Comisiynwyr yr Heddlu a Throsedd: Gwent

Ar 5 Mai bydd etholiadau Comisiynwyr yr Heddlu a Throsedd yn cael eu cynnal yng Nghymru a Lloegr.

Tasg y Comisiynydd fydd craffu ar lu a sicrhau ei fod yn atebol.

Fe fydd Comisiynydd hefyd yn gallu penodi a diswyddo'r prif gwnstabl a gosod cyllideb ar gyfer y llu.

Y deiliad presennol yn ardal Gwent yw Ian Johnston, sydd ddim yn ceisio cael ei ail-ethol.

Cliciwch yma am ein canllawiau i:

Pwy yw'r ymgeiswyr?

Beth yw Heddlu Gwent?

Mae Heddlu Gwent yn gofalu am bum awdurdod lleol yn ne ddwyrain Cymru, Casnewydd, Caerffili, Blaenau Gwent, Torfaen a Mynwy, ardal o 600 milltir sgwâr a phoblogaeth o fwy na 576,700.

Mae hon yn ardal wledig a threfol.

Yn ninas Casnewydd mae'r boblogaeth fwyaf gyda thua 150,000 o drigolion.

Mae rhan brysur o'r M4 yn rhedeg drwy'r ardal yn y de, yr holl ffordd i'r Ail Bont Hafren.

Ar hyn o bryd mae'r llu yn cyflogi 1,285 o swyddogion, 835 o staff a 191 o swyddogion cymorth cymunedol. Mae'r gweithlu 10% yn llai nag yr oedd yn 2010, yn ôl yr heddlu.

Y prif gwnstabl presennol yw Jeff Farrar, a benodwyd ar ôl i'r cyn-brif gwnstabl Carmel Napier ymddiswyddo yn 2013 o dan amgylchiadau dadleuol.

Cyllid

Cyllideb Heddlu Gwent ar gyfer 2016/17 yw £130.7m.

Heblaw cyllid gan y llywodraeth yng Nghymru a'r DU a £5.8m mewn incwm, mae disgwyl rhyw £47m o braesept yr heddlu ar y dreth gyngor.

Yn 2016/17 mae'r praesept y dreth gyngor yn £220.06 ar gyfer eiddo band D.

Mae hynny'n cymharu â £207.85 ar gyfer De Cymru, £200.07 yn Nyfed-Powys a £240.12 yn ardal Heddlu Gogledd Cymru.

Roedd y Comisiynydd yn cynllunio arbedion effeithlonrwydd o o £4.3m yn 2016/17.

Trosedd a pherfformiad

Cododd nifer y troseddau a gofnodwyd yng Ngwent 4% rhwng mis Medi 2014 a Medi 2015.

Roedd cyfanswm o 37,306 o ddigwyddiadau, ac eithrio twyll.

Roedd achosion o drais yn erbyn y person wedi codi 26% yn ystod y cyfnod hwnnw, er bod pob un ond un heddlu wedi cofnodi cynnydd yn y categori hwnnw o droseddau.

Cododd troseddau rhywiol 24%, ond fe wnaeth digwyddiadau o fyrgleriaeth ostwng 11% a difrod troseddol a llosgi bwriadol ostwng 1%.

Yn yr arolygiad blynyddol diwethaf o heddluoedd gan Arolygiaeth Cwnstabliaeth Ei Mawrhydi, canfu arolygwyr bod yr heddlu wedi gwneud cynnydd sylweddol o ran gwella ansawdd a safonau ac mae ganddo ddull da o ymchwilio i droseddau a rheoli troseddwyr.

Dywedodd yr Arolygiaeth bod Heddlu Gwent yn dda am atal trosedd ac ymddygiad gwrthgymdeithasol ac roedd ganddo berthynas gref gydag ystod eang o bartneriaid.