هرات

د افغانستان په لویدیځ هرات کې سیمه ییزې سرچینې وايي چې د هرات ښار نژدې ټول د طالبانو لاس ته لویدلی دی. نن پنجشنبه ناوخته په ټولنیزو شبکو کې داسې ویډیوګانې خپرې شوې چې طالبان پکې وايي د هرات ولایت مقام ته دننه شوي دي. د هرات په ګاونډ کندهار کې هم طالبانو ادعا کړې چې د کندهار پر ښار یې د محاصرې کړۍ تنګه کړې ده. د افغانستان د ولایتي مرکزونو له سقوط سره حکومت پرلپسې ټینګار کړی چې ددې ښارونو بېرته نیولو لپاره به ډېر ژر اقدام وکړي.

په داسې حال کې چې افغان امنیتي ځواکونه د طالبانو لاس ته د دریو لویو ښارونو د لوېدو د مخنیوي لپاره جګړه کوي، ولسي وګړي په سختو جګړو کې راګیر شوي. په کندهار او د هلمند په لښکرګاه کې ډاکټران بي بي سي ته له ولسي مرګ ژوبلې سره د خپلې مبارزې په اړه غږېدلي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازۍ یا یوناما وايي، د افغانستان ښارونو ته د جګړې رسېدو سره ولسي وګړي ډېر قرباني کېږي. دا اداره د سې شنبې په ورځ( د اګسټ ۳) ټوېټ کې وايي، تېرو دریو ورځو کې د هلمند مرکز لښکرګا کې لس ولسي وګړي وژل شوي او ۸۵ ټپیان دي او کندهار کې ۵ وژل شوي او ۴۲ ټپیان دي. په دا مهال رپوټونه وايي، امریکايي الوتکو د هلمند په مرکز لشکرګا کې پر وسله والو طالبانو بېګا او سهار هوايي بریدونه کړي دي.

په افغانستان کې د امريکا سفارت پر خپله ټوېټر پاڼه ليکلي چې د کندهار په سپين بولدک کې طالبانو د "غچ اخيستلو په موخه يو شمېر ملکيان وژلي"، چې په وينا يې دغه وژنې کېدی شي جنګي جرمونه وګڼل شي. د امريکا سفارت وايي دغه پېښې بايد وڅېړل شي او هغه طالب جنګيالي او قومندانان چې په کې لاس لري مسول وبلل شي. په سپين بولدک کې د بشري سرغړونو په اړه د بشري حقونو خپلواک کميسيون خپاره شوي راپور کې راغلي چې طالبانو د سپين بولدک له نيولو وروسته يو شمېر پخواني او اوسني حکومتي کارکوونکي وژلي.

د افغانستان کورنیو چارو وزارت وايي، د ځکمنیو او هوايي عملیاتو په پایله کې یې په هرات، هلمند او کندهار ښارونو کې د طالبانو بریدونه پر شا تمبولي دي. طالبان وايي، په هرات ښار کې حضور لري او له افغان ځواکونو سره په جګړه بوخت دي.

د افغانستان لوېدیځ هرات ولایت چارواکي وايي، نن ګهیځ طالبانو یوځل بیا پر ګذره ولسوالۍ له ختیځې او لوېدیځې خوا برید وکړ، چې غوښتل یې د هرات ښار ته ننوځي، خو په پایله کې د امنیتي او دفاعي ځواکونو او عامو خلکو په مرسته د طالبانو 'لویه دسیسه' شنډه شوه. بله خوا، امریکا او ملګرو ملتونو د افغانستان په لوېدیځ هرات ولایت کې د ملګرو ملتونو پر دفتر برید په سختو ټکو غندلی. طالبان وايي، په دې برید کې دوی لاس نه لري.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې ویلي امنیتي وضعیت او د یو شمېر بندرونو سقوط په سوداګرۍ او ترانزېټ بد اغېز کړی. په ورته وخت کې طالبانو په پنځو مهمو بندرونو د ولکې ټینګولو ویلي او د دې ډلې په وینا له دې ډلې له دریو هغو یې عادي سوداګري پیل شوې. د افغانستان ماليې وزارت هم دا مني چې شپږ بندرونه یې له امنیتي ستونزو سره مخ دي خو په دې اړه ډېر نور جزیات نه ورکوي:

د روسیې بهرنیو چارو وزارت وايي، له افغانستان سره د تاجکستان د پولې سیمې له دریو دوې برخې د وسله والو طالبانو په ولکه کې دي.