آیا حمله با مینهای مغناطیسی در افغانستان افزایش یافته؟
- نصیر بهزاد
- بیبیسی
دو کارمند کمیسیون حقوق بشر افغانستان در انفجار بمب مغناطیسی در کابل کشته شدند
در ماه های اخیر کابل و شماری از شهرهای دیگر افغانستان شاهد حملات بزرگ انتحاری و همزمان با بهکارگیری از مینهای مغناطیسی با تلفات قابل ملاحظه بوده است.
مسئولان امنیتی در این کشور میگویند که مین های مخوف مغناطیسی از سوی گروه های شورشی عمدتا در وسایط نظامی و غیرنظامی دولتی در مراکز شهرها از جمله کابل نصب شده و در نقاط مختلف انفجار داده میشوند.
آمار فرماندهی پلیس کابل نشان میدهد که در دو هفته اول ماه ژوئیه/جولای حداقل ۹ مورد انفجار مین مغناطیسی و کار گذاری شده در پایتخت صورت گرفته و از شش انفجار دیگر توسط این نوع مینها جلوگیری شده است.
وزارت داخله اخیرا در معرفی برنامه میثاق امنیتی کابل اعلام کرد " یک گروه ۲۶ نفری در کابل بازداشت شده که ۲۳ حلقه مین مغناطیسی و بیشتر از ۱۱۰۰ کیلوگرام مواد انفجاری به همراه داشتند."
این وزارت خانه تائید میکند که کاربرد مین های مغناطیسی علیه وسایط نیروهای امنیتی و کارمندان ملکی/غیرنظامی دولت "افزایش یافته"و این نوع حملات را عمدتا کار"گروه طالبان" میداند.
ژنرال صبور قانع، معاون این وزارتخانه گفت "متناسب به افزایش سطح حملات، ارگانهای امنیتی با اجرای میثاق امنیتی در کابل روی اقدامات جدی متمرکز شده اند."
مقامات افغان میگویند مواد انفجاری اکثرا از خارج افغانستان برای تخریب، کشتن و ادامه جنگ در اختیار گروه های شورشی قرارمیگیرد و حتی موجودیت برخی اجزای مینهای مغناطیسی در بازارهای داخل را هم تایید میکنند.
منابع اطلاعاتی بشرط افشا نشدن هویت شان در مورد مینهای مغناطیسی اطلاعاتی را در اختیار ما گذاشتند.
گروه طالبان از ماینهای چسپی برای هدف قرار دادن مسئولان دولتی استفاده کرده اند (عکس بایگانی)
این اطلاعات نشان میدهد که مینهای مغناطیسی به دو نوع کنترل از راه دور و تنظیم بر اساس زمان یا تایمر وجود دارد. این مینها از مرکبات قابل انفجار، TNT " یا نیتروتولوئن "، باروت سیاه، امونیم نایتریت، پتاقی"فشنگ"، باطری و مغناطیس ساخته میشود.
تیانتی TNT معروف ترین مواد انفجاری است که تا حالا شناخته شده و به دلیل ذوب در حرارت پایین و قابلیت تغییر شکل فیزیکی، در کشورهای مختلف از سوی گروههای متخاصم استفاده شده است.
سرعت انفجار تیانتی زیاد، قدرت تخریبی بالا و دود غلیظ تولید میکند.
به گفته منابع اطلاعاتی، باروت سیاه برای ایجاد صدای وحشتناک هنگام انفجار در این مین ها استفاده میشود.
امونیم نیتریت، پتاقی"فشنگ"، مغناطیس و باطری اجزای دیگر مینهای مغناطیسی است که جهت نصب در وسایط و منفجر ساختن آن کاربرد دارد.
کارشناسان نظامی میگویند که برای انفجار این مین ها از روش های متفاوت کار میگیرند و اطلاعات نشان میدهد که در برخی انواع آن از موبایل فعال با سیمکارت استفاده میشود که با تماس به سیمکارت این نوع مین منفجر میشود.
این مینها به اشکال مربع و مستطیل درست میشود. و به اندازه و وزن های مختلف ولی بیشتر تا یک کیلو گرم وزن دارد.
قابل یاد آوریست که بیبیسی نمیتواند این معلومات را به صورت مستقل تایید کند.
نگرانی عمومی از تهدید مینهای مغناطیسی
معمولا انفجار مینهای مغناطیسی با ایجاد امواج و پارچه های انفجاری به اطراف محل رویداد نیز آسیب می رساند و صدای بلند آن حتی در فاصله های دورتر شنیده میشود.
در یک انفجار مین مغناطیسی به تاریخ ۲۷ ماه جون/ژوئن در کابل، یک واسطه کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان هدف قرار گرفت که در اثر آن دو کارمند این نهاد جان باختند.
تصاویر این حمله نشان میدهد که قسمتی از واسطه این دو قربانی نیز متلاشی شده است.
کشته شدن چهار عضو خانواده اسدالله ولوالجی، نویسنده و شاعر افغانستان
افزایش استفاده از مین های مغناطیسی به یک چالش برای کارمندان نهادهای دولتی و مردم عادی تبدیل شده است.
زکیه فکرت کارمند یک اداره ملکی دولتی در کابل میگوید" مسیر رفت و برگشت به وظیفه را با ترس، دلهره و دعا بخاطر در امان ماندن از انفجار مین های مغناطیسی میگذارند."
خانم فکرت میگوید" بخاطر که وسایط نظامی و ملکی دولت هدف اینگونه حملهها است، نسبت به هر واسطه دولتی در جاده ها مشکوک میشود و با رسیدن به چهار راهی ها، ازدحام ترافیک و ورودی ادارات از احتمال وقوع هر لحظه انفجار ترس دارد".
زیرا بگفته او در اثر انفجار مین های مغناطیسی هدفمند، رهگذران هم قربانی میشوند.
استفاده از مین های مغناطیسی نه تنها در کابل بلکه در برخی ولایات هم بشدت افزایش یافته و تنها در ولایت غزنی در یک ماه گذشته حداقل ۹ انفجار صورت گرفته است.
محیب الله هاشمی باشنده غزنی میگوید "انفجار مین های مغناطیسی، کارگذاری شده و ترور افراد، امان و آرامش مردم را گرفته است."
بگفته آقای هاشمی خشونت های فزاینده " غزنی را به شهر وحشت تبدیل کرده و این وضعیت سبب شده هر فردی که صبح از خانه بیرون میشود، شام امید زنده برگشتن به خانه را کمتر دارد".
با آنکه در بسیاری از این حملات گروه طالبان مقصر شناخته شده ولی این گروه وارد کردن عمدی تلفات به غیر نظامیان را رد کرده و تاکید به جلوگیری از کشته شدن مردم عادی کرده است.
مواد انفجاری چگونه وارد شهر ها میشود؟
مقامات امنیتی و پلیس در ولایت شرقی ننگرهار بارها از ضبط موتر های مملو از مواد انفجاری گزارش دادهاند که ادعا میکنن از پاکستان وارد میشود.
اخیرا این ولایت شاهد موجی از انفجارات ناشی از مین های مغناطیسی و کنار جاده ای بوده است.
به گفته آنها مواد انفجاری گاهی بصورت ماهرانه در کامیون ها جابجا شده و با طی کردن مسیر های طولانی به نقاط مختلف افغانستان منتقل میشود.
در همین حال هم در میان برخی مردم و هم شماری از سیاسیون افغان ادعاهایی هم وجود دارد که مواد انفجاری توسط نفوذی ها، با موترهای شیشه سیاه ویا با پرداخت رشوه انتقال داده میشود.
زلمی عظیمی ساکن ننگرهار "نیروهای امنیتی به ویژه نهاد های استخباراتی را بخاطر کوتاهی در جلوگیری از انتقال مواد انفجاری مقصر میداند."
انفجار ماین مغناطیسی در قندهار جان فرمانده واکنش سریع پلیس قندهار و ۳ محافظ او را گرفت
مین های دست ساز مغناطیسی و شکار وسایط دولتی
منابع اطلاعاتی به ما گفتند که مین های مغناطیسی توسط افراد مسلکی و آموزش دیده گروه های شورشی، در ولایات مختلف حتی در برخی ساحات ناامن کابل ساخته میشود.
به گفته این منابع، مینهای مغناطیسی بیشتر از خارج وارد میشود و شبکه های مختلف، مرتب مواد و تکنالوژی ساختن این ماین ها را تغییر میدهند.
این ماین ها بخاطر داشتن مغناطیس به سادگی در خودروها نصب میشود. معلومات منابع اطلاعاتی نشان میدهد که وسایط دولتی هنگام توقف، دور بودن از چشم راننده یا نگهبان، غفلت و هم چنان هنگام بی نظمی در محلات پر ازدحام شکار نصب این مین ها میشوند.
حالا وضعیت طوری پیش آمده که مردم در مراکز شهرها با رسیدن در محلات مزدحم و چهارراهی ها و هنگام عبور وسایط دولتی از احتمال وقوع انفجار ترس دارند.
تا از قبل از امضای توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان، ادارات نظامی و ملکی دولتی در داخل شهر ها از جمله کابل مورد حمله های بزرگ انتحاری، موتر بمب و حمله های گروهی قرار می گرفتند.
ولی در ماه های اخیر که امریکا بر اساس توافقنامه امضا شده خواهان کاهش خشونت های خونین در شهر ها شد، از سطح این حملات کاسته شده ولی "حمله های هدفمند با کارگذاری مین مغناطیسی" بصورت چشمگیر افزایش یافته است.
براساس تازه ترین گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان انفجار مین های مغناطیسی و کار گذاری شده یکی از عوامل افزایش تلفات ملکی در این کشور است.