ناظران می‌گویند
مهمترین خبرها
تاریخ تصویری خاوران؛ از ۱۳۶۰ تا امروز
در سالهای بعد از ۶۷ می‌خواستند در خاوران "فرهنگ سرا" بسازند. سال‌ها بعد خواستند خاوران را برای خانواده ها "بازسازی" کنند. ولی هر بار با تلاش خانواده‌ها و مراجعات مکرر آنان، مسئولان دولت جمهوری اسلامی از اجرای طرح خود صرفنظر کردند.
'سلام فرمانده'؛ نمادی از واقعیت وجودی کودکان بسیجی
اواخر اردیبهشت ۱۴۰۱ کلیپ‌هایی با ترانه "سلام فرمانده" که توسط کودکان همخوانی و اجرا شده است، پخش شد. همچنین قرار است این ترانه که از زبان کودکان دهه نود شمسی خطاب به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و اعلام آمادگی سرسپردگی نسبت به اوست، در روز ۵ خرداد ۱۴۰۱ در ورزشگاه آزادی تهران اجرا شود. در این یادداشت بدون تحلیل محتوای این ترانه، از منظر حقوق کودک و پدیده کودک-سرباز نوع تحلیل‌ها را نقد می‌کنم و توضیح می‌دهم که چنین رویکردی نه تنها بر پایه اشتباهی استوار است، بلکه به نادیده گرفتن کارکرد عملی جذب کودکان در فعالیت‌های خصمانه و مناقشات مسلحانه زیر نظر سپاه پاسداران جمهوری اسلامی می‌انجامد.
'طالبان درونی، طالبان بیرونی' و مسأله خطر اضمحلال زن در افغانستان
در کشورهای اسلامی با حاکمیت نظام‌های توتالیتر دینی، مساله زن و به ویژه حجاب و پوشش زنان در مقاطع مختلف تاریخی از امری فردی تبدیل به مساله‌ای سیاسی و البته مناقشه‌برانگیز شده و ناگفته نماند که این موضوع در افغانستان همواره از شدت و حدت بیشتری برخوردار بوده است.
مهاجرت چندباره؛ گذار مفهومی وطن از سرزمین به جسم
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی فارسی می‌کوشد در این مجموعه، با انعکاس دیدگاه‌ها و افکار طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از موضوعات مختلف ارائه دهد. بدیهی است انتشار این آرا و نقطه‌نظرها، به معنای تایید آنها نیست.
ممنوعیت مواد مخدر از سوی طالبان؛ چه کسانی سود و زیان می‌کنند؟
رهبران ارشد طالبان از مناطق جنوب غربی، جایی که بیشتر خشخاش در آنجا کشت می‌شود، از این بیم دارند که این ممنوعیت ممکن است یک استراتژی رهبری امارات یا بخشی از آن برای به حاشیه راندن بیشتر آنها باشد. با در نظرداشت قدرت نظامی و نقش طالبان هلمندی، تا حالا جایگاه قابل ملاحظه‌ای در امارت ندارند. هلمندی‌ها انگشت اتهام را به سوی حقانی‌ها نشانه می‌گیرند، اما با توجه به اینکه حقانی‌ها به تنهایی قدرت انجام چنین تصمیم سیاسی مهمی را که توسط هبت‌الله تأیید شده است، ندارند، احتمالاً دیگران نیز از این اقدام حمایت می‌کنند.
دادگاه حمید نوری؛ از بازداشت تا درخواست حبس ابد
پس از حدود ده ماه، دادگاه حمید نوری در استکهلم برای مشارکت در اعدام‌های سال ۶۷ به هفته پایانی رسیده و دادستانی سوئد برای او درخواست حبس ابد کرده است. وکلای شاهدان و شاکیان نیز خواستار اشد مجازات و غرامت و دیه شده‌اند. این مروری است بر آنچه در این محاکمه گذشته است.
برقع زنان؛ اجباری که در صدر اسلام وجود نداشت
بی‌شک موضوع زنان و موقعیت اجتماعی آنان یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات جوامع مسلمان از زمان آشنایی آنان با مدرنیته تا امروز بوده است. از آنجاییکه بخشی از تغییرات جامعه برای مدرنیزاسیون از راه تحول در پوشش افراد جامعه می‌گذشت، حساسیت بر پوشش زنان دوچندان شد.
هویدا قربانی محمدرضا شاه یا آیت‌الله خمینی؟
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
حملات هدفمند در افغانستان؛ مسئولیت طالبان چیست؟
گراف (نمودار) حملات تروریستی و کشتارهای هدفمند قومی در افغانستان به‌شدت در حال افزایش است. همزمان با این، طالبان به عنوان یگانه گروهی که همه نهادها و منابع نظامی و مالی کشور را در اختیار دارد هیچ پاسخی در برابر این حملات ندارند. در ضمن، آنها حاضر به پاسخ‌دهی و مسئولیت‌پذیری در برابر تأمین امنیت شهروندان کشور نیستند. تکلیف مردم در این میان چیست، آنها به کی مراجعه کنند، و کدام مرجع مسئولیت تأمین امنیت، بهداشت، و اقتصاد آنها را می‌پذیرد از جمله پرسش‌های است که شهروندان افغانستان روزمره آنها را می‌پرسند.
روایتی از نامه کمتر دیده‌شده دادستانی به آیت‌الله خمینی در سال ۱۳۶۷
مجموعه "ناظران می‌گویند"، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالب صاحب نظرانی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مجموعه تلاش شده تا حد ممکن، شیوه نگارشی نویسندگان حفظ شود.
چرا پوتین و ارتش در روسیه پس از شوروی محبوبند؟
از میان تمام نهادهای اجتماعی، احزاب سیاسی در روسیه از کمترین میزان اعتماد مردمی برخوردار هستند (حدود ۱۷درصد ). روس‌ها باور ندارند که از طریق فعالیت حزبی می‌توان چیزی را در جامعه تغییر داد.
احیای برجام؛ بازی ایران و روسیه در دایره تنگ دیپلماسی
در این مطلب، بابک دربیکی استدلال کرده که مشکل اصلی دیپلماسی جمهوری اسلامی در مذاکرات وین، نه روس‌ها هستند و نه دیپلمات‌های ایرانی بلکه مشکل "خود - تحریمی" است.
'اختاپوس' پنج‌پای 'پوتینیسم' در روسیه
مجموعه"ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازن از دیدگاه‌ها ارائه کند. ملک ستیز، نویسنده این مقاله می‌گوید که او از سال‌ها ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ در دانشکده روابط بین‌المللی مسکو مربوط وزارت خارجه اتحاد شوروی آموزش دیده و تحقیقاتی انجام داده و پس از آن نیز به تحلیل و مطالعه روی نقش روسیه در دوران پسا شوروی پرداخته است.
اولین حضور سینمای افغانستان در انتظار جوایز اسکار ۲۰۲۲
نویسنده در این مطلب معتقد است که فیلم‌های "فرار" و مستند "سه آهنگ برای بی‌نظیر" ظرفیت دریافت جوایز اسکار را دارند.
بایدن و چهار پرونده متفاوت: اوکراین، برجام، رابطه با عربستان و قیمت جهانی نفت
به نظر می‌رسد که یورش روسیه به اوکراین نه فقط یک دردسر بلکه تا اینجا دست‌کم، چهار دردسر متفاوت و مخالف هم برای جو بایدن، رییس جمهور امریکا، رقم زده باشد و او راه‌چاره‌ای برای همه این بحران‌ها ندارد.
حمله به اوکراین؛ حمایت ضمنی تهران و تطهیر صدام
در این مطلب، بابک دُربیکی استدلال کرده که مقام‌های ارشد حکومت ایران برای دفاع ضمنی از حمله روسیه به اوکراین، عملا همان بهانه‌هایی را دستاویز قرار دادند که صدام حسین با توسل به آنها، حمله عراق به ایران و کویت را توجیه می‌کرد.
چرا بیطرفی در جنگ روسیه با اوکراین برای افغانستان مهم است؟
در این مطلب، نویسنده می‌گوید بنا به تجربه تاریخی یک‌ونیم قرن اخیر گرایش‌های تند در سیاست خارجی سبب گسترش ناامنی، جنگ و بحران‌های سیاسی در افغانستان شده است بنابراین افغانستان باید در این جنگ روسیه با اوکراین بیطرفی خود را حفظ کند.
مهدی خان بابا تهرانی، 'چهره‌ای یکتا در جنبش چپ'
پیش از آنکه ببینمش، ذکرش را شنیده بودم. کنگره کنفدراسیون تازه تمام شده بود. یکی از دوستان - دقیق‌تر یکی از "رفقا" - تازه از کنگره برگشته بود. برای ما مشتاقان، جایگاهش مثل یک حاجی تازه از مکه برگشته بود. گرچه گوسفندی پیش پایش قربانی نکردیم، ولی با همان ولع هر مؤمن مشتاق، به هر واژه و هر کلامش می‌آویختیم. جنگ بین "انقلابیون" و "انحلال طلبان" و "تجدیدنظرطلبان" و "نمایندگان بورژوازی ملی" مغلوبه شده بود. طبیعتا همانطور که به قول سعدی، "همه کس را عقل خود به کمال نماید"، ما هم هرکدام خود را "انقلابی" و مومن و دیگران را "رافضی" و "منحرف" می‌دانستیم. "رفیق" می‌گفت در گوشه‌ای از سالن انتظار کنگره، مهدی خان بابا، به دیواری تکیه زده بود و دایم به چوب سیگار بلندش، پک می‌زد. "چوب سیگار بلند" را طوری گفت که انگار تجسم تمام انحرافات اخلاقی و اجحافات بورژوازی بود. می‌گفت عده‌ای از نوچه‌هایش دورش را گرفته بودند. می‌دانستم که طرفداران "رافضی‌ها" نوچه‌اند و طرفداران "ما" همان "جوانان انقلابی".
افغان-اوکراینی‌ها؛'به گونه‌ای ترک می‌کنم که روزی برگردم'
در این مطلب، مگنوس مارسدن، استاد مردم شناسی و مدیر مرکز آسیا در دانشگاه ساسکس بریتانیا می‌گوید: تهاجم روسیه به اوکراین زندگی جمعیت‌های مهاجر در این کشور از جمله افغان‌ها را بهم‌ریخته و بر اقتصاد کشورهای مبدا آنها هم تاثیر می‌گذارد.
آینده برجام چگونه به سرنوشت جنگ در اوکراین گره خورده است؟
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
جنگ روسیە و اوکراین تهدیدی برای امنیت غذایی جهان
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
برخورد با برخوردهای ابراهیم گلستان
"برخوردها در زمانه برخورد" را می‌توان بخش دوم از کتاب پرباری در سه جلد به‌هم‌پیوسته دانست. "نامه به سیمین" بخش اول بود. "مختار" که در آستانه چاپ است و بخت خواندنش را داشتم؛ واپسین بخش این سه گانه سترگ است. درکنارهم، روایتی پرمغز، گویا، گیرا و گاه گزنده ازتاریخ روشنفکری ایران، در نیمه دوم سده بیستم ارائه می‌کنند. این واقعیت که راوی خود از پرنفوذترین و تیزبین‌ترین روشنفکران ایران است، اهمیتی ویژه به این روایت می‌بخشد.
جلسه سری با اپوزیسیون در ترکیه؛ آیا پاکستان در حال دور شدن از طالبان است؟
در این مطلب آنتونیو جوستوزی استاد کالج سلطنتی لندن نگاهی کرده به اهداف نشست رهبری سازمان اطلاعات پاکستان (آی اس آی) با چهره‌های مخالف طالبان در ترکیه و رابطه اسلام آباد با دولت طالبان و به ویژه شبکه حقانی.
آیا محمدرضا شاه در آستانه انقلاب فضای باز سیاسی ایجاد کرد
در این مطلب این ادعا مورد نقد و بررسی قرار گرفته و نشان داده می‌شود که بر خلاف پاره‌ای از ادعاها محمدرضا شاه پهلوی تا آخرین لحظه‌های سلطنت، فضای باز سیاسی ایجاد نکرد و زمینه برای اعتماد به وی و گذار به دمکراسی و توسعه سیاسی وجود نداشت.
'شلیک به خدا'
در این مطلب جواد آقابالی حقوقدان و قاضی سابق دادگاه حقوقی تهران از "وقوع جنایت عمدی" در شلیک سپاه پاسداران به پرواز PS752 هواپیمای اوکراین می‌نویسد. جواد آقابالی پدر ایمان آقابالی از کشته‌شدگان این پرواز است.
کشته شدن قرشی و راه طولانی مبارزه با بنیادگرایی اسلامی
عبدالله قرداش با نام مستعار ابوابراهیم قرشی هاشمی، یا آنطور که هوادارنش او را می‌خوانند، خلیفه الواشی، در نتیجه حمله نیروهای آمریکایی در شمال غرب سوریه در ولایت ادلب در روستایی دور افتاده به نام اطمه کشته شد. این یادداشت درصدد آن است تا به برخی از زوایای پنهان فعالیت‌های ابوابراهیم قرشی بپردازد و در آخر به این سوال پاسخ دهد که آیا با کشته شدن قرشی، جنگ علیه داعش به طور خاص و نبرد علیه تروریسم به پایان رسیده است؟
کشتار ۱۳۶۷؛ دستگاه قضایی پیش از فرمان آیت‌الله خمینی چه برنامه‌ای برای زندانیان سیاسی داشت؟
مجموعه ناظران می‌گویند، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی بی سی می‌کوشد تا با انتشار مطالب صاحب نظرانی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مجموعه تلاش شده تا حد ممکن، شیوه نگارشی نویسندگان حفظ شود.
مداحی، شور حسینی و خلسه دیونیسوسی
از منظر تاریخ ادیان و سنت‌های رازورانه، میل انسان به فراتر رفتن از نظم موجود، حتی اگر این رفتار ترسناک، خشن و یا مخل نظم متعارف شهری شمرده شود، اصیل و ریشه‌دار است و چنانکه اشاره شد، در توسعه‌یافته‌ترین کلانشهرهای امروزی نیز به اشکالی تازه‌تر و مدرن‌تر، سرباز می‌کند.
مبارزه زنان در برابر طالبان با گرایش به 'مجاهدین'، تکرار خطای تاریخی و جبران‌ناپذیر
در این مطلب مریم حیدری، فعال مدنی به ابعاد مختلف مبارزات زنان برای حقوق شان در افغانستان پرداخته و روی این نکته تاکید دارد که مبارزه زنان باید در راستای به دست آمدن دولتی باشد که قوانینش جدا از دستورات دینی است و کارزارهای شان نباید به نفع گروه اسلام‌گرای دیگری که سابقه نقض حقوق زنان را در کارنامه دارند تمام شود.
مشکل 'امارت اسلامی' طالبان با ازبک‌ها چیست؟
در هفته دوم جنوری/ژانویه، گزارش هایی مبنی بر آشفتگی در میان طالبان ازبک در شمال غرب افغانستان، به ویژه فاریاب منتشر شد. یکی از برجسته ترین رهبران آنها به نام مخدوم عالم به دستور فاضل معاون وزیر دفاع در مزار شریف بازداشت شد. هیچ توضیحی در مورد علت دستگیری ارائه نشد، واقعیتی که به تشدید نارضایتی در میان طالبان ازبک کمک کرد. بازداشت مخدوم عالم منتج به تظاهرات در میمنه شد و طالبان پشتون مستقر در آن شهر یا خلع سلاح شدند و یا از شهر خارج شده و شهر در کنترل کامل طالبان ازبک در آمد. بعداً نیروهای کمکی از مزار شریف فرستاده شد و ساختمان‌های اداری میمنه به کنترل امارت بازگردانده شد. بر اساس گزارش‌ها، درگیری‌ها منجر به کشته شدن یک طالب پشتون و سه تظاهرکننده شد.
حکومت فراگیر راه حل یا سرمه آزموده است؟
در حالیکه فقر به شدت دامنگیر مردم افغانستان شده و اقتصاد کشور بنابر دلایل مختلف سقوط کرده است، جامعه جهانی به رهبری ایالات متحده امریکا و شماری از سیاسیون افغان به رسمیت شناختن دولت طالبان را مشروط به شکل گیری یک حکومت با قاعده وسیع یا حکومت همه شمول میدانند. حکومت با قاعده وسیع راه حل بن بست است یا سُرمه آزموده خواهد بود؟
طالبان در موازنه قدرت میان هند و پاکستان چه نقشی دارد؟
از زمان پیدایش دو کشور هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷ در منطقه جنوب آسیا ما همواره شاهد منازعه و تنش در روابط این دو کشور بوده‌ایم که نتیجه آن شکل‌گیری سیاست رقابتی بوده است که در بسا موارد به برهم خوردن موازنه قدرت میان این دو کشور منجر شده و به تبع آن افغانستان نیز ازین معادله قدرت در جنوب آسیا بی تاثیر نبوده است.
طالبان با ذخایر ارزی افغانستان چه خواهد کرد؟
بعد از فرار محمد اشرف غنی و در دست گرفتن قدرت توسط طالبان از نخستین اقدامات دولت امریکا مسدود ساختن در حدود ده میلیارد دلار دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان و تاکید بر تحریم مقامات عالی رتبه گروه طالبان بود که هردو به شدت بر عدم تثبیت قدرت و حکومت‌داری طالبان تاثیر گذار بود. برای درک بهتر تاثیر این اقدامات بر افغانستان و طالبان، نیاز است به تشریح مختصراین مفاهیم و تاریخچه آن در افغانستان پرداخت.
از مونالیزا تا شربت گل؛ رمزگشایی از جبر جغرافیا
در این مطلب، نویسنده روایت عکس مجله نشنال جئوگرافیک که به "مونالیزای افغان" معروف شده و زندگی دختر افغان را از دهه ۱۹۸۰ تا اکنون مرور کرده است.
زنان افغانستان، در 'قفس آهنین' باید فقط به نقش مادری و همسری بسنده کنند؟
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مطلب، خجسته الهام، فعال حقوق زنان به پیامدهای روی کار آمدن رژیم طالبان پرداخته و به برخی از ابعاد محدودیت‌های وضع شده برای زنان اشاره دارد.
امارت نوین و ناشناس طالبان
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
'امارت اسلامی' طالبان چگونه پلیس می‌سازد؟
مجموعه "ناظران می‌گویند" بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. آنتونیو جیستوزی، استاد دانشگاه در این مطلب به رویکرد طالبان نسبت به پلیس و ساختن ارتش در افغانستان پرداخته است.
روز جهانی حقوق بشر؛ طالبان مکلف به اصل 'تداوم مسئولیت بین‌المللی' است
نویسنده که به عنوان معاون پیشین وزارت دولت در امور حقوق بشر کار کرده است، می‌گوید اصل بر "تداوم مسئولیت بین المللی" توسط گروه حاکم است. طالبان مکلف به رعایت و اجرای تمام کنوانسیون‌ها و اسناد بین المللی است که دولت‌های پیشین افغانستان به آنها پیوسته اند.
نقاشی مهاجر افغان در ایران با 'قیر' برای ترسیم 'لحظات تاریک هویتی'
نویسنده، در این مطلب، آثار عبدالله علوی، هنرمند مهاجر اهل افغانستان با عنوان "مطرود" را نقد و بررسی کرده است.
میراث آنگلا مرکل؛ آلمان 'کشور مهاجران' می‌شود؟
در این مطلب، نویسنده بنا به توافقنامه جدید حکومت ائتلافی درصدد "اجرای برنامه‌های لیبرال مهاجرتی خود" است. سیاست جدید مهاجرت آلمان درها را به روی پناهجویان و مهاجران اقتصادی گشوده است و شرایط دریافت پناهندگی و ادغام و شهروندی را آسان‌تر و سریع‌تر کرده است.
برنامه طالبان برای ایجاد ارتش چیست؟
در این مطلب، آنتونیو جیستوزی، تحلیلگر برجسته مسایل افغانستان با توجه به شریطی که دولت طالبان قرار دارد، شمار ارتش طالبان و توانای عملیاتی آن را ارزیابی کرده است.
هزینه مهندسی کابینه طالبان برای پاکستان
ژنرال فیض حمید رئیس استخبارات ارتش پاکستان اخیرا ازاین سمت به فرماندهی سپاه پیشاورمنتقل شد، برخی ازرسانه‌ها وتحلیلگران این تغییررا برای جنرال حمید، گامی به جلووآمادگی برای گام گذاشتن او به فرماندهی ستاد مشترک ارتش که قدرتمندترین مقام نظامی وسیاسی درپاکستان است، ارزیابی کردند. اما این جابجایی می‌تواند نشانه‌ای از اختلاف دیدگاه درسطح بالای مقامات لشکری وکشوری پاکستان درمورد افغانستان و به نحوی کنارزده شدن آقای حمید نیزباشد.
فروپاشی حقوقی؛ بحران آخر یک نظام سیاسی
هر چند ناتوانی جوامع در حل مسائل، مقدمه‌ی فروپاشی است، اما این مقدمه، الزاما به نتیجهای تحت عنوانِ فروپاشی منتهی نمی‌شود؛ مگر آنکه حاکمانِ آن جوامع، به جای دیدن چالش‌ها و اندیشیدن برای راهکارها، در ساختاری بسته و متصلب، غرق در خودستایی و خودمحوری شوند و گوش‌هایشان را بر روی هر صدایی به جز کرنش یا ستایش ببندند. با این حال، آنچه تاکنون از فروپاشی‌ها شنیده‌ایم، غالبا از منظر سیاسی و اجتماعی بوده و سخنی از فروپاشی حقوقی به میان نیامده است. حال آنکه، به همان اندازه که «نظم حقوقی» یکی از نشانه‌های اصلی سلامتِ نظام سیاسی است، «فروپاشی حقوقی» هم یکی از نشانگرهای اصلی احتضار نظام سیاسی است.
ماجراهای دین و فلسفه؛ از دین برای فارغ‌دینان تا فلسفه در هفت جمله
مجموعه ناظران می‌گویند، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی بی سی می‌کوشد تا با انتشار مطالب صاحب نظرانی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مجموعه تلاش شده تا حد ممکن، شیوه نگارشی نویسندگان حفظ شود.
طالبان با بحران نمایندگی رسمی افغانستان در جهان چه می‌کند؟
مجموعه "ناظران می‌گویند"، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مطلب، محمود صیقل، سفیر پیشین افغانستان در سازمان ملل متحد درباره مساله رسمیت یافتن دولت طالبان به ویژه کسب کرسی نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد نوشته است. بیش از یک و نیم ماه از اعلام دولت طالبان گذشته اما تاکنون هیچ کشوری آن را به رسمیت نشناخته است. طالبان، نماینده خود را به سازمان ملل متحد معرفی کرده است.
آیا پیروزی پاکستان در افغانستان دائمی است؟
اسلام آباد هنوز بر بنیاد یک محاسبه نادرست در مورد آینده طالبان و افغانستان می‌اندیشد
ریشه‌های تاریخی تشیع در سیاست خارجی ایران
در دسامبر ۲۰۰۴، ملک عبدالله، پادشاه اردن از تشکیل "هلال شیعی" در منطقه خاورمیانه خبر داد. ملک عبدالله هشدار داد که ظهور قریب الوقوع "هلال شیعی" که از ایران شروع و با عبور از عراق و سوریه به جنوب لبنان ختم می‌شود منجر به اختلال در توازن سنتی قدرت در این منطقه خواهد شد و در نتیجه خاورمیانه را به سوی یک جنگ فرقه‌ای تمام عیار سوق خواهد داد، او شکل گیری "هلال شیعی" را از نتایج سرنگونی صدام حسین رئیس جمهور سابق عراق توسط آمریکا و روی کار آمدن هم پیمانان ایران در عراق عنوان کرده. سقوط صدام حسین از قدرت، عراق را از دشمن و رغیب منطقه‌ای به متحد و هم‌پیمان ایران تبدیل و راه را برای شکل گیری "هلال شیعی" هموار کرد.
برجام؛ مذاکرات ایران و طرف‌های خارجی به مشکل بر‌می‌خورد؟
حضور هیات ایرانی برای شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل متحد و ملاقات های وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حاشیه این اجلاس به گمانه زنی ها برای از سرگیری دور هفتم مذاکرات اتمی برای احیای برجام افزوده است. این در شرایطی است که جو بایدن رییس جمهور آمریکا که بارها از آمادگی کشورش به بازگشت کامل به برجام خبر داده، اخیرا به صورت ضمنی هشدار داده که اگر دیپلماسی به نتیجه نرسد کشورش می تواند انتخاب های دیگری را در نظر بگیرد. از همین رو دور از ذهن نیست که با بازگشت تندروهای مخالف تعامل با غرب درایران، مانند آنچه در دوران زمامداری محمود احمدی نژاد اتفاق افتاد جهان شاهد تنش و تقابل میان ایران و غرب باشد.
انتخابات ۲۰۲۱ عراق؛ اصلاحات سیاسی یا تکرار ناکامی؟
شمارش معکوس برای انتخابات زودهنگام عراق که قرار است هفته آینده (۱۸ مهر، ۱۰ اکتبر) برگزار شود آغاز شده است. ۲۴ میلیون عراقی در این انتخابات حق رأی دارند. در حالیکه تبلیغات ستادهای انتخاباتی در هجده استان عراق با شدت تمام جریان دارد، برخی نیروهای مدنی مانند "حزب کمونیست عراق"، "خانه عراق"، و "جریان مدنی" خواهان تحریم این انتخابات هستند.
ایران اخیرا 'کمک زیادی به پیشروی طالبان کرد اما نگران قدرت شبکه حقانی است'
به نظر می‌رسد که واکنش مقامات ایرانی به قدرت‌گیری طالبان با نوعی تضاد همراه بوده است. پیش از تصرف کابل، مقامات ایرانی در ظاهر نگاه در کل مثبتی به وضعیتی داشتند که در پی خروج ایالات متحده از افغانستان شکل گرفته بود. ایرانی‌ها، در کنار روس‌ها و پاکستانی‌ها، در فاصله ماه‌های مه و اوت ۲۰۲۱ کمک زیادی به پیشروی سریع طالبان کردند.
ماه عسل طالبان کی تمام خواهد شد؟
طالبان در حال حاضر قدرت بلامنازع در افغانستان شمرده می‌شوند. پنجشیرهم که آخرین میدان نبرد برای مقاومت علیه طالبان محسوب می‌شد، طوریکه پیش بینی می‌شد سقوط کرد. بیشتر کشورهای منطقه هم با آنها رابطه‌ای خوبی دارند و شماری از آنها برای مراسم تحلیف حکومت جدید دعوت شده‌اند. ولی این وضعیت تا کی می‌تواند به نفع طالبان ادامه پیدا کند؟
قلم و کلاشنیکوف، رسانه‌ها زیر سایه طالبان
یک ماه بیشتر از تسلط طالبان بر کابل و ولایات افغانستان نمی گذرد، اما در سایه میل تفنگ و ضربه‌ی شلاق این گروه در این مدت بیش از صد و پنجاه رسانه‌ی آزاد بسته، خبرنگاران به شدت شکنجه شده اند.
دیاسپورای میلیونی افغانستان و چشم‌انداز آینده
نویسنده مفهوم "تبعیدی" را به جای "مهاجر" و "پناهجو" به کار برده است و می‌گوید موج جدید تبعیدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، دیاسپورای افغانستانی در دنیا بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترشده است. این دیاسپورا منفعل نخواهد ماند. شاهد به وجود آمدن ادبیات تبعید، موسیقی تبعید، هنر، تیاتر و سینمای تبعید خواهیم بود.
'هر راهی را امتحان خواهیم کرد تا از کسانی که در خطرند محافظت کنیم'
پیش‌شمارهٔ افغانستان ۹۳ است. تلفنم شبانه‌روز زنگ می‌خورد. طاقت جواب‌دادن ندارم، چون می‌دانم جوابی ندارم. اما نمی‌توانم آنها را نادیده بگیرم. می‌گویند «امیدوارم خسته نباشی. ببخشید که مزاحم می‌شوم. ممنون که به فکر مایی» و «اگر مرا پیدا کنن، مرا تکه تکه می‌کنند، لطفا بچه‌هایم را ببر». مهربانی، متانت و عذرخواهی‌شان از اینکه آرامش زندگی ما بر هم بخورد و بابت کمک به نجات زندگی‌شان، آدم را شرمسار می‌کند و نمی‌توان فراموشش کرد.
در ۳۲ جلسه بازجویی پلیس سوئد از حمید نوری چه گذشت؟
مجموعه ناظران می‌گویند، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی بی سی می‌کوشد تا با انتشار مطالب صاحب نظرانی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد. در این مجموعه تلاش شده تا حد ممکن، شیوه نگارشی نویسندگان حفظ شود.
کابل، پایتخت بدون دولت
با گذشت بیش از دوهفته از فرار محمد اشرف غنی رئیس جمهوری جنجالی افغانستان و سقوط تقریبا ناگهانی کشور به دست تحریک اسلامی طالبان، هنوز دولتی درکابل برسر کار نیامده است. شاید روند سریع و غیر قابل پیش‌بینی سقوط دولت اشرف غنی وعدم آماده گی قدرت تازه برای ایجاد دولت، از عوامل تاثیر گذار دراین تاخیر باشند..مجموعه "ناظران می‌گویند"، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
تاریخچه مختصر جنگ و تحریم؛ 'دویدن در مسیر سنگلاخ‌ها'
سرگه بارسقیان سردبیر سایت‌های "دیپلماسی ایرانی" و "تاریخ ایرانی" در مقاله ای که اول مرداد ۱۳۹۴ در سایت "دیپلماسی ایرانی" با تیتر "۷۰ سال با شورای امنیت، از شکایت تقی زاده تا توافق ظریف" منتشر شد، می نویسد، این جمله "در مسیری که سنگلاخ است، نباید دوید" را حسن روحانی در آذر ۱۳۸۵، یکسالی پس از واگذاری مسئولیت پرونده هسته‌ای ایران، به نگارنده گفته و افزوده بوده است: "ارزیابی این بود که اگر ما همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ادامه ندهیم یا از طرق دیپلماتیک مسئله را دنبال نکنیم، احتمال اینکه پرونده هسته‌ای به شورای امنیت برود، زیاد است".
کیفرخواست حمید نوری، نماد قوت و ضعف اصل صلاحیت قضائی جهانی
در حال حاضر اتهام‌های به حمید نوری را نه تنها در سوئد بلکه در هیچ کشور دیگری نمی‌توان تحت عنوان کیفری "جنایت علیه بشریت" مورد پیگرد قرار داد. در کشوری مثل آلمان حمید نوری را احتمالا تنها می‌توان تحت عنوان کیفری "قتل عمد" تحت پیگرد قرار داد و در کشوری مثل فرانسه نیز احتمالا پیگرد او ممکن نیست. اگر کشتار تابستان ۶۷ زندانیان سیاسی دو سال زودتر اتفاق افتاده بود، حمید نوری را در سوئد هم نمیشد تحت پیگرد قرار داد.
به گودالشهر خوش آمدید
هزار سال دیگر شاید باستانشناسان به بحث دربارهٔ چند صد گود در (خدای ناکرده بقایای) تمدن بزرگ شهر تهران بپردازند و نظریه‌پردازی کنند: اینها به امید رسیدن به معدن طلا و برپاکردن گنبدهای زرّین حفر شد، معابدی بود برای قربانی‌کردن، مکانهایی برای زیج‌نشستن منجّمان و رصد ستارگان، یا مخازنی نیمه‌کاره برای نگهداری و پرتاب موشک با کلاهک اتمی؟
شکاف‌های همبستگی؛ مخمصه جنبش کارگری در فاجعه اقلیمی
یک ویدئوی حاوی تصاویر تظاهرات مردمی در هفته‌های اخیر در شهرهای خوزستان را آهنگی حماسی همراهی می‌کند به سبک سرودهای پرشور انقلاب ۵۷ و سالهای اول دهه‌ی شصت. پیام آن اعلام همبستگی با اعتراضات مردمی است اما پاره‌ای از سرود می‌گوید: «سر زن ای قهر قلب سرخ ما / سر زن ای خشم مشت توده‌ها / سر زن ای نور صبح انقلاب/ به سمت شهر و کارخانه‌ها.» گذشته از چسبیدن این کلمات به گذشته‌ای ظاهراً آرمانی و کوتاهی‌شان در بیان نو، تضاد آنها با تصاویر کلیپ از تظاهرات خیابانی سوسنگرد و جاهای دیگر چیست؟
حقوق قربانیان و شاکیان در پیگرد کیفری حمید نوری، متهم کُشتار ۱۳۶۷
نوروز امسال خبر مهمی را برای جنبش دادخواهی و به ویژه قربانیان اعدام‌های گُسترده زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ در ایران به همراه داشت، چرا که پس از ۱۷ ماه انتظار بالاخره معلوم شد که یکی از مظنونین این کشتار بنام حمید نوری از تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۲۱ در دادگاه عمومی منطقه استکهلم سوئد محاکمه خواهد شد.
تعقیب کیفری مقام‌های حکومت ایران؛ راهکار موثر چیست؟
چرا خواسته تشکیل یک مکانیسم تفحصی سازمان ملل بدون راهکار به جایی نمیرسد؟ تفاوت گزارشگر ویژه با چنین مکانیسمی چیست؟ راه کار تصویب چنین مکانیسمی در شورای حقوق بشر چگونه می‌تواند باشد؟
انتخابات ۱۴۰۰؛ روایتی از تجربه تحریم‌طلبان داخلی در دو دهه اخیر
زمستان ۱۳۸۱ ایران در حالی وارد انتخابات شوراها شد که در فاصله انتخابات ریاست جمهوری خرداد ۱۳۸۰ تا این انتخابات ایران و جهان تغییر زیادی به خود دیده بود.
پنچ پیامد احتمالی انتخابات ۱۴۰۰
انتخابات ۱۴۰۰ با پیروزی ابراهیم رئیسی به پایان رسید. پیامدهای احتمالی این تحول را می‌توان در چند حوزه ارزیابی و پیش‌بینی کرد.
از حکمرانیِ تحریم‌ها به تحریم انتخابات، و برعکس
هرچه باشد تقابل رئیسی و همتی از این جهت یعنی اجبار به انتخاب میان دو شکل از خصوصی‌سازی به‌عنوان سرنوشت، شاید بشود گفت، خصوصی‌سازی "واقعی" و"خصوصی‌سازی" واقعی به‌عنوان سیاست نظام. اما تفاوت جزئی این دو شکل می‌تواند در درازمدت معنایی بزرگ برای مردم داشته باشد. همتی چهره‌ای بازارآزادی است اما یک نئولیبرال لجام‌گسیخته نیست، بیشتر یک اقتصاددانِ صادق و دلسوز است که می‌داند دولت حتی بودجه‌ی هزینه‌های روزانه‌‌‌اش را ندارد.
مقابله مخالفان با جمهوری اسلامی: 'شطرنج‌بازی با گوریل' یا 'گاوبازی'؟
شطرنج‌بازی با گوریل یا گاوبازی؟ اولی توصیف علیرضا علوی‌تبار است از "رویایی اصلاح‌طلبان و نظام"؛ دومی را شکرالله پاکنژاد به کار برد، یک سال پس از انقلاب ۵۷ و به عنوان راهکاری در تقابل با نظام.
'جنایت اکباتان' و خانواده آقای خرمدین؛ چه چیز ما را معذب می‌کند؟
ابک خرمدین، کارگردان ۴۷ ساله سینما "به دست پدر و با همدستی مادرش" در شهرک اکباتان مثله شد. برای تحلیل و فهم ماجرای این قتل خونبار عناصر و عوامل متعددی را می‌توان فراخواند: انگیزه روانشناختی قاتلان (به‌ویژه با توجه به اینکه آنها قبلاً به "همین روش دختر و داماد" خودشان را نیز کشته‌اند)، شرایط اجتماعی و اقتصادی خانواده طبقه متوسط در ایران امروز، زمینه و علت‌های فرهنگی (ریشه‌های فرزندکشی و جوانمرگی در ایران از اردیبهشت ۱۴۰۰ تا اسطوره رستم و سهراب) و البته عناصر مذهبی، بله اسلام که غالباً اذهان راحت‌طلب آن را شر غایی و علت تمام علت‌ها میدانند.
دیلماج لازم؟ ـــ نخیر مرسی، ترجمه قدغن
دو مخفف FATF و CFT تقریباً هیچ گاه در رسانه‌های ایران ترجمه نمی‌شود، نه در تیتر درشت و سرخط خبرهای مطبوعات، نه در تلویزیون وطنی که به هلیکوپتر می‌گوید بالگرد، و نه حتی در صحبت وزیروکیل‌هایی که از فرط استکبار‌ستیزی و غرب‌گریزی روی پا بند نیستند.
چرا تصمیم شورای نگهبان حکومت را انحصاری‌تر و کشور را ضعیف‌تر می‌کند؟
شورای نگهبان بسیاری از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، و از جمله اسحاق جهانگیری و علی لاریجانی، را رد صلاحیت کرده است.
قورباغه: ماتم بی‌پایان قدرت
امید مهرگان نویسنده و پژوهشگر در این مطلب دو قسمتی، به میانجی سریال قورباغه که از شبکه خانگی پخش شد و با استقبال گسترده‌ای مواجه شده بود، نگاهی انداخته است به ساختار ساختار اجتماعی و مفهوم قدرت در ایران امروز. بخش دوم این مقاله به زود منتشر خواهد شد.
کودتای هفت ثور؛ چرا دیدگاه من نسبت به دولت 'چپگرا' در افغانستان تغییر کرد؟
در این مطلب که محمد اکرام اندیشمند، نویسنده، به صفحه ناظران بی‌بی‌سی فرستاده به نقد کودتای ثور/اردیبهشت ۱۳۵۷ در افغانستان می‌پردازد و این تحول سیاسی در افغانستان را آغاز خشونت‌ها و مداخلت‌های بین‌المللی در این کشور می‌داند.
آیا رضا پهلوی از سلطنت صرفنظر کرده است؟
رضا پهلوی، میراث‌دار سلطنت در ایران که پس از انقلاب ایران برای پاسداری از قانون اساسی مشروطه سوگند خورده بود، اخیر اعلام کرد "شخصا یک نظام حکومتی جمهوری را به پادشاهی موروثی ترجیح می دهد". بی بی سی به سراغ شماری از چهره‌های سیاسی شناخته شده ایران رفته است و از ارزیابی آنها درباره اظهارات اخیر شاهزاده رضا پهلوی درباره شکل حکومت و جایگاه او در میان اپوزیسیون پرسید.
گورستان خاوران؛ نبرد بین حقیقت و انکار
در سالهای بعد از ۶۷ می‌خواستند در خاوران "فرهنگ سرا" بسازند. سال‌ها بعد خواستند خاوران را برای خانواده ها "بازسازی" کنند. ولی هر بار با تلاش خانواده‌ها و مراجعات مکرر آنان، مسئولان دولت جمهوری اسلامی از اجرای طرح خود صرفنظر کردند.
پروندهٔ حمید نوری، هفدهمین ماه بازداشت مظنونِ کشتار ۱۳۶۷
دلجو آبادی پژوهشگر حقوق بشر در این مطلب برای صفحه ناظران بی‌بی‌سی فارسی، به بازداشت حمید نوری در سوئد می‌پردازد و اینکه بر طبق قوانین و روال قضائی سوئد این پرونده چه مسیری را طی خواهد کرد.
'طالبان پیش از موافقت با آتش‌بس باید برای دوازده پرسش اساسی پاسخ پیدا کنند'
در این مطلب ناظرانی، نویسنده معتقد است که برای اینکه طالبان بتوانند با آتش‌بس توافق کنند، "باید به دوازده پرسش مهم و اساسی" پاسخ دهند.
سوم اسفند ِ رضا خان سوادکوهی؛ ظهور ِ شاید تصادفی، صعود ِ یقیناً مقاومت‌‌ناپذیر
پایان کار رضا شاه به اندازهٔ ظهورش با تفسیرهای درست و نادرست همراه شد. بر سر تصویر واضح‌تر سالهای بین آمدن و رفتنش اتفاق‌نظرهایی وجود دارد از جمله "ترقی جامعه، آدم‌شدن یا آدم‌کردن مردم و ایجاد احساس امید به آینده‌ای بهتر."
خودکشی؛ تصمیم شخصی یا مسئولیت همگانی؟
در ماه‌های اخیر خبرهای زیادی مبنی بر بالارفتن آمار خودکشی در ایران شنیده می‌شود. طبق داده‌های مرکز آمار نرخ خودکشی در بهار امسال و همزمان با شیوع کرونا، در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته، ۲۹ درصد افزایش داشته درحالی که در مقایسه با سال گذشته نرخ مرگ فقط بیست درصد بیشتر شده است. از زمان با شروع سال تحصیلی هم، اخباری از خودکشی کودکان و نوجوانان در ایران منتشر شده است. بیشتر این موارد با مشکلات خانوادگی از جمله فقر با ناسلامتی روان مثل افسردگی توضیح داده شده و می‌شوند.
انقلاب اسلامیستی و سوسیالیسم دولتی؛ شباهت‌های شاه و آیت‌الله
مهدی جامی، روزنامه‌نگار در مطلب پیش رو، از الگو تحقق‌یافته اسلامگرایی در ایران پس از انقلاب و مولفه‌های آن می‌گوید. مهدی جامی معتقد است "اسلامیسم یا اسلام ولایی" نتیجه نهایی سوسیالیسم دولتی در ایران است و حاصل کاری که شاه آن را شروع کرد و در دوران حکومت جمهوری اسلامی به نتیجه رسید. او می‌نویسد "میان انقلاب ۶ بهمن شاه و انقلاب ۱۲ بهمن خمینی فاصله کمتر از آن است که تصور می‌شود". به باور او، سرچشمه شاه سکولار و شیخ اسلامیست یکی و هدف هر دوی آنها مهار اندیشه چپ برای مقابله با شوروی بود.
مسعود در پاریس؛ نمادپردازی فرانسوی از یک مجاهد 'منور'
شورای شهرِ پاریس، نهادی مستقل از حکومت مرکزی فرانسه، تاریخ ۲ فبروری با اجماع تصمیم گرفت در پاریس لوحی به یادبود احمد شاه مسعود، چهره سیاسی-نظامیِ افغانستان، نصب شود. در این نشست جاده‌ای به نام سیاست‌مدارِ فرانسوی مَریِل دُو سارنِز و کتاب‌خانه‌ای به نام نویسنده‌ی امریکایی جیمز بالدوین نیز نام‌گذاری شد.
قبض و بسط ملی‌گرایی لیبرال در ایران
پیمان عارف تحلیلگر سیاسی نگاهی انداخته است به فرازها و فرودها ملی‌گرایان در ایران؛ از تقابل با مذهبیها تا نزدیکی به اسلام‌گرایان، از جبهه ملی نخست تا پنجم و از کودتای ۲۸ مرداد تا انقلاب ۵۷.
اعتراضات دانشجویی ترکیه؛ جدال بر سر واپسین سنگرهای نهادهای مدنی
در اولین روز سال نوی میلادی، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با حکمی رئیس دانشگاه 'بوغازیچی' را تغییر داد. آخرین باری که ریاست این دانشگاه توسط دولت منصوب شده بود به پس از کودتای سال ۱۹۸۰ بازمی‌گشت. این حکم به عرصه درگیری جدیدی بین مخالفان ترکیه و دولت آقای اردوغان بدل شده است: از یک سو مخالفان، این اقدام را تلاش دولت برای دست‌اندازی و کنترل آخرین نهادهای مستقل باقی مانده در جامعه ترکیه دانستند و از سویی دیگر حامیان دولت این اعتراضات را اقداماتی "تروریستی" خواندند.
طالبان و نظم سیاسی؛ از خشونت مقدس تا جامعه قدسی
این روزها نگاه‌های بسیاری به دوحه قطر دوخته شده است. جایی که دور دوم مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان جریان دارد. طالبان با پشتوانه‌ای که از موافقت‌نامه با آمریکا کسب کرده‌اند، بیش از هر زمانی در آستانه‌ای تصاحب قدرت سیاسی در افغانستان قرار گرفته‌اند. اگر در هفته‌های پیش رو، شرایط بین‌المللی و استراتژی آمریکا در برابر طالبان دچار تغییر اساسی نشود، طالبان گام به گام به رویای امارت اسلامی نزدیک خواهند شد.
پرونده حمید نوری؛ اتهام‌های مظنون کشتار ۱۳۶۷ چیست؟
دلجو آبادی، پژوهشگر حقوق بشر، در مطلب پیش رو نگاهی انداخته است به اتهامات حمید نوری، نخستین مظنونی که به اتهام شرکت در کشتار زندانیان سیاسی در ایران در سال ۱۳۶۷، در خارج از این کشور بازداشت شده است. او با چه اتهاماتی روبروست؟ این اتهامات چه فرجامی می‌تواند داشته باشد؟
مشکل کمبود برق افغانستان راه حلی دارد؟
افغانستان دارای منابع چشمگیر انرژی تجدیدپذیر است که اگر روی آن سرمایه‌گذاری گردد می‌توان انرژی برای همه مصارف را در کشور تامین کرد. برای حال حاضر، برای شب‌های تاریک کابل، سیستم برق آفتابی خانگی می‌تواند یک راه‌حل (فوری) باشد.
پایان و آغاز ترامپ؛ آمریکایی که بازشناخته‌ایم
خیلی‌ها وضعیت کنونی در پایان ریاست جمهوری ترامپ را به‌دیده یک جنگ داخلی دوم در آمریکا می‌بینند. اما اگر جنگی داخلی در کار باشد، نمی‌توان آن را صرفا با رجوع به مصیبت‌های این چهار سال فهمید. برای فهم این برهه باید پای کل تاریخ آمریکا را پیش کشید که که ترامپ را به عنوان میوه‌ی بیش‌از‌حد رسیده‌ی خود به بار آورده است، تاریخی استوار بر برتری‌دادن به سفید‌پوستان، طرد و وحشت از سیاهان و بومیان و خارجی‌ها، و کیش تقدسِ تجارت آزاد و تولید ارزش اضافه.
سروش و 'اقتدارگرایی' پیامبر؛ از اصلاح‌طلبی دینی به عرفان شرقی
آرش سرکوهی پژوهشگر فلسفه در مقاله پیش رو به سخنان اخیر عبدالکریم سروش درباره تاثیر شخصیت "اقتدارگرایانه" پیامبر بر اسلام پرداخته است. او به این سوال پاسخ می‌دهد که چرا به رغم آن که اظهارات اخیر سروش از سخنان پیشین او تندترند اما توجه چندانی جلب نکرده است. به باور آرش سرکوهی، پس از شکست نظری و عملی پروژه اصلاحات، پروژه سروش هم به دنیای عرفان عقب نشسته است.
'دولت موقت، الگوی شکننده' برای حل منازعه افغانستان؟
در این مطلب که برای صفحه ناظران فرستاده شده، نویسنده به بررسی برخی دلایلِ طرفداران دولت موقت پرداخته و به این نظر است که "ناکارآمدی و شکنندگی" این الگو برای حل منازعه در افغانستان باید تبیین شود. از نظر نویسنده دولت موقت اگر در مواردی موفق بوده، اما در افغانستان با توجه به ساختار شبکه‌ای دولت نتیجهای جز "فروپاشی و شکست" نخواهد داشت.
طرح 'نابودی اسرائیل' در مجلس ایران؛ خطر خیال‌پردازی افراطی‌ها
اگر برنامه‌هایی از قبیل طرح اخیر جامه عمل بپوشند، بدون تردید برخورد جامعه جهانی با ایران دگرگون خواهد شد. موظف نمودن دولت یک عضو جامعه ملل به تمهید نابودی عضو دیگری از آن می‌تواند فاجعه بازگشت کشور به ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد - که با ظرافتی دیپلماتیک به واسطه برجام برطرف شده بود - را تکرار نماید.
همه‌گیری کرونا چه زمانی به پایان می‌رسد؟
مهدی آلوش، پزشک و اِپیدمیولوژیست در دانشگاه مک مستر کانادا در این مطلب می‌پرسد اگر واکسن آن معجزه‌ای نباشد که همه در انتظارش هستند چه رخ می‌دهد؟ و چه راه‌هایی پیش روی جامعه است؟
پرستو فروهر: دادخواهی قتل‌های سیاسی ضرورتی اخلاقی است
پرستو فروهر در بیش از دو دهه گذشته که از مرگ پروانه و داریوش فروهر گذشته، هر سال در تلاش بوده تا مراسم بزرگداشت آنها را در خانه خودشان در تهران برگزار کند؛ اما امسال به دلیل گسترش جهانی ویروس کرونا این امکان از او گرفته شده است.
سردرگمی نیروهای شیعه عراق در ترسیم سیاست ملی
نیروهای سیاسی شیعه از سال ۲۰۰۳ نقشی اساسی در ساختار دولت جدید عراق پیدا کردند. این نخستین بار در تاریخ معاصر عراق بود که چنین فرصتی در اختیار این گروه‌ها قرار می‌‌گرفت. پیش از آن٬ گروه‌های شیعه یا کاملا خارج از دایره قدرت و در کنار اپوزسیون بودند یا مشارکتی بسیار جزئی در ساختار دولتی داشتند که صبغه غالب آن عربی و سنی بود. اکنون پس از حدود دو دهه از این تحول تاریخی مهم٬ به نظر می‌رسد نیروهای سیاسی شیعه از ایجاد یک گفتمان ملی که با مشارکت دیگر گروه‌ها به یک دولتی کارآمد بیانجامد ناکام مانده‌اند.
آیا قربانیان جنایات جنگی افغانستان به دادگاه کیفری بین‌االمللی مراجعه خواهند کرد؟
پس از رویداد یازدهم سپتامبر جنگ طالبان با نیروهای افغان و نیروهای خارجی به رهبری آمریکا در افغانستان تلفات بسیاری به جا گذاشته‌است. افشاگری واشنگتن‌پست از اسناد محرمانه جنگ افغانستان به نقل از پنتاگون نشان می‌دهد که در جنگ افغانستان از سال ۲۰۰۱م تا اکتبر ۲۰۱۹م، به گونۀ تخمینی ۱۵۷ هزار نفر کشته شده‌اند. مطلبی از امان ریاضت برای صفحه ناظران
کشتار ۶۷ و سایه سی ساله‌اش بر مخالفان حکومت
کشتار تابستان ۶۷، علاوه بر جنایتی بزرگ، پروژه‌ای حساب‌شده هم بود که بخش بزرگی از اپوزیسیون ایران را برای بیش از ۳۰ سال از نیروهای سازمانده سیاسی و اجتماعی محروم کرده است.
مکرون و برآمدن نو گلیسم
مکرون همزمان با سیاست خارجی متغیر ترامپ، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و کناره گیری قریب الوقوع مرکل سعی می کند با توجه به دکترین دوگل سیاست خارجی فرانسه را بیش از پیش فعال کند. تا جاییکه در خاورمیانه و شمال آفریقا و مدیترانه رودرروی نفوذ اردوغان ایستاده است. پیمان عارف، تحلیلگر سیاسی در یادداشتی برای صفحه ناظران به این موضوع پرداخته اشت.
بحران در دوحه؛ دورنمای صلح افغانستان تار است
در این مطلب علی سجاد مولایی، پژوهشگر که به صفحه ناظران بی‌بی‌سی فرستاده است استدلال می‌کند که با تغییرات و جابه‌جایی در رهبری هیأت مذاکره‌کننده صلح گروه طالبان درونمای صلح در افغانستان "تیره و تار" است.
رقیبان انتخاباتی رحمان که خواهان پیروزی‌اش هستند
انتخابات ریاست جمهوری تاجیکستان زودتر از موعد قبلی و در ۱۱ اکتبر امسال برگزار می‌شود. عبدالقیوم قیومزاد، روزنامه‌نگار تاجیک، به بررسی این انتخابات پرداخته و معتقد است که این انتخابات تفاوتی با دیگر انتخابات ریاست جمهوری این کشور ندارد.
آیا پاکستان از عربستان دور شده و به سمت ترکیه می‌رود؟
ظاهرا اظهارات تند دوهفته قبل شاه محمود قریشی وزیر امورخارجه پاکستان علیه عربستان و متهم کردن این کشور به بی پروایی به مسأله کشمیر، مشکل ساز شده است.
مرگ گلنظر کلدی شاعر سرود ملی تاجیکستان: 'فریاد که گلنظر نظر از گل بست...'
درگذشت گلنظر کِلدی، شاعر پرآوازه و سراینده سرود ملی تاجیکستان، در هفته گذشته جامعه این کشور و بویژه اهالی فرهنگ و ادب و دوست‌داران شعر پارسی در ورارود را به سوگ نشاند.
هشتگ روایت_زنانه؛ 'از جنگ می‌ترسیم و از صلح هم'
در این مطلب که برای صفحه ناظران فرستاده شده، نویسنده از ترس‌ها و نگرانی‌های خود از روند صلح را نوشته است.
مجازات خانوادگی؛ از آلمان نازی تا جمهوری اسلامی ایران
در ۲۶ ژوئیۀ ۱۹۴۴، هاینریش هیملر، فرمانده اساس، در سخنرانی‌ای در توجیه مجازات فرزندان مخالفان حکومت نازی گفت: "عهدشکنان و خائنان [به آلمان نازی] همواره فرزندانشان را می‌بلعند."
هشتگ روایت_زنانه؛ بهای صلح با طالبان: مکتب نرفتن دختران؟
در نوزده سال گذشته، دسترسی دختران به آموزش از موضوعاتی بوده که هم جامعه بین‌المللی و هم حکومت افغانستان آن را یکی از مهمترین نشانه‌های موفقیت خود و توجیه حضور نیروهای خارجی در افغانستان تلقی می‌کرده‌اند. اما این روزها زنان و دختران در ترس و هراس از دست دادن ابتدایی‌ترین حق خود، یعنی حق دسترسی به آموزش و کار، به سر می‌برند.
