دیدبان حقوق بشر: طالبان فعالیت زنان امدادگر را محدود کرده‌اند

سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی می‌گوید قوانین طالبان اکثر زنان را از فعالیت به عنوان امدادگر منع می‌کند که باعث بدتر شدن بحران انسانی در افغانستان شده است.

در این گزارش دیده‌بان حقوق بشر همچنین آمده که محدودیت‌های سراسری باعث شده که کمک‌ها به شمار اندکی از خانواده‌های نیازمند، به‌ویژه به خانواده‌هایی که زنان سرپرست فامیل هستند، برسد.

این سازمان گفته است دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA) جزئیات توافقنامه‌ها بین آژانس‌های کمک‌رسانی و طالبان را در هر یک از ۳۴ ولایت افغانستان ترتیب کرده است که نشان می‌دهد کارمندان زن در چه مناطقی اجازه فعالیت دارند.

این اسناد که توسط دیده‌بان حقوق بشر بررسی شده است، نشان می‌دهد که تا ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱، مقامات طالبان تنها در سه ولایت یک توافقنامه کتبی ارائه کرده‌اند که بدون قید و شرط به امدادگران زن اجازه می‌دهد تا وظایف خود را انجام دهند.

در بیش از نیمی از کشور، زنان مددکار با محدودیت‌های شدیدی مواجه هستند؛ از جمله لزوم همراه مرد از عضو خانواده در حین انجام کار که فعالیت شان را دشوار یا گاهی غیرممکن می‌کند.

هیتر بار، معاون بخش حقوق زنان در دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید:"اجازه دادن به امدادگران زن برای انجام کارهای خود بدون محدودیت، موضوعی نیست که سازمان‌ها یا اهداکنندگان فقط به عنوان بخشی از شرایط برای کمک‌های بشردوستانه باید قرار دهند، بلکه یک ضرورت عملیاتی برای ارائه این کمک‌هاست."

دیده‌بان حقوق بشر نوشته است که امدادگران زن در افغانستان نقش مهمی در دستیابی و ارزیابی نیازهای زنان و دختران و زنان سرپرست خانواده ایفا می‌کنند، به ویژه به این دلیل که جامعه اغلب بر اساس جنسیت عمیقاً تفکیک شده است. فقدان امدادگر زن همچنین باعث دسترسی کمتر زنان دارای معلولیت به خدمات توانبخشی می‌شود.

محدودیت‌ها در ولایت‌ها چگونه است؟

این سازمان نوشته که به طور مثال در ولایت بادغیس، طالبان به هیچ وجه به امدادگران زن اجازه کار نمی‌دهند.

در ولایت‌های بامیان و دایکندی هم طالبان گفته‌اند که امدادگران زن فقط در حین ارزیابی‌ها، جمع‌آوری اطلاعات در مورد نیازهای مردم اجازه فعالیت دارند، نه در مراحل دیگر مثل رساندن کمک به افراد.

دیده‌بان حقوق بشر افزوده که در ۱۶ ولایت دیگر، طالبان گفته‌اند که زنان امدادگر در بیرون از اداره باید با یک محرم (همراه مرد از خانواده) فعالیت کنند. این سازمان گفته این کار مانع یا باعث محدودیت در مهم‌ترین فعالیت زنان که ملاقات با دختران و زنان نیازمند در بیرون از دفتر است، می‌شود.

طالبان همچنین انواع کارهایی که امدادگران زن می‌توانند انجام دهند، را محدود کرده‌اند. در ۱۱ ولایت، زنان امدادگر اجازه دارند فقط در پروژه‌ها بهداشتی و آموزشی کار کنند و آنها را از سایر حوزه‌های کمک‌های بشردوستانه، مانند توزیع مواد غذایی ممنوع می‌کند.

مقامات طالبان تنها در پنج ولایت موافقت‌نامه‌های مکتوب که قوانین خود را برای زنان امدادگر در آن توضیح داده‌اند، ارائه کرده‌اند. بقیه توافقنامه‌ها برای اجازه فعالیت زنان امدادگر شفاهی است.

این سازمان افزود که در نبود رهنمودهای مکتوب، اعضای گروه طالبان به احتمال زیاد باعث آزار و اذیت کارگران زن شده و محدودیت‌های فراتر از آنچه توافق شده را اعمال می‌کنند و مانع کار زنان می‌شوند.

دیده‌بان حقوق بشر خواستار توافق کتبی طالبان در این مورد شده است که زنان بتوانند در سراسر کشور افغانستان با امنیت در فعالیت‌های بشردوستانه مشارکت کنند و به این ترتیب، کمک‌های لازم به آسیب‌پذیر قشرهای این کشور برسد.