Ad-drefnu: Dim cytundeb cyn 2016?

Roedd Carwyn Jones yn siarad yn ei gynhadledd newyddion fisol

Mae cytundeb ar draws y pleidiau ar ad-drefnu llywodraeth leol cyn etholiad nesaf yn Cynulliad yn annhebygol, yn ôl y Prif Weinidog Carwyn Jones.

Dywedodd Mr Jones ei fod yn gobeithio cytuno ar fap o ffiniau cynghorau newydd erbyn yr haf fel y gall rhai awdurdodau ddechrau uno'n wirfoddol.

Mater i'r pleidiau eraill fyddai cynnig argymhellion am ddeddfwriaeth yn eu maniffestos ar gyfer Etholiadau 2016, meddai.

Ond "prin iawn" yw'r gobaith o basio deddf newydd cyn hynny, ychwanegodd.

Gwahaniaeth barn

Dywedodd Mr Jones bod "rhesymau da" pam y dylai Abertawe sefyll ar ei ben ei hun fel awdurdod ar wahân.

Mae rhai o'r newidiadau eraill yn bethau i'w trafod - er enghraifft a ddylid ailddechrau hen sir Dyfed drwy uno cynghorau Sir Benfro, Sir Gaerfyrddin a Cheredigion.

Fis diwethaf fe wnaeth Comisiwn Williams argymell lleihau nifer yr awdurdodau lleol yng Nghymru o 22 i rwng 10 a 12.

Mae Carwyn Jones wedi bod yn cwrdd gydag arweinwyr y gwrthbleidiau i geisio sicrhau cytundeb ymysg y pleidiau am yr ad-drefnu.

Yn ei gynhadledd newyddion fisol yng Nghaerdydd, dywedodd bod gwahaniaeth barn gyda'r Democratiaid Rhyddfrydol am y system bleidleisio, a gyda'r Ceidwadwyr am y ffiniau.

Ond dywedodd pe bai cytundeb am y map ar gyfer y cynghorau newydd arfaethedig yn barod cyn yr haf, yna fe allai cynghorau ddechrau uno'n wirfoddol.

Dywedodd: "Rwy'n credu y bydd rhai cynghorau sydd am uno yn gynnar a rhoi popeth yn ei le cyn y bydd deddf yn newid strwythur awdurdodau lleol.

"Wrth gwrs mae angen iddyn nhw wybod os ydyn nhw'n dechrau uno bod y map ddim yn mynd i newid.

"Felly mae cytuno ar siâp y map yn bwysig iawn rhwng y Pasg a'r haf."