Ceisio ymdopi gyda'r toriadau

  • Cyhoeddwyd
arianFfynhonnell y llun, (C) British Broadcasting Corporation

Mae bron 12 mis ers i Lywodraeth San Steffan gyhoeddi Adolygiad Gwariant.

Yn ystod y cyfnod hwn mae gwasanaethau cyhoeddus wedi ceisio ymdopi â sefyllfa gwariant gwbl wahanol i'r degawd blaenorol.

Mae adroddiad y Swyddfa Archwilio yn asesu sut y mae'r sector gyhoeddus yng Nghymru yn ymdopi gyda'r toriadau.

Does dim dwywaith fod y sefyllfa yn anodd.

Y prif bennawd yw'r un sy'n amcangyfrif y bydd 21,000 yn llai o swyddi yn y sector gyhoeddus erbyn 2014-15.

Ar hyn o bryd mae 340,000 sy'n cael eu cyflogi yn y sector gyhoeddus yng Nghymru.

Gwasgu'r sector

O ran pobl sy'n cadw eu swyddi fe fydd yna fwy o bwysau o ran ceisio cadw'r safonau.

Yn ôl asesiad y Swyddfa Archwilio, bydd y gwir ergyd o ran colli swyddi rhwng 2013 a 2015.

Mae'r Swyddfa Archwilio wedi dweud y bydd y pwysau ar y sector gyhoeddus yn sicr o gael effaith ar y sector breifat - hynny oherwydd bod economi Cymru yn ddibynnol iawn ar y sector gyhoeddus.

Y cwestiwn mawr yw faint o effaith fydd newid mor sylfaenol ar economi Cymru.

Bydd nifer yn gofyn ai hon fydd yr allwedd i sicrhau mwy o gydbwysedd rhwng y sector gyhoeddus a'r sector breifat yng Nghymru.

Ffynhonnell y llun, bbc
Disgrifiad o’r llun,
Mae byrddau iechyd yn wynebu talcen caled

Heblaw am y toriadau bydd adroddiad heddiw yn rhoi sylw mawr i iechyd.

Mae'r Swyddfa Archwilio wedi rhybuddio y bydd amser caled.

Hyd yn oed ar ôl ystyried yr arian ychwanegol sydd wedi ei glustnodi ar gyfer y Gwasanaeth Iechyd yng nghyllideb ddrafft yr wythnos diwethaf mae'r gwasanaeth yn wynebu talcen caled.

Yr amcangyfrif yw yw y bydd yna rhwng £252m a £455m yn llai o arian erbyn 2013-14.

Mae'n werth nodi hefyd fod yr arian ychwanegol - £288miliwn dros dair blynedd - sy'n cael ei grybwyll yn y gyllideb ddrafft yn dod o'r gronfa wrth gefn.

Yn y gorffennol roedd byrddau iechyd oedd yn myd i ddyled yn gobeithio y byddai'r llywodraeth yn ei chlirio.

Nawr i bob pwrpas mae'r llywodraeth yn rhoi'r arian o flaen llaw.

Ond beth fydd yn digwydd pe bai'r byrddau iechyd yn mynd i drafferthion unwaith yn rhagor erbyn diwedd y flwyddyn ariannol.

Y tro hwn fydd yna ddim arian yn y gronfa wrth gefn.