Bwlio ar y we: 'angen deddf'

  • Cyhoeddwyd
Keith Towler
Disgrifiad o’r llun,
Mae Keith Towler eisiau gweld camau'n cael eu cymryd i ddiogelu plant ar y we

Mae comisiynydd plant Cymru wedi galw am gyflwyno deddf benodol er mwyn mynd i'r afael â bwlio ar y we.

Dywedodd Keith Towler wrth raglen Taro 9 fod angen i'r awdurdodau ystyried rôl ysgolion, rhieni a gofalwyr wrth alluogi plant i wneud eu hunain yn ddiogel.

Daw hyn wrth i arolwg ddangos bod 47.2% o ddisgyblion Cymru yn dweud iddyn nhw gael eu bwlio, gyda 37% o'r rheiny yn dweud iddyn nhw gael eu bwlio ar y we.

Yn ddiweddar, bu farw merch 14 blwydd oed o Sir Gaerlŷr ac, yn ôl ei rhieni, fe laddodd Hannah Smith ei hun ar ôl cael ei bwlio ar wefan ask.fm.

'Difetha bywydau'

Disgrifiad o’r llun,
Mae Olivia Edwards yn dweud bod gwefannau fel ask.fm yn difetha bywydau

Clywodd Taro 9 gan ferch oedd wedi cael ei bwlio wrth ddefnyddio yr un wefan.

Dywedodd Olivia Edwards, 15 oed o Dreorci yn y Rhondda, nad oedd hi'n gwybod pwy oedd tu ôl i sylwadau cas ar y wefan oedd wedi eu hanelu ati.

"Roedden nhw'n dweud y dylen i ladd 'yn hunan a bod fi'n anorecsic a bod fi ddim yn bert a bod fi'n edrych fel mwnci a llygoden fawr a popeth fel na," meddai.

"O'dd e jyst yn neud i'n hunan-hyder fi fynd reit lawr ... o'n i'n eu credu nhw dipyn bach a o'dd hwnna ddim yn dda o gwbl."

Wedi dau fis o brofiadau anodd penderfynodd Olivia mai'r peth callaf i'w wneud oedd dileu ei chyfrif ar y wefan.

"... os ydych yn gwneud hynny allwch chi ddim cael bwlis yn dweud pethe wrthoch chi sydd ddim yn wir, yn ddienw.

"Rwy'n credu bod ask.fm yn difetha bywyde pobl a bod yn onest."

'Anorecsig'

Disgrifiad o’r llun,
Mae Lowri'n credu ei bod hi'n bwysig bod dioddefwyr yn rhannu eu profiadau

Un arall gafodd broblemau oedd Lowri Mitchinson sy'n 16 oed.

Roedd hi wedi gorfod dioddef rhai di-enw'n dweud pethau cas.

"Roedd pobol yn arfer galw fi'n anorecsic a stwff fel na," meddai.

"O'n i ddim yn anorecsic ond gall hynny fod wedi brifo fi cymaint â falle achosi i fi roi pwyse ymla'n neu colli pwyse."

Ar hyn o bryd mae hi'n rhan o fenter ei hysgol, Ysgol y Cymer yn y Rhondda, sy'n ceisio helpu disgyblion sy'n dioddef o fwlio.

Mae'r cynllun Cymer Ofal yn rhoi cyfle i ddisgyblion hŷn roi cyngor i a chwnsela disgyblion iau.

"Un o'r pethe pwysica' i ddioddefwyr 'i wneud yw rhannu'r broblem," meddai Lowri.

"S'dim angen trafod â rhieni os o's cywilydd ... siarada â rhywun ti'n ymddiried ynddo fel cyfnither neu ... dy ffrindie, rhywun sy'n becso amdanat ti ..."

Cyfrifoldeb

Dywedodd y comisiynydd fod cyfrifoldeb ar wefannau fel ask.fm i sicrhau eu bod yn ystyried lles pobl ifanc sy'n defnyddio'r wefan.

"Rwy'n meddwl bod yna ddiffyg cyfrifoldeb, rhywbeth sy'n fy synnu.

"Dydw i ddim yn credu gall unrhyw un sy'n ymwneud â phlant a phobl ifanc mewn unrhyw ffordd o gwbl wadu'r cyfrifoldeb cymdeithasol o'r hyn maen nhw'n ei wneud."

Pan ofynwyd iddo a oedd yn credu bod angen deddfau er mwyn erlyn pobl sy'n bwlio dros y we, dywedodd: "..., rwy'n meddwl y dylen ni, a'r hyn rydym yn ceisio delio â fe yw byd sy'n newid drwy'r amser.

"Rydym yn ceisio dal i fyny gyda rhywbeth sydd go iawn allan yn fan'na ... heb fawr o reoleiddio na rheoli ...

"Rwy'n credu bod angen i ni feddwl am ddeddfu, am ganllawiau, am rôl ysgolion, rhieni a gofalwyr gan alluogi plant a phobl ifanc i rymuso eu hunain fel eu bod yn gallu cymryd cyfrifoldeb am eu diogelwch eu hunain."

Ar hyn o bryd mae pobl yn cael eu herlyn o dan gyfreithiau fel y Ddeddf Diogelwch rhag Aflonyddu a'r Ddeddf Cyfiawnder Troseddol a'r Drefn Gyhoeddus.

'Amddiffyn'

Wrth ymateb i'r pwyntiau gafodd eu codi yn y rhaglen, dywedodd ask.fm: "Rydym wedi ymrwymo i wneud popeth o fewn ein gallu i amddiffyn ein defnyddwyr.

"Rydym yn gweithio gyda'r arbenigwr diogelwch ar y we, Annie Mullins OBE, i adolygu a diweddaru ein polisïau diogelwch a phreifatrwydd.

"Bydd hyn yn sicrhau bod ein systemau ar gyfer adrodd achosion o gam-drin a deunydd anaddas ymysg y mwyaf effeithiol yn y diwydiant."

O bron 1,000 wnaeth ymateb i arolwg diweddar y Cynulliad ar gyfer Plant a Phobl Ifanc yng Nghymru: y Ddraig Ffynci, roedd 47.2% yn dweud eu bod wedi cael eu bwlio a 37% o'r rhain yn dweud eu bod wedi cael eu bwlio ar y we.

Roedd yr arolwg hefyd yn awgrymu ei bod yn fwy o broblem i ferched (43.8%) na bechgyn (27.4%).