Y baton yn parhau ar ei daith

Norman Richards, 74 oed, greodd argraff yng ngemau 1958

Mae Baton y Frenhines wedi cael ei gludo o'r Bathdy Brenhinol yn Llantrisant i Landrindod ar ail ddiwrnod ei daith trwy Gymru.

Yn y Bathdy gwasgodd y neidiwr dros y clwydi Rhys Williams fotwm a chynhyrchu'r darn 50 ceiniog cynta' oedd yn nodi'r achlysur.

"Mae'n grêt bod yma," meddai. "Yn amlwg, mae pobol yn ymwybodol o'r gemau ac rwy'n gobeithio y bydd ras y baton yn creu mwy o ddiddordeb yn y gemau yn Glasgow.

"Hefyd mae'n annog pobol ifanc, pobol o bob oedran, i gymryd diddordeb mewn chwaraeon."

Rhys Williams yn gwasgu'r botwm yn y Bathdy

'Anrhydedd'

Un o'r cludwyr yn Rhondda Cynon Taf oedd Norman Richards, 74 oed o Donyrefail, gariodd y baton yng Ngemau'r Ymerodraeth a'r Gymanwlad yng Nghaerdydd yn 1958.

"Roedd yn anrhydedd enfawr yn 1958," meddai.

"Yn sicr, dwi'n teimlo'r un balchder wrth gludo'r baton yn fy sir i ... rwy wedi sôn sawl gwaith am yr hyn ddigwyddodd yn 1958 ... mae fy nheulu'n bresennol ddydd Sul wrth i hanes ailadrodd ei hun."

Y codwr pwysau Michaela Breeze gludodd y baton drwy Aberdâr.

"Mae'n anrhydedd ei gario drwy 'y nhre' i," meddai. "Gan fod y gemau'n ddigwyddiad mawr mae cymryd rhan yn wefreiddiol."

Only Men Aloud

Ar ôl i'r baton gyrraedd y parc roedd Only Men Aloud yn perfformio.

Dywedodd Peter Thomas o'r dre': "Mae'r tywydd yn siomedig ond mae'r sioe'n drawiadol."

Am 3.30 fe adawodd y baton Aberdâr a chyrhaeddodd Landrindod am 4.30. Y rhedwr 800m a 1500m Kirsty Wade gludodd y baton o gwmpas llyn wedi oedi oherwydd cawodydd trwm.

Dywedodd y faeres Elaine Worgan: "Mae'n ddiwrnod ffantastig a digon o bobol yn bresennol.

"Dwi'n falch bod y gymuned yn cefnogi digwyddiad fel hwn."

Nos Sadwrn cafodd y baton ei arddangos mewn gornest focsio ym Merthyr Tudful, ac fe gafodd ei gario i mewn i'r neuadd gan deulu'r bosciwr enwog o'r dre', Howard Winston.

Y cyn lowr a'r tywysydd Graham Williams ym Mharc Treftadaeth y Rhondda yn Nhrehafod

Bydd yn teithio 731 milltir ( 1,176 o gilomedrau) o gwmpas Cymru yn ystod yr wythnos ac yn cyrraedd llefydd fel maes Eisteddfod yr Urdd, copa'r Wyddfa a chwt cychod Dylan Thomas.

Gadawodd y baton Balas Buckingham ar Hydref 9 y llynedd, gan ymweld â phob gwlad yn y Gymanwlad ar y ffordd i Glasgow.

71 o wledydd

Mae hynny'n golygu y bydd y baton wedi teithio 118,000 o filltiroedd drwy 71 o wledydd mewn saith mis erbyn i'r gemau ddechrau.

Only Men Aloud yn canu wedi i'r baton gyrraedd Parc Aberdâr

Ddydd Llun bydd y baton yn mynd i faes Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd yn Y Bala. Y rhedwr Iwan Thomas fydd un o'r cludwyr yno.

Yna bydd yn mynd i Sir Gâr a Sir Benfro cyn anelu am Fachynlleth a'r gogledd orllewin, gan gynnwys Caernarfon, Ynys Môn, Y Rhyl a Rhuthun.

Yn Sir Benfro bydd y baton yn mynd o Balas yr Esgob yn Nhyddewi a drwy dir y gadeirlan, lle bydd yn cael ei fendithio gan Esgob Tyddewi.

Bydd cymal Cymreig y baton yn gorffen yn Sir Ddinbych.

Aelodau o'r ras gyfnewid o gwmpas llyn Llandrindod (Kirsty Wade ar y dde)