Pam dyw pobl ddim eisiau bod yn AC?

Mae ymchwilwyr am ddeall pam nad yw pobl am fod yn Aelodau Cynulliad yng Nghymru

Be' sy'n atal pobl gyda'r ymrwymiad a'r gallu rhag sefyll i fod yn Aelodau Cynulliad?

Pan gafodd y sefydliad ei greu yn dilyn refferendwm 1997, dywedodd Ron Davies ei fod eisiau gweld y "gorau a'r mwyaf disglair" yn cael eu hethol.

Ond mae'r rhan fwyaf o ohebwyr gwleidyddol yn gytun fod hyn heb ddigwydd.

Mi fydd ymchwiliwr o Brifysgol Bangor nawr yn ceisio darganfod pam.

Gwraidd y broblem?

Mae'r Coleg Busnes, y Gyfraith, Addysg a Gwyddorau Cymdeithas wedi ennill cytundeb gan y Cynulliad er mwyn ceisio mynd at wraidd y broblem.

Fel rhan o'r gwaith mi fyddan nhw'n cyfweld ag aelodau presennol, cyn aelodau, darpar ymgeiswyr, aelodau annibynnol a swyddogion y pleidiau.

Yn ol Athro Phil Molyneux, Deon y coleg, mi fydd y gwaith yn ceisio "sicrhau nad oes unrhyw rwystrau diangen yn parhau i fodoli a fyddai'n rhwystro ymgeiswyr (sy'n gymwys fel arall) rhag caniatáu i'w henwau gael eu cyflwyno i'w hethol i'n Cynulliad Cenedlaethol".

"Mewn cymdeithas ddemocrataidd fel hon a gynhelir ar hyd llinellau seneddol, mae'n hanfodol bod pob sector yn y gymdeithas yn teimlo y gallant gael eu hethol i'r Cynulliad Cenedlaethol, a pheidio â theimlo eu bod yn cael eu cau'n annheg o'r broses etholiadol.

"Felly rydym yn croesawu'r ffaith ein bod fel prifysgol wedi cael ein dewis i wneud y project ymchwil pwysig hwn ar ran y Bwrdd Taliadau."

Dywedodd Sandy Blair, Cadeirydd y Bwrdd Taliadau Annibynnol bod yr ymchwil yn "rhan bwysig o'n gwaith i sicrhau nad yw'r cyflogau a'r gefnogaeth sydd ar gael i aelodau o'r Cynulliad yn yr etholiad nesaf yn atal pobl sydd â'r gallu a'r diddordeb yn nyfodol Cymru rhag sefyll".

"Bydd hefyd yn amlygu unrhyw ffactorau eraill - tu hwnt i'n cylch gorchwyl - sy'n gwneud pobl yn amharod i gyflwyno eu henwau."