وی‌اس نایپل، برنده نوبل ادبیات در ۸۵ سالگی درگذشت

خانواده سر وی‌اس نایپل رمان‌نویس بریتانیایی و برنده جایزه نوبل ادبیات ٢٠٠١، از درگذشت این نویسنده در سن ۸۵ سالگی خبر داده‌اند.

سر ویدیا که در سال ۱۹۳۲ در کشور ترینیداد به دنیا آمد، بیش از سی کتاب نوشته است. کتاب‌های "خم رودخانه"، "آقای استون و شهسواران ملازم و "خانه‌ای برای آقای بیسواس" که شاهکار او به حساب می‌آید، از جمله آثار اوست.

نادره نایپل، همسرش او را "عظمتی در هر چه که به دست آورد" توصیف کرد. او گفت آقای نایپل در خانه‌اش در لندن با حضور عزیزانش درگذشت.

جوردی گریک، سردبیر روزنامه میل و یکی از دوستان نزدیک او گفت که مرگ نایپل "خلائی بزرگ در میراث ادبی بریتانیا" به جا می‌گذارد، اما "بدون شک کتاب‌هایش ماندگار خواهند بود".

سلمان رشدی، که در زمینه ادبیات و سیاست با سر ویدیا اختلاف نظر داشت گفته است: "غمگینم، مثل این که یک برادر بزرگ‌تر و دوست‌داشتنی را از دست داده‌ام."

شمار زیادی از نویسندگان و طرفداران او در شبکه‌های اجتماعی از درگذشت این نویسنده ابزار تاسف و به او ادای احترام کردند.

یکی از طرفدارانش گفته است: "برای خواندن بیشتر، هیچ کسی به حد نایپل برای من الهام‌بخش نبوده است" یکی دیگر از طرفدارانش توییت کرده که رمان او "خانه‌ای برای آقای بیسواس، بیش از سی سال مثل خاطره‌ای ماندگار در ذهنم باقی مانده".

سر ویدیا در یک خانواده هندو متولد شد و در ترینینداد به مدرسه کوینز رویال کالج رفت. در سال ۱۹۵۰ بورسیه دولتی گرفت، به بریتانیا رفت و تحصیلاتش را دانشگاه آکسفورد ادامه داد.

سفر به ایران

وی‌اس نایپل دو سفر هم به ایران داشته است؛ یکی کوتاه‌مدتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و دیگری هجده سال بعد از ان در بهار سال ۱۳۷۶.

او در کتابی با عنوان "در میان مومنان؛ سفری اسلامی" مشاهدات خود از انقلاب ایران را نوشته و بعد از سفر دوم هم چاپ تازه‌ای از کتاب را با تجربیات سفر تازه‌اش منتشر کرده است. در این کتاب علاوه بر ایران روایت سفرهای او به پاکستان، مالزی و اندونزی هم آمده است.

نایپل در سفر اولش به ایران با صادق خلخالی، اولین حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب مصاحبه کرد که حکم اعدام بسیاری از مخالفان و مقام‌های دوران پهلوی را در همان اولین روزهای بعد از پیروزی انقلاب صادر کرد.

در بخشی از روایت نایپل از مصاحبه‌اش با صادق خلخالی (برگرفته از ترجمه بهرنگ رجبی) آمده است: "آیت‌الله سفیدپوش بود و تاس و خیلی قدکوتاه، روحانی ریزه‌میزه‌ای با لباسِ نامرتب. شاید به‌خاطر جثهٔ کوچکش بود که دوست داشت شوخی کند. شوخی‌هایش در موردِ اعدام بود و بعدِ هر شوخی هم جمع دوروبرش خودشان را از خنده روی زمین پرت می‌کردند. ضمناً این را هم دوست داشت که ناگهان و بی‌دلیل شوخی را قطع کند و چهره در هم بکِشد و جدی و خشن شود ــ اخلاقی که شاید از کارِ اعدام کردنش می‌آمد."

در زمانی که دانشجو بود از افسردگی رنج می‌برد و اقدام به خودکشی کرد. اولین کتاب او "ماساژور عارف" در سال ۱۹۵۱ چاپ و منتشر شد و یک دهه بعد، مشهورترین رمانش "خانه‌ای برای آقای بیسواس" را چاپ کرد که نوشتنش سه سال زمان برده بود.

سر ودیدیا همچنین گوینده بی‌بی‌سی کارائیب از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۱ بود. او یکی از نخستین برندگان جایزه ادبی بوکر برای کتاب "در کشوری آزاد" در سال ۱۹۷۱ نیز بود.

نایپل در سال ۲۰۰۱ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. کمیته نوبل گفت، سر ویدیا به دلیل شایسته این جایزه شناخته شد که "پیوند روایتی ژرف با موشکافی تباهی‌ناپذیر در آثارش، ما را وادار می‌کنند حضور تاریخ‌های سرکوب‌شده را ببینیم."

همسر اول او پاتریشیا هیل، در سال ۱۹۹۶ درگذشت و او با نادره، خبرنگار پاکستانی ازدواج کرد.

نایپل در کتاب‌های خود به سیر آفاق و انفس می‌پردازد و بیشتر آثار او حالت سفرنامه دارد.