Muri Chad bari mu matora mu gihe Idriss Deby ashaka manda ya gatanu

Ahavuye isanamu, AFP
Idriss Deby ni umwe mu bategetsi barambye ku butegetsi muri Afurika
The people of Chad are voting in a presidential election widely expected to deliver President Idriss Deby a fifth term in office.
Bwana Deby, wafashe ubutegetsi mu myaka 26 ishize ahiritse ubwari buriho, abonwa n'ibihugu by'Uburayi nk'umuntu w'ingenzi mu kurwanya imitwe y'abarwanyi ba Islamic State muri Afurika yo hagati.
Umutekano wakajijwe mu gihe cy'amatora, mu gihe imyigaragambyo yabujijwe ndetse impirimbanyi ziharanira uburenganzira bwa kiremwa muntu barafungwa.
N'ubwo Chad ifite ubukungu bwa petelori, kimwe cya kabiri cy'abaturage bayo bagera kuri miliyoni 13 baba mu bukene.
Uruhande rutavuga rumwe na leta rwanze kwitabira amatora mu mwaka wa 2011, byatumye Bwana Deby abona intsinzi ku buryo bworoshye, mu gihe amahirwe ye yo kongera gutsinda muri uyu mwaka yongerewe n'ibibazo byo kutumvikana biri mu batavuga rumwe na leta.
Ngarlejy Yorongar, umwe mu mpirimbanyi zikomeye wo mu ruhande rutavuga rumwe na leta, yabujijwe kwiyamamaza.
Kamarampaka yo muri 2005 yavanyeho ingingo mu itegekonshinga yategekaga manda ebyiri gusa ku mukuru w'igihugu ariko Bwana Deby avuga ko azayisubizaho natorwa.
'Uwizeza amahoro'
Ibiciro bya peteroli biri hasi cyane n'ibikorwa byo kurwanya iterabwoba mu karere ni bimwe mu bibazo byugarije igihugu.
Ahavuye isanamu, AFP
Saleh Kebzabo amaze guhangana na Bwana Deby inshuro ebyiri, buri gihe aza ku mwanya wa gatatu
Imitwe ya Boko Haram muri Nijeriya cyangwa al-Qaeda mu gace ka magerebu ibonwa nk'iteye inkeke zikomeye.
Abategetsi kandi bamaze n'igihe bagerageza gucecekesha abantu batishimiye ikererezwa ry'imishahara y'abakozi ba leta ndetse n'ihagarikwa ryo guha akazi abakozi.
Cyakora, ubutumwa bw'ituze riri mu gihugu buratuma ashyigikirwa.
Ari ku murongoa tegereje gutora, Fatima Zara, umukozi wa leta yabwiye ibiro ntaramakuru bya Reuters ati:
"Twaje hano gutora perezida kugira ngo twizere amahoro mu gihugu."
"Mu bihugu by'ibituranyi hari ibibazo byinshi."
Abemerewe kwiyamamaza bahanganye na Bwana Deby barimo umuyobozi w'abatavuga rumwe na leta Saleh Kebzabo, uri kwiyamamaza atsindagira impinduka.