تغییرات اقلیمی تولیدات سیب را در میدان وردک افغانستان 'کاهش داده است'
- سید انور
- بیبیسی
دهقانان میدان وردک امکانات لازم را برای نگهداری سیب ندارند
سیب ولایت میدان وردک هر ساله به دلیل فراوانی و ارزانی در پایتخت و ولایات دیگر انبار میشد اما امسال محصولات درختان این ولایت حدود پنجاه درصد کاهش یافته است.
باغداران این ولایت که در غرب کابل واقع است، میگویند که رسیدن جبهه هوای سرد ناشی از تغییرات اقلیمی هنگام گل سیب و پایین رفتن سطح آب دلیل کاهش این محصولات است.
کریم الله، یکی از باغداران به بیبیسی گفت که "امسال با توجه به اینکه قیمت سیب چند برابر شده، اما جیب باغداران باز هم خالیست."
اکنون نسل نو جایگزین نوع بومی آن میشود
او گفت: "پارسال یک باغ ده خروار (۵۶۰۰ کیلو) سیب داشت، امسال به نصف (حدود ۲۸۰۰ کیلو) سیب کاهش یافته است. امسال خشک سالی بود و سطح آب پایین رفت، سال قبل باغهای سیب از کاریز و چشمهها آبیاری میشد، اما امسال با ماشین چاهها آبیاری میشود. ساعت صد افغانی (حدود یک و نیم دلار) به ماشین پول میدهیم و حدود پنجاه افغانی هم پترول (بنزین) خرید میکنیم."
به گفته او، امسال قیمت سیب دو برابر شده است. سال گذشته قیمت هر ۵۶۰ کیلو سیب هفت تا چهارده هزار افغانی (۱۰۰الی ۲۰۰ دلار) بود، امسال قیمت آن به ۲۲ هزار افغانی ( حدود۳۰۰دلار) فروخته شد، اما باغدار بازهم متضرر شدهاند.
در ولایت میدان وردک فقط یک سردخانه وجود دارد که ظرفیت نگهداری حدود دو درصد محصولات سیب ولایت وردک را دارد.
باغداران میگویند امسال اگر سیب فراوان هم میبود، یا ارزان میفروختند یا ضایع میشد، چون ظرفیت نگهداری در سرد خانه و عرضه آن در وقت مناسب به بازار وجود نداشت.
انتظار میرود که در سالهای آینده دو سرد خانه بزرگ دیگر در میدان وردک ساخته شود. تا ساخت آنها باغداران مجبورند محصولاتشان را قبل از ضایع شدن به قیمت اندک بفروشند.
ولایت میدان وردک به داشتن سیبش در افغانستان مشهور است ولی این سیب در بازار جهانی چندان خریدار ندارد.
نسل جدید قد کوتاه و پر محصول است
دولت افغانستان برای راه یافتن این محصولات به بازار جهانی در پی تغییرات ژنتیکی این محصوب میدان وردک است.
زندی گلزمانی، والی میدان وردک میگوید برای انجام این کار انواع جدید نهالهای سیب از بریتانیا و روسیه در صدها باغ میدان وردک غرص شده است.
او میگوید: "در جریان یک سال سه هزار باغ جدید احداث کردهایم. در این سه هزار باغ، انواع سیب را به باغداران معرفی کردهایم که در بازار بینالمللی خریدار دارد. یعنی در سه سال آینده در میدان وردک سیبی خواهیم داشت که خوب نگهداری میشود و در بازارهای دوبی، هندوستان و بازارهای اروپا خریدار خواهد داشت."
به گفته او این اقدامات ادامه دارد و این فناوری با همکاری سازمانهای داخلی و بینالمللی به دهقانان آموزش داده میشود.
نسل جدید و قد کوتاه سال دوم به حاصل میآید.
نصیر احمد، مسئول انجمن قوریهداران موسوم به "داکتر عبد الوکیل"، به بیبیسی گفت در دو سال گذشته علاقهمندی مردم برای غرص انواع جدید نهال رو به افزایش است.
به گفته او در حال حاضر دهها هزار نهال جدید را پیوند کردهاند و برای غرص در باغها آماده است.
او میگوید: "اکثر باغداران میدان وردک زمین کافی ندارند، از این رو، از لحاظ اقتصادی نسل سیبهای قدکوتاه برای دهقانان کم زمین بسیار اقتصادی تمام میشود."
به گفته او درختهای سابق، سال هفتم بعد از کشت حاصل میدهند. اما نسل جدید و قد کوتاه سال دوم به حاصل میآید و بار می دهند و محصولاتش هم ده برابر بیشتر است، چون در یک جریب زمین حدود چهار صد نهال غرص میشود.
مسئولان زارعت ولایت میدان وردک و انجمن قوریهداران آن میگویند که روند آگاهی دهی و آموزش باغداران برای نظارت و نگهداری درست نهالهای قدکوتاه و سیبهای اصلاح شده زمانبرخواهد بود، اما ابراز امیدواری میکنند که تا چند سال دیگر انواع جدید سیب نه تنها در ولایت میدان وردک بلکه در ولایتهای دیگر افغانستان نیز فراگیر خواهد شد.
سری گزارشهای ويژه از وردک، همسايه غربی كابل
دشت توپ میدان وردگ؛ از میدان نبرد با طالبان تا جایی برای آموزش عالی
روشنک وردگ؛ پزشکی که زندگی خود را وقف سلامت زنان سرزمینش کرد