Dathliadau i nodi 200 mlynedd Camlas Mynwy ac Aberhonddu

Mae 'na 200 mlynedd ers i'r gamlas agor

Yn ystod dydd Gwener mae dathliadau i nodi 200 mlynedd agor Camlas Mynwy ac Aberhonddu.

Fe fydd cefnogwyr yn ail greu'r agoriad cyntaf yn 1812 ym Masin Pont-y-Moel a bydd clychau'r eglwys yn canu ar hyd y llwybr.

Cafodd y gamlas 49 milltir ei hadeiladu er mwyn cludo glo a dur ac mae'n llifo tua'r de o Aberhonddu i Gwmbrân, Casnewydd a Chwmcarn.

Erbyn hyn mae'n atyniad poblogaidd gydag ymwelwyr ac yn gyrchfan gwyliau mewn cwch camlas.

Bydd y gloch yn canu am hanner dydd ym Masin Pont-y-Moel a fydd yn sbardun ar gyfer clychau eglwysi eraill ar hyd llwybr y gamlas i ganu.

Fe fydd tua 30 o eglwysi yn cymryd rhan.

'Sbardun'

Dywedodd Richard Dommett, rheolwr adfywio Ymddiriedolaeth Camlas Mynwy ac Aberhonddu a Chamlas Y Fenni, bod y gamlas yn ffynnu.

"Mae 'na nifer o gwmnïau yn cynnal gwyliau wythnosol yma ac mae nifer yn llogi cychod am y diwrnod yn ardal Aberhonddu," meddai.

"Mae'r gamlas yn cael ei chydnabod fel y sbardun ar gyfer y Chwyldro Diwydiannol yn y trefi ger y llwybr."

Fe fydd plant ysgolion lleol yn cymryd rhan yn y dathliadau yn ogystal.

"Mae'n wych gweld y gymuned yn dod at ei gilydd i nodi'r achlysur hanesyddol yma," meddai cydlynydd y prosiect, David Morgan.