وزیر ارتباطات ایران: فیلتر کردن تلگرام نتیجه نداد

محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران گفته است فیلتر شدن تلگرام نه تنها کمکی به رشد پیام‌رسان‌های داخلی نکرده بلکه نتیجه منفی داشته ‌است.

آقای جهرمی گفته است: حاکمیت برای رشد پیام‌رسان‌های داخلی دست به فیلتر تلگرام زد اما نتیجه برعکس داد و باعث "تردید" مردم از استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی شد و حالا پس از سه سال شمار کاربران پیام رسان‌های داخلی به ۲۰ میلیون نفر رسیده که "حتما" تعداد کاربر فعال کمتر از این عدد است و اگر شبکه دانش آموزی "شاد" را پیام‌رسان بدانیم میزان کاربران داخلی به ۲۰ میلیون می‌رسد.

محمدجواد آذری جهرمی به خبرگزارای ایرنا گفته در طول یک‌سال پیام‌رسان‌های داخلی از یک و نیم میلیون به ۱۵ میلیون رسید و در حال رشد بود که پیام رسان تلگرام به دستور مقام‌های قضایی فیلتر شد.

از دهم ادیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ که بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ در ایران دستور فیلتر کردن تلگرام را داد، حدود سه سال می‌گذرد. هنوز گفته نشده قوه قضاییه بر اساس شکایت شاکیان خصوصی یا نهادهای حکومتی، چنین دستوری را اجرا کرده اما براساس نظرسنجی‌های داخلی در ایران تلگرام همچنان یکی از محبوبترین پیام‌رسان‌های داخلی است.

چه کسی تلگرام را در ایران فیلتر کرد؟

دوسال بعد از فیلتر شدن تلگرام در ایران؛ رقابت پیام‌رسان‌های داخلی به کجا رسید؟

وزیر ارتباطات در این گفت‌وگو توضیح بیشتری درباره چرایی و"تردید" مردم نداده اما گفته می‌شود مسایل امنیتی و اعتراض‌های گسترده دی‌ماه ۱۳۹۶ در ایران نقش موثری در بسته شدن تلگرام در ایران داشته ‌است.

حاکمیت تلاش داشته تا مردم را به پیام‌رسان‌های داخلی مثل "سروش" وابسته به تلویزیون دولتی ایران ترغیب کند اما به مزایده گذاشته شدن این پیام رسان در اسفندماه سال ۹۸ نشان داد که مردم به این پیام‌رسان‌ها بی اعتمادند و عملا شکست حمایت حکومتی از چنین پیام رسان‌هایی را نشان داد.

یک ماه پس از فیلترینگ تلگرام، وزیر ارتباطات خبر داده ‌بود که عده قابل توجهی از کاربران ایرانی برای استفاده از این پیام‌رسان به سراغ فیلترشکن‌ها رفته‌اند و استفاده از "وی‌پی‌ان" و سایر فیلترشکن‌ها در ابعاد وسیعی بین کاربران ایرانی، باب شده‌ است.

سه ماه بعد از فیلتر شدن تلگرام، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون وقت دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، گفته بود «بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های تگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند".

آمار تازه‌ای از میزان استفاده از تلگرام در ایران در دست نیست اما براساس برآوردها رسانه‌ها از جمله خبرگزاری ایسنا بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون کاربر فعال ایرانی از تلگرام استفاده می‌کنند و این میزان با اظهارات برخی مسئولین دست‌اندرکار در فضای مجازی و قضایی همخوانی دارد.

روزنامه مردم سالاری خردادماه سال گذشته در گزارشی نوشته بود تعداد کاربران پیام‌رسان "سروش" احتمالاً حدود ۶ میلیون کاربر، پیام‌رسان "بله" حدود ۳ میلیون کاربر، پیام‌رسان "ایتا" حدود ۲ میلیون کاربر و پیام‌رسان‌های "گپ" و "آی‌گپ" حدود ۶۰۰ هزار کاربر است. این آمار نشان می‌دهد که اقبال مردم به رسانه‌های داخلی حدود پنج درصد از کل کاربران پیام‌رسان‌های خارجی مثل واتس‌اپ و تلگرام است.

فشار حکومت ایران برای کنترل و بستن رسانه‌ها و پیام‌رسان‌های خارجی همچنان ادامه دارد. اول بهمن‌ماه امسال وزیر ارتباطات به دادگاه احضار و بازجویی شد. گفته می‌شود "استنکاف از اجرای اوامر قضایی در مورد فیلتر کردن اینستاگرام" و "استنکاف از ابلاغ رئیس مرکز ملی فضای مجازی برای کاهش پهنای باند بین‌الملل و محدودسازی پیام‌رسان‌های خارجی" از جمله دلایل احضار او به دادسرای فرهنگ و رسانه بوده ‌است.