Galw am derfyn i'r dadlau dros bwerau

Mae Iestyn Davies eisiau gweld terfyn ar yr anghydfod

Mae arweinwyr busnes wedi galw am roi terfyn i'r ffraeo ynghylch datganoli trethi a throsglwyddo pwerau benthyg i Lywodraeth Cymru er budd yr economi.

Mae Ffederasiwn y Busnesau Bach (FSB) hefyd yn dweud eu bod yn bryderus iawn o glywed awgrymiadau newydd y bydd ffordd osgoi o gwmpas Casnewydd yn cael ei ariannu drwy ddefnyddio arian o dollau Pont Hafren.

Yr wythnos ddiwethaf, dywedodd un o ymgynghorwyr Llywodraeth Cymru Gerry Holtham fod llywodraethau Cymru a'r Deyrnas Unedig yn trafod bargen i fenthyg £1bn yn erbyn incwm dyfodol y tollau.

Mae Llywodraeth Cymru'n dweud eu bod am weld pwerau benthyg llawn yn cael eu datganoli.

'Ffilm Western wael'

Mae Iestyn Davies o'r FSB yn dweud bod angen i unrhyw wrthdaro neu anghytuno rhwng y ddwy lywodraeth gael ei ddatrys cyn gynted ag y bo modd.

Barn yr FSB ei hun yw bod y sefyllfa wedi "dirywio i rywbeth fyddech yn disgwyl ei weld mewn ffilm Western wael".

Credai Mr Davies bod aelodau'r ffederasiwn angen cael gwybod sut mae prosiectau mawr am gael eu hariannu yn y dyfodol

Ond mae hefyd yn credu'n gryf na fyddai cadw tollau ar Bont Hafren wedi iddi ddod 'nôl i berchnogaeth gyhoeddus yn dderbyniol.

'Setliad gonest'

Dywedodd: "Ein barn ni yw bod hwn fel rhyw fath o Mexican standoff rhyfedd. Ar un llaw mae'r prif weinidog yn dweud ein bod eisiau pwerau i ariannu prosiectau mawr, ond ein bod ni ddim eisiau treth incwm.

"Wedyn mae ganom ni'r ysgrifennydd gwladol yn dweud: 'wel gewch chi hyn ond chewch chi ddim mo hynna'.

"Mae'r FSB a sefydliadau tebyg yn gwybod beth rydym eisiau - setliad ariannol da a gonest ar gyfer pobl Cymru, ac i allu ariannu'r math o brosiectau nad ydym yn gallu ei fforddio ar hyn o bryd.

"Mae aelodau'r FSB yn glir o'r farn fod tollau yn ddrwg angenrheidiol ar Bontydd Hafren ac os ydyn nhw'n cael eu cadw yn y dyfodol - sy'n edrych yn debygol iawn - yna dylen nhw fod yna i dalu costau cynnal yn unig.

"Yr hyn nad ydym yn fodlon ei weld yw'r tollau'n cael ei defnyddio fel ffynhonnell o arian i sybsideiddio menthyg i ariannu ffordd osgoi i'r M4."

Pwerau benthyg llawn

Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi gwadu honiadau Mr Holtham bod trafodaethau i'r perwyl hwn eisoes yn cael eu cynnal.

Maen nhw'n dweud y byddai angen pwerau benthyg llawn cyn i ffordd osgoi gael eu hadeiladu.

Dywedodd llefarydd ar eu rhan: "Rydym yn credu y dylai Llywodraeth y DU ddatganoli cyfrifoldeb am Groesfannau Hafren i Lywodraeth Cymru. Y brif flaenoriaeth wedyn fyddai defnyddio'r incwm er mwyn sicrhau gwaith cynnal a chadw'r croesfannau.

"Gyda hynny wedi ei sicrhau, ein bwriad wedyn fyddai lleihau lefel y tollau gan leddfu'r pwysau ar yr economi.

"Er mwyn gallu ymgymryd â phrosiectau strwythurol mawr fel gwella'r M4 o amgylch Casnewydd, mae Llywodraeth Cymru angen pwerau benthyg drwy broses Silk. Mae hyn yn hollbwysig."