Angen ystyried streic wrth asesu myfyrwyr

Roedd llinell biced i'w gweld yn Aberystwyth

Fe ddylai effaith streiciau darlithwyr gael eu hystyried wrth asesu perfformiad myfyrwyr, yn ôl undeb myfyrwyr NUS Cymru.

Roedd darlithwyr mewn pedair o brifysgolion Cymru ymhlith y miloedd ar draws y DU oedd yn rhan o weithredu diwydiannol am 14 diwrnod mewn anghydfod dros bensiynau, ac mae mwy o streiciau wedi'u cynllunio.

Mae rhai myfyrwyr wedi ymuno gydag achos cyfreithiol ar draws y DU am iawndâl, tra bod criw o fyfyrwyr ôl-radd ym Mhrifysgol Caerdydd yn bwriadu gwrthod talu ffioedd oherwydd addysg sydd wedi'i golli.

Mae Prifysgol Caerdydd wedi ymddiheuro, ond yn dweud ei bod wedi "gweithio'n galed" i liniaru unrhyw amharu.

Roedd staff Prifysgol Bangor ar y linell biced yn ystod y streic

Cafodd prifysgolion Aberystwyth, Bangor, Caerdydd a Phrifysgol Cymru eu heffeithio gan y gweithredu a ddechreuodd ym mis Ionawr.

Dywedodd llywydd NUS Cymru, Ellen Jones: "Rwy'n credu y dylai effaith y streiciau gael ei ystyried wrth asesu myfyrwyr, ac wrth iddyn nhw orfod sefyll arholiadau mewn amgylchiadau anodd.

"Ry'n ni'n gwybod bod arholiadau ac asesiadau yn gyfnod o straen, ond ry'n ni hefyd yn gwybod fod cael darlithwyr sy'n cael eu talu'n iawn yn hanfodol er mwyn cael profiad prifysgol da."

Gwrthod talu?

Fe wnaeth Harry Thompson o Aberhonddu golli 36 awr o ddarlithoedd yn ei gwrs Meistr blwyddyn mewn Cyfathrebu Gwleidyddol ym Mhrifysgol Caerdydd.

Mae'n un o mwy nag 80 o fyfyrwyr ôl-radd yno sy'n bwriadu peidio talu ffioedd.

Darlithwyr ar y linell biced yng Nghaerdydd

Yn wahanol i fyfyrwyr is-radd, mae peth o gyllid myfyrwyr ôl-radd yn cael ei dalu i'r myfyrwyr yn gyntaf cyn iddyn nhw basio'r arian ymlaen at y sefydliad priodol.

Dywedodd Mr Thompson: "Dydyn ni heb gael yr addysg y mae'r ffioedd yn talu amdano, felly ry'n ni'n bwriadu dal £2,000 yn ôl o'r taliad nesaf tan y bydd y brifysgol yn gwneud consesiwn ac yn aildrefnu ein haddysg."

Ychwanegodd fod y grŵp yn credu fod y darlithwyr wedi "cael eu gorfodi" i streicio gan y brifysgol, a'u bod yn gefnogol ohonynt.

Camau cyfreithiol?

Mae myfyrwyr o Gaerdydd ac Aberystwyth ymhlith cannoedd yn y DU sydd wedi ymuno a chamau cyfreithiol torfol yn erbyn y sefydliadau am dorri cytundeb.

Dywedodd cwmni cyfreithwyr Asserson eu bod angen i 5,000 o fyfyrwyr y DU i ymuno er mwyn i'r camau cyfreithiol fod yn hyfyw, ond maen nhw'n hyderus y bydd hynny'n digwydd.

Dywedodd llefarydd ar ran Prifysgol Caerdydd: "Ry'n ni'n cydnabod bod yr wythnosau diwethaf wedi bod yn anodd iawn ac yn heriol i rai myfyrwyr.

"Mae'n flin iawn gennym bod y sefyllfa yma wedi codi, ac ry'n ni wedi gweithio'n galed i roi dealltwriaeth dda i fyfyrwyr o'r camau lliniaru sydd wedi eu cymryd i ateb pryderon oherwydd y gweithredu diwydiannol."

Maen nhw'n mynnu fod sicrwydd wedi dod y bydd y byrddau arholi yn ystyried "amharu uniongyrchol" o streiciau ac na fyddai'n rhaid i fyfyrwyr eu hadrodd fel "amgylchiadau neilltuol".

Roedd y brifysgol hefyd yn dweud eu bod yn disgwyl i'r "holl ffioedd gael eu talu" ac y byddai methiant i wneud hynny yn arwain at dynnu myfyrwyr oddi ar eu cyrsiau.

Ychwanegodd llefarydd y byddai'n rhaid i unrhyw fyfyriwr sydd am hawlio iawndal ddangos nad oedd y brifysgol wedi cymryd "camau rhesymol" i roi'r cyfle iddyn nhw ddangos cyrhaeddiad yn eu cyrsiau.