'Cleifion cyn allforion,' medd AS

Cyhoeddodd Aelodau Seneddol adroddiad am brinder cyffuriau

Mae AS o Gymru wedi honni bod cleifion yn 80% o ymddiriedolaethau iechyd yn ei chael hi'n anodd dod o hyd i gyffuriau ar gyfer clefydau fel canser a chlefyd Alzheimer.

Dywedodd Huw Irranca-Davies, Aelod Llafur Ogwr, fod angen cymryd camau oherwydd prinder cyffuriau.

Mae'r Adran Iechyd wedi dweud bod gwneuthurwyr â chwotâu.

Dywedodd yr AS fod y system wedi methu a galwodd ar Lywodraeth San Steffan i roi blaenoriaeth i gleifion nid allforion.

Ddim ar gael

Roedd wedi anfon cais o dan y Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth wedi i fenyw yn ei etholaeth gael gwybod nad oedd cyffur ar gael ar gyfer canser y fron.

Roedd y fferyllydd wedi cysylltu â fferyllwyr eraill, y dosbarthwr a'r gwneuthurwr ond yn ofer.

Ymatebodd 60 o ymddiriedolaethau yng Nghymru a Lloegr i gais yr AS.

Ym Mai cyhoeddodd Aelodau Seneddol y Grŵp Hollbleidiol Fferylliaeth adroddiad am brinder cyffuriau a'r prif reswm am y broblem oedd allforio i wledydd eraill yr Undeb Ewropeaidd.

Dywedodd Mr Irranca-Davies fod ymdrechion i ddatrys y broblem yn wirfoddol wedi methu a bod angen Rhwymedigaeth Gwasanaeth Claf neu fesur arall.

"Ers dwy neu dair blynedd mae hyd 80 o gyffuriau ar y rhestrau prinder," meddai wrth BBC Cymru.

'Elw'n fwy'

"Mae rhai gwneuthurwyr wedi dweud eu bod yn cynhyrchu mwy na 150% o'r hyn sy ei angen.

"Ac mae'r elw'n fwy wrth allforio oherwydd y raddfa gyfnewid."

Dywedodd fod gwledydd Ewropeaidd yn sicrhau bod cleifion yn flaenoriaeth.

Problem arall, meddai, oedd bod meddygon a fferyllwyr yn treulio hyd at 20 o oriau'r wythnos yn chwilio am gyffuriau.

Ymchwilio

Dywedodd yr Adran Iechyd eu bod yn ystyried ymchwilio i'r broblem.

"Dylai gwneuthurwyr sicrhau bod cwotâu'n ystwyth fel bod modd ymateb i alw sy'n amrywio," meddai llefarydd.

"Mae angen iddyn nhw gael cynlluniau wrth gefn ..."

Dywedodd fod gan y llywodraeth stoc o gyffuriau hanfodol fyddai ar gael mewn argyfwng.

"Fe fyddwn yn cymryd camau os yw amharu ar gyflenwi a dosbarthu cyffuriau'n achosi risg ddifrifol i gleifion."