Angen cadw llygad ar lefelau dŵr yng Nghymru

Dywed Asiantaeth yr Amgylchedd na fyddai modd cymryd dŵr o rai afonydd yng Nghymru bellach heb niweidio'r amgylchedd

Mae Asiantaeth yr Amgylchedd Cymru yn rhybuddio y dylai Cymru fod yn wyliadwrus i sicrhau bod lefelau dŵr ddim yn gostwng gormod.

Dywedodd cyfarwyddwr yr asiantaeth, Chris Mills, fod gan y wlad ddigon o ddŵr "ar hyn o bryd".

Ond ychwanegodd na fyddai modd cymryd mwy o ddŵr o rai afonydd heb niweidio'r amgylchedd.

Yn y cyfamser, mae Dŵr Cymru wedi dweud y byddai'n "rhy gostus" i roi dŵr i leddfu problemau sychder mewn rhannau o Loegr.

Dywedodd yr asiantaeth fod tywydd eithriadol o sych dros y blynyddoedd diwetha' wedi golygu bod rhannau o Gymru'n agos at gael problemau sychder, gyda lefel rhai afonydd yn isel.

Fe rybuddion nhw y gallai'r sefyllfa waethygu ac effeithio ar fywyd gwyllt mewn afonydd petai'r tywydd yn parhau yn sych dros y gwanwyn a'r haf.

Newid hinsawdd

Mae'r asiantaeth yn dweud bod ganddyn nhw gynllun ar gyfer Cymru petai hyn yn digwydd, ac ychwanegon nhw fod y wlad yn debygol o wynebu pwysau ar ei hadnoddau dŵr yn y dyfodol yn sgil newid hinsawdd.

"Er bod 'na ddigon o ddŵr yng Nghymru ar hyn o bryd, ddylen ni ddim anwybyddu'r sefyllfa," meddai Mr Mills.

"Rydyn ni'n credu fod rhai afonydd wedi cyrraedd eu terfyn o ran faint o ddŵr sydd ar gael i'w gymryd heb niweidio'r amgylchedd.

"Mae'n rhaid i ni sicrhau bod yna ddigon o ddŵr ar gael i bobl a busnesau, yn ogystal â bywyd gwyllt sy'n dibynnu ar y dŵr yn ein hafonydd."

Dywedodd Mr Mills y gallai rhywogaethau pwysig o bysgod fel eog a gleisiaid fod mewn perygl petai lefelau dŵr yn mynd yn isel.

Gallai lefelau isel hefyd waethygu unrhyw achos o lygru, meddai.

Ychwanegodd fod yr asiantaeth yn cydweithio gyda chwmnïau dŵr a Llywodraeth Cymru i sicrhau bod yna ddigon o ddŵr ar gyfer pawb sydd ei angen.

Dydd Llun dywedodd Dŵr Cymru y byddai defnyddio dŵr o Gymru i leddfu problemau sychder yn Lloegr yn anymarferol, yn ddrud ac y gallai fod yn niweidiol i'r amgylchedd.

Dywedodd Nigel Annett, rheolwr gyfarwyddwr y cwmni: "Yn sicr, o safbwynt peirianyddol, mae'n bosib ond bydd y gost yn afresymol.

Mewn uwchgynhadledd sychder fis diwetha' roedd 'na alwadau am well cydweithio rhwng cwmnïau dŵr.

Tywydd sych

Dydd Llun cyhoeddodd saith o gwmnïau yn Lloegr eu bod yn gwahardd y defnydd o bibelli dŵr o Ebrill 5.

Dywedon nhw fod hyn yn dilyn dau aeaf eithriadol o sych, sydd wedi gadael lefelau mewn cronfeydd ac afonydd yn isel.

Ym mis Mehefin 2011 awgrymodd Maer Llundain, Boris Johnson, y dylid trosglwyddo cyflenwadau o Gymru a'r Alban i ardaloedd lle oedd sychder yn ne a dwyrain Lloegr.

Ym mis Chwefror eleni dywedodd Sefydliad y Peirianwyr Sifil fod angen newid dulliau rheoli dŵr.

Ar y pryd dywedodd Llywodraeth Cymru nad oedd Llywodraeth San Steffan wedi cysylltu â nhw oherwydd problemau sychder.

Ond dywedodd y byddai rhaid cael gwerth am "adnodd hanfodol" ac y byddai rhaid gwarchod amgylchedd Cymru.