'Angen un cynllun ailgylchu i Gymru'

Mae'r modd y mae gwasanaethau ailgylchu deunydd o'r cartref yn gweithio yng Nghymru yn "rhy gymhleth, aneconomaidd a dryslyd" yn ôl un ymgynghorydd i Lywodraeth Cymru.

Peter Davies yw'r Comisiynydd Datblygu Cynaliadwy, ac mae'n cynghori'r llywodraeth ar faterion sy'n cynnwys gwastraff.

Mae'n dweud y gallai un drefn ailgylchu, yn hytrach na 22 gwahanol i bob awdurdod lleol, fod yn gymorth i gyrraedd y nod uchelgeisiol o ailgylchu 58% o wastraff y flwyddyn nesaf.

Bydd cynghorau'n wynebu dirwy o £100,000 am bob 1% y byddan nhw'n brin o'r nod yna.

'Cymru ar y blaen'

Dywedodd Mr Davies: "Allwn ni ddim cael 22 trefn wahanol - mae'n llawer rhy ddryslyd ac aneconomaidd.

"Fe fyddai arbedion graddfa gydag un system yn fwy, ac fe allwch chi gael rhywfaint o gysondeb o ran y neges a chyfathrebu ar draws Cymru.

"Rydym wedi gwneud yn dda yng Nghymru o safbwynt cyrraedd targedau ailgylchu - mae'n un maes lle'r ydym ar y blaen i weddill y DU.

"Yr her go iawn yw mynd â hynny i'r lefel nesaf. Rhaid cadw pethau'n syml, ac ar y funud mae'n rhy gymhleth."

Ychwanegodd Mr Davies fod y pwyslais ar hyn o bryd ar y broses o gasglu sbwriel a'i ailgylchu yn hytrach nag ar y bobl. Dywedodd:

"Mae pobl eisiau gwneud yr hyn sy'n iawn, ond mae angen gwneud hynny'n haws iddyn nhw a sicrhau eu bod yn deall beth yw'r peth iawn i wneud.

"Ar hyn o bryd mae pobl yn rhoi bagiau allan ac mae rhywun yn mynd â nhw i ffwrdd... ond does dim eglurhad iddyn nhw beth sy'n digwydd o'r bagiau - pam nad yw rhai'n cael eu cludo a beth ddylai fynd i'r bag hwn neu'r bag yna."

Mesurau amrywiol

Nod Llywodraeth Cymru yw i beidio gyrru gwastraff i safleoedd tirlenwi o gwbl erbyn 2050 drwy ailgylchu mwy o'n gwastraff.

Er mwyn gwneud hynny rhaid i gynghorau ailgylchu 58% o'u gwastraff y flwyddyn nesaf neu wynebu dirwy o £100,000 am bob 1% y maen nhw'n brin o'r nod.

Yn ôl y ffigyrau diweddaraf am flwyddyn gron, dim ond Cyngor Sir Ddinbych fyddai'n osgoi dirwy gan eu bod yn ailgylchu 58% o'u gwastraff.

Rhondda Cynon Taf oedd yr awdurdod gwaethaf - fe wnaethon nhw ailgylchu 46.2% o'u gwastraff dros y flwyddyn lawn ddiwethaf lle mae ystadegau ar gael.

Ymhlith y mesurau sy'n cael eu hystyried gan amryw awdurdodau ar draws Cymru mae :-

'Budd i fusnesau'

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru:

"Mae targedau ailgylchu Cymru yn heriol ond yn gyraeddadwy. Fe fydd ailgylchu ond yn parhau i gynyddu os yw hi'n hawdd i bobl wneud hynny.

"Rydym am wneud ailgylchu yn hawdd. Bydd pob cyngor unigol yn penderfynu sut i ddarparu'r gwasanaethau a beth sydd orau i'w hardaloedd nhw.

"Bydd cynyddu faint o ddeunydd ailgylchu sydd ar gael, a'i ansawdd, o fudd i fusnesau Cymru sy'n gallu defnyddio'r deunydd yma gan arwain at greu twf a swyddi gwyrdd.

"Mae Llywodraeth Cymru'n darparu £66 miliwn o gefnogaeth i gynghorau eleni, a thrwy Rhaglen Newid Cydweithiol yn darparu cefnogaeth i awdurdodau sy'n ceisio gwella perfformiad a thorri costau.

"Mae hyn yn cynnwys £4 miliwn yn ychwanegol o gyllid cyfalaf ar gyfer isadeiledd gwastraff newydd."