Motor Niwron: Canfod 'genyn newydd'

Cafodd yr ymchwil ei ariannu gan Gymdeithas Clefyd Niwronau Motor

Mae teulu o Went sydd wedi dioddef clefyd Motor Niwron ers cenedlaethau wedi helpu gwyddonwyr Prifysgol Caerdydd ganfod "genyn newydd" sydd yn gysylltiedig â'r afiechyd.

Mae tîm rhyngwladol o wyddonwyr wedi astudio'r teulu a grŵp o gleifion o'r Ffindir.

Mae'r tîm wedi canfod genyn sy'n gyffredin i aelodau o'r grŵp prawf.

Y cam nesaf fydd cymryd profion gwaed y teuluoedd hyn, sydd wedi dioddef y clefyd o genhedlaeth i genhedlaeth.

'Clefyd creulon'

Mae wyth aelod o'r teulu o Went wedi marw oherwydd clefyd motor niwron.

Dywedodd aelod o'r teulu, nad oeddent am gael eu henwi, eu bod nhw'n teimlo "rhyddhad" am fod y genyn wedi ei ganfod.

Mae darganfyddiadau'r tîm rhyngwladol, sy'n cynnwys gwyddonwyr o Brifysgol Manceinion a Choleg Prifysgol Llundain, wedi eu cyhoeddi yn rhifyn cyfredol y cylchgrawn gwyddonol, Neuron.

Cafodd yr ymchwil ei ariannu gan Gymdeithas Clefyd Niwronau Motor.

Clefyd dirywiol yw'r clefyd sy'n ymosod ar y nerfau sy'n rheoli symudiad y cyhyrau.

Does dim gwellhad ac ar gyfartaledd, mae'r rhai sy'n dioddef yn marw rhwng dwy flynedd a phum mlynedd wedi diagnosis.

Mae'r Dr Huw Morris, sydd wedi ei leoli ym Mhrifysgol Caerdydd ac Ysbyty Brenhinol Gwent, wedi gweithio gyda'r teulu o Went ers 10 mlynedd.

Dywedodd fod y darganfyddiad yn "ddiweddglo i helfa hir am y genyn hwn" a "dechreubwynt ein chwiliad am therapi gall stopio'r clefyd creulon hwn".

Dywedodd aelod o'r teulu eu bod wedi "aros am y darganfyddiad hwn ers blynyddoedd".