Ble mae'r menywod?
- Cyhoeddwyd
Mae Bethan Mair, sy'n olygydd llyfrau a beirniad llenyddol, wedi codi pryderon nad oes digon o fenywod yn brif swyddogion Llys yr Eisteddfod.
"Wrth agor tudalen flaen y cyfansoddiadau mae rhestr o swyddogion a chymrodyr yr Eisteddfod i'w gweld, ac mae pob un yn ddynion heblaw am un - ac mae hi wedi ei chyflogi," meddai.
"Mae'r cydbwysedd rhwng menywod a dynion dipyn gwell o ran y bobl sydd wedi'u cyflogi gan yr Eisteddfod, ond dydy'r cyrff llywodraethol yn sicr ddim yn gytbwys.
"Mae'n fy atgoffa o'r dryswch o'n i'n teimlo yn y capel yn blentyn, pan oedd dynion yn eistedd yn y Set Fawr, ac y gwragedd fwy tua'r cefn yn cael eu cymell i wneud y te.
"Mae pethau fel hyn wedi eu gwreiddio mor ddyfn ynom ni nes bo' chi ddim yn sylwi ar y peth tan i rywun dynnu'ch sylw at yr anghyfiawnder."
'Cyfle i unrhyw un'
Mewn ymateb ar raglen Taro'r Post BBC Radio Cymru ddydd Llun, fe ddywedodd Llywydd Llys yr Eisteddfod, Eifion Lloyd Jones: "Mi gaiff unrhyw unigolyn yng Nghymru, boed ddyn neu ddynes, berthyn i'r llys.
"'Da ni am iddyn nhw wneud, 'da ni'n eu croesawu nhw, ac mi fydda ni'n falch iawn o gael mwy yn ymaelodi â'r llys.
"Y llys ydy corff llywodraethol yr Eisteddfod, a'r llys yn y pen draw sy'n penderfynu be' sy'n digwydd o'r Eisteddfod ym mhob sut a modd. Felly mae'n gorff cwbl ddemocrataidd ac yn agored i unrhyw unigolyn, boed yn ddyn neu ddynes.
"Mae'r llys wedyn yn enwebu ac ethol aelodau'r cyngor, ac mi gaiff unrhyw aelod o'r llys enwebu unrhyw aelod arall i fod yn aelod o'r cyngor.
"Mae tua 40 o aelodau ar y cyngor, ac mae yna chwech yn cael eu hethol bob blwyddyn... a bydd yna etholiad i holl aelodau'r llys i bleidleisio dros yr enwau - yn ddyn neu ddynes - ac mae'r penodiadau yn cael eu rhannu rhwng y tri dyn uchaf yn y bleidlais ac y tair dynes uchaf.
"Mae hynny felly yn amlwg yn golygu bod y sefyllfa yn hollol gyfartal a bod cyfle i unrhyw un, ac rydym ni mewn gwirionedd yn weithredol yn sicrhau bod merched yn cael y cyfle hynny i ddod a bod yn aelod o'r cyngor."