Cwmnïau ynni mwya' heb ddechrau gosod mesuryddion clyfar

Gall BBC Cymru ddatgelu nad yw sawl un o'r chwe chwmni ynni mwya' wedi dechrau gosod mesuryddion clyfar yng Nghymru eto.

Mae Llywodraeth y DU'n disgwyl i'r teclynnau fod ar waith ym mhob cartref ym Mhrydain erbyn 2020.

Bwriad y dyfeisiadau digidol yw helpu cwsmeriaid i fonitro'u defnydd o ynni yn hawdd, gan ddod a diwedd i filiau wedi'u hamcangyfrif.

Yn ôl Adran Ynni a Newid Hinsawdd Llywodraeth y DU, mae cyflenwyr ynni wedi gwneud dechrau da, a'u bod wedi'u hymrwymo i sicrhau bod pob tŷ a busnes yng Nghymru'n cael cynnig mesuryddion clyfar erbyn 2020.

Prosiect mwya' mewn cenhedlaeth

Mae'r gwaith o gael gwared ar fesuryddion traddodiadol Prydain a gosod y dechnoleg ddigidol yn eu lle wedi'i ddisgrifio fel y prosiect isadeiledd fwya' mewn cenhedlaeth.

Dywedodd Fflur Lawton, Pennaeth Polisi Ynni Clyfar GB yng Nghymru - y corff sy'n hyrwyddo'r prosiect - fod yna "her yn sicr i gyrraedd y nôd ond mae cwmnïau ynni yn gweithio'n galed i wneud hynny".

"Bydd ble y'ch chi'n byw a pha fath o dy y'ch chi'n byw ynddo yn effeithio pryd y cewch chi fesurydd clyfar gan fod yr holl gwmnïau amserlenni gwahanol ar gyfer y gwaith."

Yn ôl ffigyrau sydd wedi dod i law BBC Cymru, British Gas sydd ar y blaen wrth osod y mesuryddion yng Nghymru.

Mae gan y cwmni 375,000 o gwsmeriaid, a hyd yma, maen nhw wedi gosod 90,000 o fesuryddion clyfar.

Dywedodd SSE eu bod wedi'u hymrwymo i osod y teclynnau mewn miliwn o gartrefi yng Nghymru a'u bod hyd yma wedi gosod 27,000.

Eto i ddechrau ar y gwaith mae EDF, sydd a 115,000 o gwsmeriaid yng Nghymru. Dywedodd llefarydd ar eu rhan eu bod yn aros i'r diwydiant ddatblygu system ar y cyd i osod y teclynnau.

Dywedodd EON eu bod yn ffocysu ar ganolbarth, gogledd orllewin a de ddwyrain Lloegr ar hyn o bryd tra i Npower ddweud eu bod yn treialu'r dechnoleg.

Nid yw Scottish Power, sydd â nifer o gwsmeriaid yng ngogledd Cymru, wedi ateb ymholiad BBC Cymru eto.

System i ddechrau yn 2016

Mae system gyfathrebu ganolog ar gyfer mesuryddion clyfar i fod i ddechrau gweithio ym mis Hydref 2016 ac mae'r cwmnïau ynni'n dweud y bydd gosod y dyfeisiadau'n fwy syml o hynny ymlaen.

Dywedodd SSE wrth BBC Cymru eu bod hwythau'n disgwyl gorfod gosod 800 o'r mesuryddion mewn cartrefi yng Nghymru bob dydd i gyrraedd y targed.

Daeth adroddiad fis Mawrth y llynedd gan yr Institute of Directors i'r casgliad bod y prosiect yn rhy uchelgeisiol ac mewn perygl o ddatblygu'n "drychineb technoleg gwybodaeth".

Ond yn ôl Fflur Lawton o Ynni Clyfar GB, mae gan y mesuryddion y potensial i newid bywydau, gan olygu bod pobl yn fwy cyfrifol a'u defnydd o ynni.

"Mae hyn yn gwneud hi'n llawer cliriach i ni ar be'n union y'n ni'n gwario'n harian. Ac mae hynny'n cynnig dewisiadau i ni. O ran yr amgylchedd, mae'n golygu y gallwn ni fod yn ystyried sut mae defnyddio'n hynni ni yn fwy effeithiol hefyd.

"Mae 80% o'r bobl ry'n ni wedi'u holi sydd ag un o'r mesuryddion yma'n barod yn dweud eu bod nhw wedi newid eu harferion, a hanner y rhai a holwyd wedi gweld gostyngiad ym mhris eu hynni hefyd."

Mae'r elusen amgylcheddol WWF Cymru'n dweud eu bod nhw eisiau gweld y mesuryddion yn cael eu gosod yng Nghymru fel rhan o becyn ehangach o fesurau effeithlonrwydd ynni.

Mae BBC Cymru wedi cysylltu ag Adran Ynni a Newid Hinsawdd Llywodraeth y DU am ymateb.