યુરોપમાં કોરોના વાઇરસ માટેની પ્રથમ વૅક્સિનનું મનુષ્ય પર ટ્રાયલ ઑક્સફર્ડમાં શરૂ થઈ છે.

બે સ્વંયસેવકો રસી લેવા માટે તૈયાર થયા હતા. રસીના અભ્યાસ માટે 800 લોકોને પસંદ કરાયા છે, તેમાં આ બે સૌપ્રથમ છે, જેમણે રસી લીધી.

પસંદ કરાયેલા લોકોમાંથી અડધાને Covid-19 રસી અપાશે, જ્યારે અડધાને કોરોના સામે નહીં, પણ મેનિનજાઇટિસ સામે રક્ષણ આપતી રસી અપાશે.

પરીક્ષણની પદ્ધતિ એવી રીતે નક્કી કરવામાં આવેલી છે કે ડૉક્ટર્સને ખબર હોય કે કોને કઈ રસી અપાઈ છે, પણ સ્વંયસેવકોને ખ્યાલ નહીં હોય કે તેમને બેમાંથી કઈ રસી અપાઈ છે.

બે પ્રથમ સ્વંયસેવકોમાંથી એક એલિસા ગ્રેનાટોએ બીબીસીને જણાવ્યું: "હું વિજ્ઞાની છું, તેથી શક્ય હોય ત્યાં વૈજ્ઞાનિક પરીક્ષણને મદદરૂપ થવા માગતી હતી."

ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીની એક ટીમે ત્રણ જ મહિનામાં રસી વિકસાવી છે. જેનર ઇન્સ્ટિટ્યૂટના વેક્સિનૉલૉજીના પ્રોફેસર સારાહ ગિલ્બર્ટની આગેવાનીમાં પ્રિ-ક્લિનિકલ સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે.

"વ્યક્તિગત રીતે મને આ રસી કામ કરશે તેવો ખૂબ આત્મવિશ્વાસ છે," એમ સારાહ કહે છે.

"અલબત, તેનું પરીક્ષણ કરવાનું છે અને મનુષ્યોમાંથી તેના પરિણામ મેળવવાના છે. તે ખરેખર કામ કરે છે અને કોરોના ચેપ લાગતો અટકાવે છે તે અમારે દેખાડવાનું છે. તે પછી જ જનતામાં તેનો ઉપયોગ થઈ શકશે."

પ્રોફેસર ગિલ્બર્ટે અગાઉ એવું કહ્યું હતું કે તેઓ "80% આત્મવિશ્વાસ" ધરાવે છે, પણ હવે તેવી ટકાવારીમાં વાત કરવા માગતા નથી. માત્ર એટલું જ કહે છે કે રસી ઉપયોગી થાય તે માટે "ખૂબ આશાવાદી" છે.

રસી કઈ રીતે કામ કરે છે?

સામાન્ય શરદી કરતાં વાઇરસ (એડિનો વાઇરસ)ને નબળો પાડીને તેમાંથી રસી તૈયાર કરવામાં આવી છે. ચિમ્પાન્ઝીમાંથી વાઇરસ લઈને તેમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે, જેથી મનુષ્યમાં તે વાઇરસ વકરે નહીં.

ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીએ અન્ય એક કોરોના વાઇરસ મેર્સ સામે રસી તૈયાર કરેલી છે, જેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલના પ્રોત્સાહક પરિણામો મળ્યા છે. તે રસી તૈયાર કરવા માટે પણ આ જ પદ્ધતિએ સંશોધન કરાયું હતું.

રસી કામ કરે છે તેની ખાતરી કેવી રીતે થશે?

સ્વંયસેવકોના બે જૂથો પાડીને રસી અપાઈ છે, તેમાંથી કેટલી સંખ્યામાં કોને આગામી મહિનાઓમાં કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગે છે તેના આધારે આ Covid-19 રસી કામ કરે છે કે કેમ તે નક્કી થઈ શકશે.

જોકે યુકેમાં ચેપના નવા કેસ બહુ ઝડપથી ઘટી જાય તો મુશ્કેલી થઈ શકે છે, કેમ કે તે પછી ખાતરી માટે પૂરતા પ્રમાણમાં આંકડાં નહીં હોય.

ટ્રાયલની આગેવાની કરી રહેલા ઑક્સફર્ડ વૅક્સિન ગ્રુપના ડિરેક્ટર પ્રોફેસર એન્ડ્રૂ પોલાર્ડે જણાવ્યું : "હાલના રોગચાળાનો છેડો આવી રહ્યો છે, ત્યારે તેની પાછળ અત્યારે અમે ચાલી રહ્યા છીએ.""જો તે દરમિયાન ચકાસણી નહીં થઈ શકે તો આગામી મહિનાઓમાં રસી કામ કરશે કે કેમ તે કહી શકાશે નહીં.""જોકે અમારી ધારણા છે કે ભવિષ્યમાં વધારે કેસ થવાના છે, કેમ કે વાઇરસ હજી નાબુદ થયો નથી."