Ailagor Neuadd Gwyn wedi i dân ei ddinistrio

Cafodd yr adeilad ei enwi ar ôl Howell Gwyn, tirfeddiannwr o’r 19eg Ganrif wnaeth gyfrannu'r tir

Ar ôl i dân ddinistrio canolfan gelfyddydau yng Nghastell-nedd bedair blynedd a hanner yn ôl fe fydd Neuadd Gwyn yn ailagor.

Roedd y neuadd ar fin cael ei gwblhau ar ôl gwaith adnewyddu gwerth £5 miliwn ym mis Hydref 2007 pan gafodd ei ddinistrio gan y tân.

Nawr fe fydd cyngerdd arbennig yno nos Iau i nodi agoriad hir-ddisgwyliedig y neuadd.

Mae bron i £10 miliwn wedi cael ei wario ar ail-godi'r neuadd.

Ymhlith y cyfleusterau newydd yno y mae ystafell ddawnsio a llwyfan ar gyfer perfformiadau operatig a dramâu.

Ac fe fydd y sinema yn dychwelyd i Gastell-nedd am y tro cyntaf ers rhyw 20 mlynedd - sinema 3D gyda 75 sedd.

Sarra Elgan, un o ferched y fro, fydd yn arwain y cyngerdd.

Ers dros 100 mlynedd bu'r adeilad yn ganolbwynt i ddigwyddiadau diwylliannol y dref ar ôl i'r neuadd gael ei adeiladu yn yr 1880au.

Cyfle i'r gymuned

Mae'r ganolfan yn ganolbwynt i ymdrechion y cyngor sir i adfywio'r dref.

"Mae'r cyngor yn ail-fuddsoddi mewn canolfannau trefol yn enwedig canol tref Castell-nedd ac mae cwblhau'r gwaith yma yn rhan o'r cynlluniau," meddai Owen Jenkins o Gyngor Castell-nedd Port Talbot.

Mae'r cyngor wedi derbyn yr allwedd i'r adeilad a fydd yn agor gyda chyngerdd nos Iau

"Theatr draddodiadol sydd yma ond hefyd mae 'na draddodiad wedi bod i roi cyfle a llwyfan i grwpiau, unigolion a chymdeithasau lleol i gael cyfle i ddangos eu doniau."

Dywedodd Ali Thomas, arweinydd Cyngor Castell-nedd a Phort Talbot, bod y cyngor wedi rhoi addewid i ail-adeiladu'r adeilad.

"Mae e wedi bod yn waith hir a chaled.

"Rydym wedi dangos parch at hanes a thraddodiad yr adeilad, ond rydym hefyd wedi gallu cynnig canolfan gelfyddydau a diwylliannol fodern a fydd yn ysbrydoliaeth i genhedloedd i ddod."

Yn y ganolfan hefyd y bydd ystafell amlbwrpas ar gyfer dosbarthiadau a chaffi.

"Rydym yn gobeithio bydd yr adnodd yma yn denu perfformwyr o bob cwr o'r byd," meddai Mike James, Cadeirydd Yr Ymddiriedolaeth Hamdden Geltaidd.

"Rydym eisiau ysbrydoli plant yr ardal trwy ddawns a'r celfyddydau, a hybu artistiaid y dyfodol.

"Dwi eisiau gweld yr adeilad ar agor saith diwrnod yr wythnos ac yn cael ei ddefnyddio gan bawb."

Fe fydd cyfle i'r cyhoedd gael gweld yr adeilad ddydd Gwener a dydd Sadwrn.