမ်းဖက် ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အတွက် လူတွေ ရာပေါင်းများစွာ အသက်ဆုံးရှုံးနေတယ် ဆိုပြီး အီးယူက မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ပတ်သက်ဆက်စပ်နေတာတွေနဲ့ စီးပွားရေး မလုပ်ဖို့၊ မြန်မာစစ်တပ်လက်ထဲ ငွေကြေးတွေ စီးဝင်မနေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်ထားပါတယ်။
“စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်း မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ပစ်မှတ်ထားပြီး တိုးမြှင့် ချမှတ်ထားတဲ့ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ မဆိုင်ပဲနဲ့ EUTR လို့ခေါ်တဲ့ သစ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အီးယူရဲ့ ကန့်သတ် ထိန်းချုပ်ချက်တွေ အရကို မြန်မာနိုင်ငံထဲက ကျွန်းသစ် အပါအဝင် တခြားသစ်တွေကို ဥရောပထဲ သွင်းဖို့ ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ အခုတော့ မြန်မာ့ရဲ့ တောတောင်ရေမြေတွေကို ဖျက်စီးပြီး ထုတ်ယူတဲ့ သစ်တွေ ဥရောပထဲ ကုန်သွယ်နေမှုဟာ ပိုလို့တောင်မှ ကြီးထွားလာနေတယ်” လို့EIA ရဲ့ သစ်တောများ ဆိုင်ရာ ဆော်ဩရေးမှူး ဖေ့သ်ဒိုဟတီက ပြောပါတယ်။
“ကုန်သည်တွေကို မေးကြည့်ရင်လည်း သူတို့ အနေနဲ့ ဥရောပ အကောက်ခွန် အာဏာပိုင်တွေထံက လိုအပ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ ရလို့သာ အခုလို မြန်မာသစ်တွေကို သွင်းနိုင်တာ ဖြစ်တယ်၊ စာရွက်စာတမ်း မရှိပဲ ဘယ်လိုလုပ် အကောက်ခွန်ကို ဖြတ်နိုင်မလဲလို့ တုန့်ပြန် ဖြေကြားကြတယ်” ဆိုပြီး ဒိုဟတီက ဆိုပါတယ်။
အဓိပ္ပာယ်ကတော့ အီးယူဘက်က သူတို့ ချမှတ်ထားတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ အတိုင်း တကယ်လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ပျက်ကွက်နေတာ ဖြစ်တယ်လို့ EIA က ထောက်ပြ ဝေဖန်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရံဖန်ရံခါ သစ်ကုန်သည်တွေကို ဒဏ်ကြေး အနည်းအကျဥ်းလောက်သာ ဆောင်ခိုင်းတာမျိုးလောက်နဲ့ပဲ ပြီးသွားတဲ့ အတွက် မြန်မာသစ်တွေ ဥရောပထဲ တင်သွင်းမှု ပိုကြီးထွားနေတာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း EIA က ဆိုပါတယ်။
