Tri cyngor yn rhyddhau manylion cyfrinachol pobl

Mae manylion 23 o etholwyr Caerffili wedi cael eu rhyddhau drwy gamgymeriad

Mae ymchwiliad yn cael ei gynnal wedi iddi ddod i'r amlwg bod data nifer o bobl wedi cael ei ryddhau drwy ddamwain gan gynghorau Cymreig.

Mae Swyddfa'r Comisiynydd Gwybodaeth wedi cadarnhau fod ganddyn nhw bryderon fod cynghorau Rhondda Cynon Taf, Caerffili a Torfaen wedi rhyddhau gwybodaeth ddylai fod yn gyfrinachol.

Cafodd y wybodaeth, oedd ar eu cofrestrau etholiadol, ei basio i asiantaethau gwirio credyd mewn modd gwallus oherwydd nam mewn meddalwedd.

Mae'r cynghorau i gyd wedi cymryd camau i geisio dadwneud y difrod.

Y gofrestr

Mae gan asiantaethau gwirio credyd yr hawl i brynu manylion sydd ar y fersiwn lawn o'r gofrestr etholiadol, er mwyn galluogi benthycwyr i sicrhau nad yw pobl yn torri'r gyfraith.

Ond yn ôl Swyddfa'r Comisiynydd Gwybodaeth, "mae'n drosedd i unrhyw un sydd â chopi lawn o'r gofrestr etholiadol i basio'r wybodaeth yma ymlaen i eraill, os nad oes ganddyn nhw reswm cyfreithiol i'w weld".

Mae'r fersiwn wedi ei olygu o'r gofrestr yn cynnwys yr un manylion a'r gofrestr lawn - mae'r gofrestr hon yn cael ei gyhoeddi unwaith y flwyddyn ac mae'n gallu cael ei werthu i unrhyw unigolyn neu gwmni am ba bynnag reswm.

Mae gan bawb yr hawl i atal y wybodaeth amdanyn nhw rhag cael ei gynnwys ar y gofrestr yma.

Experian yw'r cwmni wnaeth dderbyn y data, ac maen nhw'n dweud y gallai olygu fod pobl yn derbyn deunydd masnach dydyn nhw ddim ei eisiau.

Dywedodd y cwmni mewn datganiad: "Oherwydd problem gyda meddalwedd trydydd parti sy'n cael ei ddefnyddio gan nifer fach o awdurdodau lleol, doedd rhai o'r cofnodion heb gael eu marcio fel 'wedi optio allan'...

"Yn ôl yr hyn rydym yn ddeall gan y cwmni meddalwedd, mae'r nifer o bobl sy'n debygol o fod wedi eu heffeithio yn isel iawn, hynny yw rhwng 10 a 100 ymhob awdurdod lleol sydd wedi ei effeithio."

Rhondda

Mae'n debyg bod Cyngor RCT wedi cyfeirio'u hunain yn wirfoddol i Swyddfa Wybodaeth y Comisiynydd, ac fe fydd yn dechrau ymchwiliad mewnol i'r sefyllfa

Mae Cyngor Rhondda Cynon Taf yn dweud bod manylion o'r rhestr etholiadol llawn wedi cael eu rhyddhau ym mis Mawrth ond heb y marciau sydd eu hangen i ddangos pwy fydd wedi dewis peidio bod ar y fersiwn wedi'i olygu.

Mae'r cyngor wedi dweud wrth bobl sy'n byw yn yr ardal na fedran nhw fod yn sicr a oes gwybodaeth am unrhyw un wedi cael ei rhyddhau ond eu bod wedi ceisio cywiro'r camgymeriad yr eiliad y daeth i'r amlwg.

Fe wnaeth Cyngor RCT gyfeirio eu hunain yn wirfoddol i Swyddfa'r Comisiynydd Gwybodaeth, ac fe fydd y cyngor yn dechrau ymchwiliad mewnol i'r sefyllfa.

Dywedodd llefarydd ar ran Cyngor Rhondda Cynon Taf: "Mae'r cyngor yn ymddiheuro am y camgymeriad, ond yn credu ei fod wedi cymryd camau cyflym i ddelio â'r sefyllfa cyn gynted a daeth i'r amlwg."

Caerffili a Thorfaen

Mae Cyngor Caerffili wedi dweud eu bod nhw'n meddwl mai 23 o bobl sydd wedi cael eu heffeithio yn eu hardal nhw.

Fe wnaethon nhw gysylltu â'r asiantaethau gwirio credyd yn syth i esbonio beth oedd wedi digwydd, ac i ddarparu cofrestr newydd.

Mae'n debyg mai pedwar o bobl sydd wedi eu heffeithio yn Nhorfaen.

Dywedodd llefarydd ar ran y cyngor: "Fe gafodd y data ei gywiro yn syth wedi i ni ddod yn ymwybodol o'r broblem.

"Rydym yn ysgrifennu at y bobl sydd wedi cael eu heffeithio er mwyn eu hysbysu o'r mater."

Ymchwiliad

Bydd Swyddfa'r Comisiynydd Gwybodaeth nawr yn cynnal ymchwiliad er mwyn ceisio dod i wraidd beth aeth o'i le.

Dywedodd llefarydd ar ran y swyddfa: "Dylid defnyddio fersiwn llawn y gofrestr etholiadol ond ar gyfer etholiadau, atal a chanfod troseddu a gwirio ceisiadau am gredyd.

"Mae unrhyw awgrym ei fod wedi cael ei ddefnyddio ar gyfer dibenion eraill yn codi pryderon amddiffyn data amlwg.

"Mi fyddwn yn ymchwilio i weld os oes data wedi ei ryddhau yn Rhondda Cynon Taf. Bydd hyn yn cynnwys ystyried os oes gan hyn oblygiadau ar gyfer cynghorau eraill."