روزنامه‌های کابل: شنبه، ۷ حوت

تیره شدن روابط بین پاکستان و افغانستان به دنبال انفجار انتحاری در ایالت سند پاکستان، همچنان موضوع بحث شماری از روزنامه‌های چاپ کابل است. مبارزه با فساد در نهادهای نظامی و امنیتی افغانستان از دیگر موضوع‌های مورد بحث در سرمقاله‌های این روزنامه‌ها است.

هشت صبح با تاکید بر عدم تفکیک گروه‌های شبه‌نظامی و تروریستی به "خوب و بد"، از پاکستان انتقاد کرده که به وعده‌هایی که در نشست‌های چهارجانبه داده عمل نکرده و با "اتحاد با گروه طالبان" در پی ساختن "عمق سیاسی و ایدئولوژیک" برای خود در افغانستان است، چیزی که روزنامه آن را "خیال باطلی" دانسته است.

در انفجار انتحاری که روز ۲۸ دلو/بهمن در آرامگاه مسلمانان صوفی در ایالت سند پاکستان روی داد، دست‌کم ۷۰ نفر کشته شدند. مقام‌های پاکستانی اعلام کرده‌اند که افراد دخیل در این بمب‌گذاری در افغانستان پنهان شده‌اند که باید به پاکستان تحویل داده شوند. در پی این انفجار گذرگاه‌های مرزی دو کشور هم مسدود شده است.

سرمقاله‌نویس هشت صبح افزوده: "ارتش پاکستان که برای تحقق همین رویا با طالبان دست اتحاد داده است، باید درک کرده باشد که عوارض جانبی این اتحاد بسیار زیاد است. ارتش پاکستان باید بداند که دوره‌ی امتیازگیری از طریق حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی تروریست به پایان رسیده است."

به اعتقاد نویسنده هشت صبح، "ارتش پاکستان نباید این قدر مغرور باشد و فکر کند که هرکاری که خواسته باشد، می‌تواند انجام دهد. این ارتش باید به توصیه‌های رسانه‌ها، سیاست‌مداران و جامعه‌ی مدنی آن کشور گوش دهد. ارتش باید بداند که هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد به عمیق ایدیولوژیک یک کشور دیگر بدل شود."

هشت صبح همچنین معتقد است که "مردم پاکستان به چشم سر می‌بینند که ارتش پاکستان نمی‌تواند جلو موجی از بمب‌گذاری‌ها و حملات تروریستی را بگیرد. مردم عام پاکستان می‌دانند که سروصدا‌های ارتش و اتهام بستن به کشور‌های دیگر، فرافکنی است."

روزنامه دولتی انیس با اشاره به مسدود شدن گذرگاه‌های مرزی بین افغانستان و پاکستان، به پاکستان هشدار داده که با این کار "تیشه به ریشه خود می‌زند". استدلال روزنامه این است که وابستگی اقتصادی افغانستان به پاکستان و تزانزیت از این کشور به گونه بی‌سابقه‌ای کاهش یافته و حالا این پاکستان است که نیازمند صدور کالاهای خود به افغانستان است.

سرمقاله‌نویس انیس توضیح داده که افغانستان راه‌های جایگزین برای گذرگاه‌های مرزی پاکستان و حتی بهتر از آن‌ها پیدا کرده و بیشتر موارد خوراکی، سوخت و نیازمندی‌های بازار افغانستان از طریق ایران، هند و آسیای میانه وارد این کشور می‌شود، در حالی که پاکستان نیازمند صادر کردن میوه و سبزیجات خود به افغانستان است.

این روزنامه دولتی با تاکید بر این که میزان نیازمندی افغانستان به واردات کالا از پاکستان به میزان زیادی کاهش یافته، نوشته که روابط بارزگانی دو کشور بیشتر به سود پاکستان است و به همین دلیل، بستن گذرگاه‌های مرزی دو کشور به زیان این کشور تمام می‌شود.

انیس با این تحلیل به این نتیجه رسیده که پاکستان با بستن گذرگاه‌های مرزی خود در مرز افغانستان در پی "منافع سیاسی" است و این هدف را با وارد کردن "فشار" بر افغانستان می‌خواهد به دست آورد، ولی "امتیازگیری" از این طریق هم دیگر خیال باطلی است و به بی‌راهه می‌رود.

ماندگار در سرمقاله خود با اشاره به اظهارات اخیر اشرف غنی، رئیس جمهوری در باره فساد در نهادهای دفاعی و امنیتی کشور نوشته که فساد در این نهاد در سطح "کلانی" صورت می‌گیرد. به باور ماندگار، ریشه‌کنی این فساد نیاز به تغییرات بنیادی در ساختار این نهادها و شیوه بستن قراردادها دارد.

آقای غنی هفته گذشته در مراسم فارغ‌التحصیلی صدها نفر از دانشجویان اکادمی ملی نظامی مارشال فهیم در کابل به محافل "فاسد و مافیایی" در نهادهای نظامی کشور هشدار داد و گفت که حالا مردم کشور به نیروهای ارتش چشم دوخته‌اند تا کشور را از شر تروریسم نجات دهند و ثبات را در کشور تامین کنند.

براساس تحلیل ماندگار، هشدارهای آقای غنی در مورد فساد در نهادهای امنیتی "فقط در رسانه‌ها" بازتاب خوب دارد، اما تاثیرگذاری عملی چندانی ندارد. استدلال نویسنده این است که نهادهای امنیتی نیاز به اصلاحات اساسی و گسترده دارد، ولی تحقق چنین دگرگونی به دلیل وجود نگاه‌های سیاسی و قومی به نهادهای امنیتی دشوار است.

ماندگار در ادامه استدلال خود افزوده که مشکل دیگر این است که مبارزه با فساد به تیغی می‌ماند که تنها "گردن مرغ دلخواه" را می‌برد و نه همه مرغان را. به نظر نویسنده، با تجربه ثابت شده که مبارزه با فساد در افغانستان اقدامی "سیاسی، گزینشی و فرمایشی" است.

سرمقاله‌نویس ماندگار همچنین معتقد است که با وجود مشکلاتی در مبارزه با فساد، فعالیت‌های نیروهای امنیتی تحسین‌برانگیز است؛ به همین دلیل، آقای غنی باید مبارزه با فساد را جدی گیرد و الزام‌های مبارزه با فساد در نهادهای امنیتی را در محور توجه خود قرار دهد.

روزنامه اطلاعات روز هم در سرمقاله خود به همین موضوع پرداخته و معتقد است که فساد در نهادهای امنیتی و دفاعی از چالش‌های عمده در برابر برنامه چهار سال آینده دولت و شخص رئیس جمهوری قرار داده است. از نظر نویسنده، این فساد ناشی از ضعف ساختاری وسهل‌انگاری در رده‌های رهبری نهادهای نظامی است.

روزنامه افزوده که دولت با عبور این چالش باید به فکر تجهیز نیروهای ارتش دوصد هزاری کشور باشد. به باور روزنامه، حالا حفظ مناطق کشور و پس‌گیری نزدیک به ۳۰ درصد مناطقی که تحت کنترل گروه‌های شورشی هستند، نیاز به تجهیز نیروهای ارتش و به ویژه نیروهای هوایی دارد.

به نظر اطلاعات روز، "مسأله اصلی این است که چه طرحی برای تجهیز و تسلیح نیروهای امنیتی وجود دارد؟ امکانات هوایی از کجا فراهم خواهد شد؟" روزنامه افزوده با آن که مراکز آموزشی نظامی فعال هستند و سالانه دستکم ۴۰۰ افسر آموزش دیده بیرون می‌دهند، هنوز راه درازی برای حرفه‌ای‌سازی و تقویت این نیروها در پیش است.

به باور اطلاعات روز، کارهای مهمی در پیش روی دولت در این مورد قرار دارد، عبارتند از حل مسئله خرید اسلحه از کشورهای مختلف، تقویت ملی‌گرایی، آموزش فنی و رفع مناقشات سیاسی در مورد ارتش. روزنامه همچنین تاکید کرده که رئیس جمهوری باید انحصار سیاسی، شکاف‌های اجتماعی و تنش‌های سیاسی را هم باید برای جلب حمایت از ارتش کاهش دهد.