आर्थिक पाहणी अहवाल : महाराष्ट्राची आर्थिक स्थिती अशी ढासळली, कोरोनाचा मोठा फटका

महाराष्ट्र विधिमंडळाचं अर्थसंकल्पीय अधिवेशन सध्या सुरू आहे. या अधिवेशनात आज (5 मार्च) राज्याचा आर्थिक पाहणी अहवाल अर्थमंत्री अजित पवार यांनी मांडला.

कोरोनामुळे राज्यातील सर्व क्षेत्रांना मोठा फटका बसला असून एकटे कृषी क्षेत्र वगळता इतर सर्व क्षेत्रात घट दिसून येत आहे. आज विधानसभेत राज्याचा 2020-21 सालचा आर्थिक पाहणी अहवाल सादर झाला. या आर्थिक पाहणी अहवालात राज्यातील हे धक्कादायक वास्तव समोर आलं आहे. राज्यात उद्योग, सेवा अशा सर्वच क्षेत्रात कोरोनामुळे घट झालेली आहे. उद्योग क्षेत्रातील घट 11.3 टक्के, सेवा क्षेत्रातील घट 9 टक्के आहे. मात्र एकट्या कृषी क्षेत्रात 11.7 टक्के वाढ झाल्याचं आर्थिक पाहणी अहवालात समोर आलंय. उद्योग क्षेत्रापैकी वस्तुनिर्मिती क्षेत्रात 11.8 टक्के घट आहे, तर सर्वात जास्त घट बांधकाम क्षेत्रात असून ती 14.6 टक्के आहे. बांधकाम क्षेत्र हा सर्वात जास्त रोजगार देणारा उद्योग आहे. त्यामुळे त्याचा मोठा फटका बसला आहे. काय आहे आर्थिक पाहणी अहवालात यासंदर्भातला हा आढावा....

आर्थिक पाहणी अहवाल

सन 2020-21 च्या पुर्वानुमानानुसार राज्य अर्थव्यवस्थेत (-) 8.0 वाढ अपेक्षित आहे. (घट झाली आहे)

सन 2019-20 च्या तुलनेत 2020-21च्या सांकेतिक स्थूल उत्पन्नात 1,56925 कोटी घट अपेक्षित आहे.

सन 2020-21 चे दरडोई राज्य उत्पन्न 188784 अपेक्षित आहे.

चांगल्या मान्सूनमुळे कृषी आणि संलग्न क्षेत्रात 2020-21 मध्ये 11.7 वाढ अपेक्षित आहे.

2020-22 मध्ये उद्योग आणि सेवा क्षेत्रात अनुक्रमे (-) 11.3 टक्के आणि (-) 9.0 टक्के वाढ अपेक्षित

उद्योगक्षेत्राला फटका

वस्तूनिर्माण आणि बांधकाम क्षेत्रावर कोव्हीडचा मोठा फटका बसला आहे. त्यात अनुक्रमे (-) 11.8 टक्के आणि (-) 14.6 टक्के वाढ अपेक्षित आहे. ( परिणामी उद्योग क्षेत्राला फटका बसला आहे.)

स्थूल उत्पादनाचा वृद्धिदर (GDP) राज्याचा 5.7 % आणि देशाचा 5.0 % राहण्याचा अंदाज.

राज्याची सन 2021-21 अर्थसंकल्पीय अंदाजानुसार महसुली खर्चाचं प्रमाण 68.7 टक्के आहे.

वित्त आयोगाच्या शिफारशीनुसार 2020-21 ते 2025-26 करिता केंद्राकडून राज्यास 337252 कोटी पैसे अपेक्षित त्यापैकी 70375 कोटी सहाय्यक अनुदाने असतील.

वार्षिक कर भरणार्‍या मालवाहतूक, पर्यटन वाहने, खनिजे, खासगी सेवा वाहने व्यवसायीक शिबिरे वाहने आणि शालेय विद्यार्थी वाहतूक वाहने यांना 2020-21 मध्ये वार्षिक कराच्या 50 टक्के कर माफ करण्यात मान्यता देण्यात आली आहे.

ऑक्टोबर 2020 पर्यंत 37,887 कोटींच्या प्रकल्पांची नोंद झाली. 2020-21 सप्टेंबरपर्यंत राज्यात 27143 कोटींची थेट परकीय गुंतवणूक आली.

2019 मध्ये राज्यात 14.93 कोटी देशांअंतर्गत पर्यटक तर 55 लाख विदेशी पर्यटकांनी भेटी दिल्या.

जून 2020 पर्यंत राज्यात 1.13 हजार कोटींची गुंतवणूक अपेक्षित त्यातून 2.5 लाखांपेक्षा जास्त रोजगार मिळण्याची शक्यता आहे.

समृद्धी महामार्गासाठी 92.3 % जमीन भूसंपादीत करण्यात आली आहे.

कोस्टल रोडचं काम 20% पूर्ण करण्यात आलं आहे.

एकात्मिक महात्मा जोतिबा फुले जनआरोग्य योजनेतून 4.54 लाख शस्त्रक्रिया करण्यात आल्या. त्यासाठी 744 कोटींचा खर्च झाले आहेत.

तर राज्यात आतापर्यंत 7 लाख 81 हजार 800 कोव्हीड योध्यांना लस देण्यात आली आहे.

- राज्याच्या स्थूल उत्पन्नात 1 लाख 56 हजार 925 कोटींची घट दर्शवण्यात आली आहे. यामुळे राज्यासमोर आर्थिक अडचण असून विकास कामांना त्यामुळे कात्री लावावी लागली आहे.

राज्याचे दरडोई उत्त्पन्नही कमी झाल्याचे आर्थिक पाहणी अहवालावरून दिसून येते.

कर्जाचा बोजा वाढला

राज्यावरील कर्जाचा भार यावर्षी 56 हजार कोटी रुपयांनी वाढले आहे. गेल्या वर्षी राज्यावर 4 लाख 64 हजार रुपयांचे कर्ज होते, यंदा त्यात वाढ होऊन ते 5 लाख 20 हजार कोटींवर पोहचले आहे.

फक्त कृषी क्षेत्रात वाढ

राज्याच्या अर्थव्यवस्थेत उणे 8 टक्के घट अपेक्षित

उद्योग क्षेत्रात 11.3 टक्के घट, तर सेवा क्षेत्रात 9 टक्के घट अपेक्षित

एकट्या कृषी आणि कृषी सलग्न क्षेत्रात 11.7 टक्के वाढ

चांगल्या पावसामुळे कृषी क्षेत्रातील वाढ अपेक्षित

रब्बी हंगाम

2020-21 च्या अखेरीस रब्बी हंगामात डिसेंबर अखेर 53.64 लाख हेक्टरवर पेरणी झाली आहे. गेल्यावर्षीच्या तुलनेत तृणधान्यांच्या उत्पादनात 1 टक्का आणि कडधान्याच्याा उत्पादनात 12 टक्के वाढ झाली. तेलबियांच्या

उत्पादनात 18% घट अपेक्षित आहे.

खरीप हंगाम

खरीप हंगामात 156.89 लाख हेक्टर क्षेत्रावर पेरणी पूर्ण झाली आहे. गेल्यावर्षीच्या तुलनेत तृणधान्यांच्या उत्पादनात 60%, कडधान्यांच्या उत्पादनात 14%, तेलबियांच्या उत्पादनात 28 %, कापसाच्या उत्पादनात 33%, तर ऊसाच्या उत्पादनात 40% वाढ आहे.

बांधकाम क्षेत्र

वस्तुनिर्माण क्षेत्रात 11.8 टक्के घट अपेक्षित

बांधकाम क्षेत्रात 14.6 टक्के घट अपेक्षित

कृषी क्षेत्र वगळता कोविडमुळे इतर सर्व क्षेत्रात घट अपेक्षित

हे वाचलंत का?

(बीबीसी मराठीचे सर्व अपडेट्स मिळवण्यासाठी तुम्ही आम्हाला फेसबुक, इन्स्टाग्राम, यूट्यूब, ट्विटर वर फॉलो करू शकता.रोज रात्री8 वाजता फेसबुकवर बीबीसी मराठी न्यूज पानावर बीबीसी मराठी पॉडकास्ट नक्की पाहा.)