وزارت ارشاد و امضاهایی که زیرش زد؛ هشت سال لغو مجوز کتاب

در هشت سالی که گذشت، صرف نظر از کتاب های فراوانی که همچنان در صف طولانی مجوز انتظار می کشیدند، کتاب های زیادی هم بودند که پس از بارها تجدید چاپ، چه در دولت های قبلی و چه فعلی، ناگهان با لغو مجوز چاپ یا توزیع رو به رو شدند و از چاپ مجدد بازماندند.

این فهرستی است از کتابهایی که با وجود داشتن مجوز، در دوران هشت ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد توقیف شدند یا انتشارشان مشروط به بررسی دوباره اثر و اعمال سانسور بیشتر روی آنها شد و از چاپ مجدد بازماندند.

در این باره بیشتر بخوانید

عمده کتابهایی که از انتشار دوباره باز ماندند، در حوزه ادبیات و ادبیات داستانی بوده اند.

امضاهایی که وزارت ارشاد زیرش زد

محمدحسین صفار هرندی که در سال ۸۴ از سوی محمود احمدی نژاد به مقام وزارت فرهنگ و ارشاد رسید، اعلام کرد که کتابهایی که در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجوز گرفته اند، باید بار دیگر بررسی شوند و دوباره مجوز انتشار بگیرند. با ورود بررسان تازه ای که نامشان هیچ گاه مشخص نشد، عناوین زیادی از کتابهایی که پیش از آن منتشر و گاه بارها تجدید چاپ هم شده بودند، از انتشار دوباره بازماندند. ناشری که نخواست نامش فاش شود، به بی بی سی فارسی گفت که وقتی برای درخواست تجدید مجوز یک رمان به اداره ارشاد مراجعه کرد، مسئول مربوطه مجوز چاپ کتاب را پاره کرد و گفت که باید دوباره بررسی شود.

در طول هشت سال گذشته، حتی کتاب هایی لغو مجوز شدند که در دولت محمود احمدی نژاد مجوز گرفته بودند؛ دولتی که به عقیده بسیاری از کارشناسان، سخت ترین ممیزی ها را بر کتاب اعمال کرده است.

در این باره بیشتر بخوانید: از نفس افتادگان؛ هشت سال نارضایتی پدیدآورندگان کتاب در ایران

رمضانی فرانی، مدیر سابق اداره کتاب، در مصاحبه ای گفته بود ممکن است کتابی بارها مجوز بگیرد و چاپ شود اما وقتی بفهمیم مجوز دادن به آن اشتباه بوده جلویش را می گیریم.

با این حال در سالهای اخیر، برخی از ناشران، مولفان و مترجمان در این باره به خبرگزاری های ایران خبر داده اند یا در سایت ها و صفحه های شخصی خود نوشته اند.

فهرست حاضر شامل حدود ۱۶۰ عنوان کتاب است، که می توان آن را تنها مشتی نمونه‌ خروار دانست. (روی کلیدهای بالای صفحه کلیک کنید تا فهرست کتابهای لغو مجوز شده یا بازمانده از چاپ های بعدی در حوزه های مختلف را ملاحظه کنید.)

در تدوین این مجموعه، مصطفی رضیئی، روزنامه نگار و مترجم، همکاری کرده است.

بی بی سی فارسی از ناشران، نویسندگان، مترجمان و شاعرانی که کتابهایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد توقیف شد یا هنگام بررسی دوباره به مانع برخورد کرد و از انتشار بازماند، درخواست می کند با زدن ایمیل به نشانی زیر (با موضوع: لغو مجوز) فهرست حاضر را تکمیل کنند: persian@bbc.co.uk

آثار داستانی ایرانی بازمانده از چاپ مجدد

سیاهی چسبناک شب – محمود حسینی‌زاد – انتشارات کاروان

اندوهِ ماه – آرش حجازی – انتشارات کاروان

شاهدخت سرزمین ابدیت – آرش حجازی – انتشارات کاروان

کی‌خسرو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

ذوب شده – عباس معروفی – انتشارات ققنوس

آونگ خاطره‌های و دو نمایشنامه‌ی دیگر – عباس معروفی – انتشارات ققنوس

پیکر فرهاد – عباس معروفی – انتشارات ققنوس – چاپ هفتم:‌۱۳۸۸

دریاروندگان جزیره آبی‌تر – داستان‌های کوتاه – عباس معروفی – انتشارات ققنوس – چاپ چهارم / ۱۳۸۷

سمفونی مردگان – عباس معروفی – انتشارات ققنوس – چاپ پانزدهم: ۱۳۸۹

سال بلوا – عباس معروفی – انتشارات ققنوس – چاپ نهم: ‌۱۳۸۸

آدم و حوا – محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

جمشید و جمک - محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

مشی و مشیانه - محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

از ما بهتران - محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

بازنشستگی و داستان‌های دیگر - محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

دریغ از روبه‌رو - محمد محمدعلی – انتشارات کاروان

نقش پنهان – محمد محمدعلی – کتابسرای تندیس

چشم دوم- محمد محمد علی

دموکراسی یا دموقراضه – مهدی شجاعی – کتاب نیستان

شاخ – پیمان هوشمندزاده – نشر چشمه

ها کردن – پیمان هوشمندزاده – نشر چشمه

نیمه غائب – حسین سناپور – نشر چشمه

عاشقیت در پاورقی – مهسا محب‌علی – نشر چشمه

داستان‌های محبوب من – دوره‌ی شش جلدی – علی‌اشرف درویشان – نشر چشمه

افسانه‌ها و مثل‌های کردی – علی‌اشرف درویشیان – نشر چشمه

داستان‌های کوتاه – دوره‌ی چهار جلدی – علی‌اشرف درویشیان – نشر چشمه

احتمالاً گم شده‌ام – سارا سالار – نشر چشمه

اپرای قورباغه‌های مرداب‌خوار: داستان‌های خیلی خیلی کوتاه – جواد سعیدی‌پور- انتشارات کاروان

از دل گریخته‌ها – مسعود بهنود – نشر علم

از سیدضیاء تا بختیار – مسعود بهنود – نشر علم

امینه – مسعود بهنود – نشر علم

بعد از ۱۱ سپتامبر: مجموعه مقالات – مسعود بهنود – نشر علم

خانوم – مسعود بهنود – نشر علم

دربند اما سبز – مسعود بهنود – نشر علم

ضد یادها – مسعود بهنود – نشر علم

گلوله بد است – مسعود بهنود

حروف – مسعود بهنود – نشر علم

۲۷۵ روز بازرگان – مسعود بهنود – نشر علم

کوزه بشکسته – مسعود بهنود – نشر علم

سالن ۶ – ابراهیم نبوی – نشر نی

خانه امن – ابراهیم نبوی – نشر علمی

اعتراف – ابراهیم نبوی نشر نی

دائره‌المعارف ستون پنجم – ابراهیم نبوی – انتشارات جامعه ایرانیان

سفر به خانه آزاد شده – ابراهیم نبوی – انتشارات جامعه یرانیان

پازل عاشقانه آقای کا – مانا نیستانی

خانه اشباح ماجرای آقای کا – ۲ – مانا نیستانی

کابوس ماجراهای آقای کا – مانا نیستانی

عقرب روی پله‌های راه‌آهن اندیمشک – حسین مرتضائیان آبکنار – نشر نی

انتری که لوطی‌اش مرده بود – صادق چوبک

سنگ صبور – صادق چوبک

عزاداران بیل، غلامحسین ساعدی

دندیل – غلامحسین ساعدی

ترس و لرز – غلامحسین ساعدی

توپ – غلامحسین ساعدی

چشمهایش – بزرگ علوی

سنگی بر گوری – جلال آل احمد

دختری با ریسمان نقره‌ای – جمال میرصادقی

آداب بی‌قراری – یعقوب یادعلی – نشر نیلوفر

طوبا و معنای شب – شهرنوش پارسی‌پور

روضه قاسم – امیرحسین چهل‌تن

زنان بدون مردان – شهرنوش پارسی‌پور

مردی که در غبار گم شد – نصرت رحمانی

صحرای محشر – محمدعلی جمالزاده

معصومه شیرازی – محمدعلی جمالزاده

به گزارش اداره هواشناسی فردا این خورشید لعنتی... – مهدی یزدانی خرم – انتشارات ققنوس

مجموعه آثار صادق هدایت مخصوصا نسخه‌های انتشارات هدایت

شازده احتجاب – هوشنگ گلشیری – انتشارات نیلوفر

باغ در باغ (مقالات ادبی) – هوشنگ گلشیری – انتشارات نیلوفر

در ستایش شعر و سکوت – هوشنگ گلشیری – انتشارات نیلوفر

نیمه تاریک ماه – مجموعه کامل داستان‌های کوتاه – هوشنگ گلشیری – انتشارات نیلوفر

کارت پستال – روح‌انگیز شریفیان –

مردگان باغ سبز – محمدرضا بایرامی – انتشارات سوره مهر (چاپ سوم با تغییرات جدید منتشر شد)

مدار صفر درجه – احمد محمود

درخت انجیر معابد – احمد محمود

زمین سوخته – احمد محمود

همسایه‌ها – احمد محمود

نام‌ها و سایه‌ها – محمدرحیم اخوت

نمی‌شود - محمدرحیم اخوت

باقی مانده‌ها - محمدرحیم اخوت

داستان‌های سال ۸۴ - محمدرحیم اخوت

داستان‌های سال ۸۵ - محمدرحیم اخوت

داستان‌های سال ۸۶ - محمدرحیم اخوت

داستان‌های سال ۸۷ - محمدرحیم اخوت

تعلیق - محمدرحیم اخوت – نشر اگاه

سپیده‌دمان – جمال میرصادقی – نشر نیلوفر

سالمرگی – اصغر الهی

باغ تلو – مجید قیصری

داستان یک شهر– احمد محمود

سهم من – پرینوش صنیعی (پس از ۱۳ بار تجدید چاپ)

چهار درد – منیرالدین بیروتی

سالمرگی – اصغر الهی

تاریخ منظوم ایران – رحیم معینی کرمانشاهی

گنج مراد – سعید نیرو

کف بین، مهدی رئیس المحدثین، نشر محقق

بی بی سی فارسی از ناشران و نویسندگانی که کتابهایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد توقیف شد یا هنگام بررسی دوباره به مانع برخورد کرد و از انتشار بازماند، درخواست می کند با زدن ایمیل به نشانی زیر (با موضوع: لغو مجوز) فهرست حاضر را تکمیل کنند: persian@bbc.co.uk

گور به گور –نوشته ویلیام فاکنر –ترجمه‌ نجف دریابندری– نشر چشمه

نمایشنامه هایی از گارسیا لورکا –ترجمه احمد شاملو –نشر چشمه

دیوانه بازی – نوشته کریستین بوبن –ترجمه پرویز شهدی– نشر چشمه

سفر به انتهای شب –نوشته لویی فردینان سلین– انتشارات جامی

صد سال تنهایی – گابریل گارسیا مارکز – بهمن فرزانه – انتشارات امیرکبیر

دلبرکان غمگین من – گابریل گارسیا مارکز – کاوه میرعباسی – نشر نیلوفر

میرا – کریستوفر فرانک – لیلی گلستان – نشر بازتاب‌نگار

زندان‌هایی که برای زندگی انتخاب می‌کنیم – دوریس لسینگ – مژده دقیقی – انتشارات کندوکاو

اتاقی از آن خود – ویرجینا ولف – مژده دقیقی – انتشارات نیلوفر (این کتاب بهار امسال دوباره اجازه‌ نشر یافت.)

کوری – ژوزه ساراماگو – ترجمه‌ اسدالله امرایی و ترجمه مهدی غبرائی در نشرهای مروارید (چاپ سیزدهم) و مرکز (چاپ هفدهم)

آخرین وسوسه مسیح – نیکوس کازانتزاکیس – صالح حسینی- نشر نیلوفر

تاوان – مک یان ایوان – مصطفی مفیدی – نشر نیلوفر

برف – اورهان پاموک – ارسلان فصیحی

استخوان‌های دوست داشتنی – آلیس زیبولد – فریده اشرفی - نشر مروارید

همنام – جومپا لاهیری – فریده اشرفی – نشر مروارید

نماد گم‌شده – دن براون – حسین شهرابی – نشر افق

شارون و مادر شوهرم – سعاد امیری – گیتا گرکانی – انتشارات کاروان

راز داوینچی – دن براون – حسین شهرابی – نشر زهره

زمان‌لرزه – کورت ونه‌گات جونیور – حسین شهرابی – انتشارات کاروان

مرد بی‌وطن – کورت ونه‌گات جونیور – حسین شهرابی – انتشارات کاروان

کیمیاگر – پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

مکتوب - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

دومین مکتوب - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

بریدا - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

خاطرات یک مغ - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

پدران، فرزندان، نوه‌ها - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

کنار رود پیدرا نشستم و گریستم - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

شیطان و دوشیزه پریم - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

کوه پنجم - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

ورونیکا تصمیم می‌گیرد بمیرد - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

نامه‌های عاشقانه یک پیامبر - پائولو کوئلیو – جبران خلیل جبران - آرش حجازی – انتشارات کاروان

عطیه برتر - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

قاموس فرزانگی - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

زهیر - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

چون رود جاری باش - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

ساحره پورتوبلو - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

برنده تنهاست - پائولو کوئلیو – آرش حجازی – انتشارات کاروان

سه جلد نخست از ماجراهای نارنینا – سی اس لوئیس – آرش حجازی – انتشارات کاروان

ساعت‌ها – مایکل کانینگهام – مهدی غبرایی – انتشارات کاروان

مجموعه‌ آلکس رایدر – آنتونی هوروویتس – گیتا گرکانی – انتشارات کاروان

مجموعه خاطرات خون‌آشام، ال. جی. اسمیت - (مترجمان: محمد حسینی‌مقدم، مرتضی نادری دره شوی، آرزو احمی، رویا خادم‌الرضا)- نشر ویدا

نیروی اهریمنی‌اش – فیلیپ پولمن – فرزاد فربد – کتابسرای پنجره – دوره ۵ جلدی

بی بی سی فارسی از ناشران و مترجمانی که کتابهایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد توقیف شد یا هنگام بررسی دوباره به مانع برخورد کرد و از انتشار بازماند، درخواست می کند با زدن ایمیل به نشانی زیر (با موضوع: لغو مجوز) فهرست حاضر را تکمیل کنند: persian@bbc.co.uk

آثار غیرداستانی بازمانده از چاپ مجدد

چه‌گوارا، چهره یک انقلابی – فرناندو دیه‌گو گارسیا – اسکار سولا – گیتا گرکانی – انتشارات کاروان

پندهای سورائو – فرانتس کافکا – گیتا گرکانی – انتشارات کاروان

انجیل به روایت دیگران: گزیده اناجیل غنوسیان بر اساس دست نوشته‌های نجع حمادی – حسین شهرابی – انتشارات کاروان

از جنس نازی‌ها: هولوکاست فلسطینیان – مترجمان مهرداد (خلیل) شهابی – میرمحمود نبوی – کتاب آمه – ۱۳۸۹

تلقی فاشیستی از دین و حکومت – اکبر گنجی

طنز وبلاگی – رویا صدر

فرهنگ لغات زبان مخفی – دکتر مهدی سمائی – نشر مرکز

به سوی سرنوشت – جلد هفتم خاطرات و روزنوشت‌های آیت الله هاشمی رفسنجانی (نوبت اول انتشار توقیف شد و برای چاپ‌های بعد سانسور شد)

مجموعه آثار شهید بهشتی اجازه پخش محدودی دارند و مواردی توقیف شده‌اند

مهره‌ی مهر – پوران فرخ‌زاد

فرهنگ کارنمای زنان کارای ایرانی – پوران فرخ‌زاد

زنان همیشه – پوران فرخ‌زاد

پیشکسوت‌های داستان کوتاه – جمال میرصادقی

تصویرگری دیجیتال. ترجمه حسین شهرابی. نشر یساولی

مبانی بیماریهای قلب و عروق برای چاپ پنجم، نوشته مصطفی علوی

مبانی بیماریهای کلیه برای چاپ سوم، نوشته مصطفی علوی

مبانی بیماریهای ریه برای چاپ دوم، نوشته مصطفی علوی

بی بی سی فارسی از ناشران، مترجمان و نویسندگانی که کتابهایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد توقیف شد یا هنگام بررسی دوباره به مانع برخورد کرد و از انتشار بازماند، درخواست می کند با زدن ایمیل به نشانی زیر (با موضوع: لغو مجوز) فهرست حاضر را تکمیل کنند: persian@bbc.co.uk

مجموعه شعرهای بازمانده از چاپ مجدد

پسر مسخره پیکاسو هستم، ناما جعفری، نشر مینا

پرنده کوچولو، نه پرنده بود، نه کوچولو – سیدمهدی موسوی - انتشارات سخن‌گستر – ۱۳۸۹

یک بحث فمینیستی قبل از پختن سیب‌زمینی‌ها – فاطمه اختصاری – انتشارات سخن‌گستر – ۱۳۸۹

چگونه زرافه را درون یخچال بگذاریم؟ محمد حسینی مقدم – انتشارات سخن گستر – ۱۳۸۹

دختر خوبی که شاعر است – سپیده جدیری – انتشارات نگاه – ۱۳۹۱

از قافیه تا قاف، گزیده شعر آوانگار – حوزه هنری – صالح سجادی (کتاب در چاپخانه در هنگام انتشار خمیر شد)

دیوان ایرج میرزا – نشرهای مختلف

کلیات عبید زاکانی تصحیح محمدجعفر مجبوب

مجموعه اشعار فروغ فرخزاد – نشرهای مختلف

بی بی سی فارسی از ناشران و شاعرانی که کتابهایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد توقیف شد یا هنگام بررسی دوباره به مانع برخورد کرد و از انتشار بازماند، درخواست می کند با زدن ایمیل به نشانی زیر (با موضوع: لغو مجوز) فهرست حاضر را تکمیل کنند: persian@bbc.co.uk