رويارویی ارگ و سپیدار بر سر آغاز روند توزيع شناسنامه‌های الكترونيكی
- ضیا شهریار
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، .
اغلب طرفداران آقای عبدالله از مخالفان درج واژه "افغان" در شناسنامه اند و شاید هم اغلب طرفداران آقای غنی از موافقان درج این واژه اند.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان اعلام کرده است که روند ثبت نام برای توزیع شناسنامه‌های الکترونیکی آغاز شده و از دیروز تا حالا "بایومتریک کردن شخصیتهای سیاسی و مقام‌های دولتی در جریان است".
اما دفتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان اعلام کرده که این روند معطل شود تا زمانی که بر سر این "قضیه (مسئله) اجماع ملی و توافق همگانی به دست آید".
در شناسنامه جدید ملیت، قوم و دین اضافه شده است. در برابر ملیت، افغان نوشته می‌شود. در مقابل قوم، همان اسمی که آن فرد بخواهد، مانند، تاجیک، پشتون، اوزبیک، هزاره. اعتراض‌ها بر نوشتن اسم افغان در برابر ملیت است.
محتوا و روند توزیع شناسنامه الكترونیكی سال ها است به یك مساله جنجالی در افغانستان تبدیل شده و بحران بر سر درج یا عدم درج كلمه "افغان" به عنوان هویت همه شهروندان افغانستان توجه گسترده‌ای را به این سؤال معطوف ساخته كه پس 'هویت ملی یا همگانی' افغانستان به عنوان یک دولت و یک كشور چیست؟
بحث بر سر هویت در افغانستان در یک و نیم دهه گذشته پس از سقوط نظام طالبان ابعاد و زوایای تازه‌تری به خود گرفته است.
آزادی بحث در مورد هویت ملی، رعایت حقوق شهروندی و كثرت گرایی از یک سو و نیاز دولت افغانستان به شناخت دقیق تَر و فوری تَر از شهروندان این كشور برای برنامه ریزی دو جانب اصلی این بحث را تشكیل می‌دهند.
موافقان
حامیان آغاز توزیع شناسنامه‌های الكترونیكی تاكید دارند كه در تازه ترین اقدام فرمان تقنینی اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان از سوی كمیته مشترك مجالس نمایندگان و سنای این كشور تایید شد و بعد از سال ها تاخیر باید به روند توزیع این شناسنامه ها كه "خواست شهروندان" افغانستان است، مجال داده شود.
آنها همچنین استدلال می‌كنند كه در قانون اساسی افغانستان به تمام شهروندان این كشور كلمه "افغان" اطلاق شده و به آنها در خارج این كشور هم "افغان" گفته می‌شود و این رسم دیرینه‌ای است كه "مورد قبول" همه شهروندان افغانستان بوده است.
استدلال دیگر آنها این است که "افغان"معادل پشتون نیست و افغان می تواند به عنوان هویت واحد (هویت ملی) "در نزدیك ساختن اقوام متعدد این كشور و استحكام وحدت ملی" نقش عمده ایفا كند.
مخالفان
اما مخالفان درج كلمه "افغان" كه تقریبا همه اقوام غیر پشتون هستند، تعمیم افغان را به عنوان هویت ملی افغانستان، نقض حقوق شهروندی، خلاف ساختار اجتماعی و تلاشی برای هویت زدایی از گروه‌های قومی مختلف در این كشور می‌خوانند. آنها استدلال می‌كنند كه "افغان" معادل پشتون است و درج آن به عنوان هویت ملی افغانستان به معنی "پشتون سازی" هویت غیرپشتون‌های ساكن در افغانستان است.
مخالفان همچنین تاكید دارند كه ریشه‌های بحران و تنش در افغانستان از "عدم پذیرش و تحمل ساختار متكثر جامعه افغانستان" آبیاری می‌شود و به تلاش ارگ ریاست جمهوری برای آنچه "تحمیل هویت یک قوم" به دیگران می‌خوانند، به عنوان مثال این "عدم تحمل و همدیگر پذیری" اشاره می‌كنند.
اما از نظر سیاسی اختلاف میان ارگ ریاست جمهوری به رهبری اشرف غنی و ریاست اجرائی به رهبری عبدالله عبدالله در مورد شناسنامه‌های الکترونیکی دولت وحدت ملی افغانستان را كه با مخالفت رو بِه افزایش گروه های سیاسی بیرون از حكومت روبرو است، با بحران جدی مواجه خواهد ساخت.
دفتر آقای عبدالله صریحا اعلام كرده كه در مورد توزیع این شناسنامه ها "اجماع ملی و اجماع سیاسی در داخل و خارج حكومت" وجود ندارد و تلویحا اشاره كرده كه عملی شدن این روند بدون توافق او بحران زا خواهد بود. نزدیكان آقای غنی اما می گویند دیگر فرصت باقی نمانده و این شناسنامه ها در كنار دیگر مزایا برای برگزاری "انتخابات شفاف و به موقع" حیاتی است.
