روحانی از احتمال خروج ایران از برجام خبر داد

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، گفته است که اگر منافع ایران در توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی (برجام) تامین نشود، ایران ممکن است که تصمیم بگیرد از برجام خارج شود.

او، که برای مذاکره با نخست وزیر ژاپن به توکیو سفر کرد، گفت ایرانیان سختگیرانه وارد مذاکره می‌شوند اما اگر به توافقی برسند به آن پایبند خواهند بود. آقای روحانی گفت ایران به تعهداتش در برجام عمل کرده و حتی پس از خروج آمریکا "صبر" به خرج داده است.

آقای روحانی هشدار داد که اگر منافع ایران در چهارچوب توافق هسته‌ای تامین نشود "به طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکن است ادامه این تعهد نباشد."

وی گفت که ایران در این پرونده "صبر" کرده است اما افزود: "بعد از این صبر اگر ما ببینیم که از این توافق هیچ نتیجه‌ای عاید ما نمی‌شود و صرفا ناچار شویم بعضی از تعهدات خودمان را اجرا کنیم به طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکنه ادامه این تعهد نباشد."

قدرت‌های اروپایی به ایران هشدار داده‌اند که از برجام خارج نشود.

گزارش‌ها حاکی از آن است که آلمان، بریتانیا و فرانسه در نظر دارند تا روند رسیدگی به نقض احتمالی برجام، موسوم به "مکانیسم ماشه" را فعال کنند، اما برای اینکه برجام کاملا نابود نشود فعلا از سازمان ملل درخواست تحریم نخواهند کرد.

حسن روحانی در عین حال تاکید کرد ایران به دنبال جنگ نیست و علاقمند است که مشکل خود با دیگر کشورها را از طریق گفتگو حل کند.

مکانیسم ماشه چیست؟

در صورت اختلاف بین امضا کنندگان برجام، که آمریکا دیگر عضوی از آن نیست، ساز و کاری برای حل این اختلاف پیش‌بینی شده است. به کار افتادن سازوکار حل اختلاف، یا "مکانیسم ماشه"، براساس شکایت یکی از اعضای برجام انجام می گیرد و می‌تواند به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر ‌شود. این تحریم‌ها مبتنی بر قطعنامه‌های شورای امنیت و برای تمامی کشورهای عضو سازمان لازم‌الاجراست.

در توافق هسته‌ای - برجام - فرآیند خاصی برای رسیدگی به شکایت طرف‌های توافق در مورد نقض مفاد آن توسط دیگر طرف‌ها پیش‌بینی شده است که با بررسی موضوع در کمیته کارشناسی آغاز می‌شود و به مراحل بعدی شامل رسیدگی توسط وزیران خارجه کشورهای عضو ادامه می‌یابد.

طبق قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل، که با استناد به برجام تحریم‌های هسته‌ای مصوب شورای امنیت علیه ایران را لغو کرد، در صورتی که طرف شاکی از نتایج مراحل مختلف حل اختلاف رضایت نداشته باشد، می‌تواند شکایت خود را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع کند.

از آنجا که آمریکا و چهار عضو برجام از اعضا دارای حق وتو در شورای امنیت هستند، مخالفت هریک از آنها با "ادامه لغو تحریم‌ها" به اجرایی شدن مجدد قطعنامه‌های قبلی شورا و بازگشت تحریم‌ها به طور خودکار منجر می‌شود.

مذاکره با آمریکا

آقای روحانی در جمع مدیران ژاپنی همچنین گفت: "ما در زمینه این که با آمریکا بتوانیم راجع به مسائلمان بحث کنیم مشکلی نداریم، جز اینکه آنها باید از مسیر خطایی که در این یک سال و نیم رفتند، برگردند."

ژاپن پیش از این برای میانجیگری میان ایران و آمریکا تلاش کرده است. آقای روحانی در حالی در ژاپن از آمادگی ایران برای مذاکره می‌گوید که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، بارها گفته نباید با آمریکا مذاکره کرد.

حسن روحانی با بیان اینکه ایران در دو قرن اخیر آغازگر جنگی نبوده، گفت: "امروز هم از جنگ نفرت داریم و علاقمندیم اگر مشکلی با کشوری داریم از طریق گفتگو آن را حل و فصل کنیم."

آقای روحانی روز گذشته هم پس از ملاقات با شینزو آبه گفت: "در راستای منافع ملی خود از هیچ‌گونه مذاکره و توافقی، روی‌گردان نیستیم."

او با غیرقانونی خواندن تحریم‌های یکجانبه آمریکا ابراز امیدواری کرد که مبادلات تجاری ایران با راهکارهایی مثل سازوکار ویژه مالی، معامله با ارزهای ملی طرفین و یا توافق معامله پایاپای گسترش یابد.

رئیس جمهور ایران در جمع مدیران شرکت‌های ژاپنی صنایع این کشور را ستایش کرد و از آنها برای سرمایه‌گذاری در ایران دعوت کرد و گفت ایران حاضر است تعهدات لازم را برای جلب آنها بدهد.

او گفت مطمئن است که تحریم آمریکا نمی‌تواند به طور "بلندمدت" ادامه پیدا کند،

سفر حسن روحانی اولین سفر یک رئیس جمهور ایران به ژاپن ظرف نزدیک به دو دهه اخیر بود.

برخی رسانه‌های غربی گمانه‌زنی کرده‌اند که این سفر می‌تواند برای رساندن پیامی به آمریکا، یا زمینه‌سازی مذاکره‌ای باشد. گفتگوی اخیر نمایندگان ایران و آمریکا در سازمان ملل و مبادله دو زندانی بین دو کشور از نشانه‌هایی است که در چنین تحلیل‌هایی آمده است.

آقای روحانی روز شنبه مذاکراتش با نخست وزیر ژاپن را "سازنده" توصیف کرد و به تهران بازگشت.