بررسی روزنامه‌های صبح تهران؛ سه شنبه ۱ مهر
در اولین روز پاییز و آغاز سال تحصیلی روزنامه های مختلف با اشاره به گرانی پوشاک و لوازم التحریر و تورم و کمبود دستمزدها از افزایش تعداد کودکان لازم التعلیمی یاد کرده اند که به علت فقر امکان تحصیل ندارند.
اما اصلی ترین عنوان روزنامه های امروز مسایل سیاست خارجی است که با سفر رییس جمهور به نیویورک و احتمال دیدار وی با باراک اوباما شکل گرفته و در عین حال دیدار وزیرخارجه ایران با همتای سعودی خود امید به بهبود روابط تهران و ریاض را تقویت کرده است. گرچه جناح های تندرو به نوشته این روزنامه ها هم با دیدار رییس جمهوران ایران و آمریکا مخالف اند و هم به بهانه حوادث یمن به پرخاش به حاکمان سعودی ادامه داده اند.
پیروزی دختران تیرانداز ایرانی در مسابقات جام آسیا، خبر شاد امروز برخی از روزنامه هاست که نوشته اند بالاخره ایران بی مدال نماند.
نیاز به تفاهم در تهران و ریاض
هادی خسروشاهی کارشناس سیاسی و دیپلومات پیشین در مقاله ای در شرق به یادآورده که روابط ایران و سعودی در هشت سال زمامداری دولت پیشین به اغما رفت، دورانی که از تراژیک‌ترین ادوار دیپلماسی ایران بود. از یک‌سو احساس تهدید منافع به اعراب منتقل می‌شد و از دیگرسو، زیر تابلوی جعلی که به جای خلیج‌‌فارس نصب شده بود عکس یادگاری گرفته شده و از بازگشایی ۲۴ ساعته سفارت مصر سخن گفته می‌شد، غافل از اینکه روابط دیپلماتیک وجود داشت سرپرست دفتر ایران در قاهره، نقش سفیر را ایفا می‌کرد.
سفیر پیشین جمهوری اسلامی در واتیکان و مصر در ادامه مقاله اشاره کرده که عربستان با دلارهای خود به السیسی در مصر کمک می‌کند و گروه‌های خاصی در منطقه را تجهیز می‌کند. تفاهم ایران و عربستان می‌تواند کمک به «تروریست‌های خوب» مدنظر عربستان و ایالات‌متحده را کاهش داده یا قطع کند. از سوی دیگر روابط دو کشور در موضوع «تقریب مذاهب اسلامی» نیز موثر است.
بی‌شک با گفت‌وگو و تفاهم، می‌توان مانع از چالش مسلمانان شد چرا که حکام سعودی به دلیل وجود جمعیت قابل‌توجه شیعه در کشور خود، علاقه‌مند به گسترش اختلافات مذهبی نیستند. چنان که رییس‌جمهور، پیش از عزیمت به نیویورک گفت اگر روی میز اوباما به سبب وجود همه گزینه‌ها، شلوغ است، روی میز ما خلوت است و گزینه‌ای جز منطق و احترام متقابل نیست.
گذر از تابوی یک دیدار
جواد گیاه شناس در سرمقاله مردم سالاری به حملات و زمینه سازی جناح های تندرو علیه دیدار احتمالی اوباما و روحانی اشاره کرده و نوشته نگاهي به جهت‌گيري‌هاي چنين جريان‌هايي نشان دهنده پيش داوري‌هاي عجولانه آنان است که هيچگاه بدنبال کاهش سطح تنش و مخاصمات نبوده و سعي دارند تا سرنوشت انقلاب اسلامي را با قطع رابطه ايران و آمريکا پيوند زنند.
نویسنده اظهار عقیده کرده که تندروها با طرح اين سوال که گفت‌وگوي تلفني روحاني و اوباما چه تاثيراتي بر روابط ايران و آمريکا داشت در پي آنند تا هرگونه ملاقات و مذاکرات بين دو رييس‌جمهور را نفي و آن را مصادف با نفي منافع و مصالح نظام جمهوري اسلامي قلمداد کنند در حالی که هرگونه دستيابي به توافق جامع در دسترس سطح مذاکره کنندگان فعلي يعني وزراي امور خارجه اين کشورهاست مگر اينکه طرف‌هاي مذاکره کننده نيازمند سطح بالاتري از مقامات کشورها باشند.
سرمقاله مردم سالاری در نهایت احتمال داده که دیدار دو رییس جمهور یتواند گام موثري بر توافق جامع ايران و غرب باشد و مقاومت اوباما را در برابر فشارهاي داخلي از جمله کنگره یه دنبال آورد که دستاورد بزرگي براي جمهوري اسلامي است که براي اولين بار در تاريخ مقامات آمريکايي خود را متعهد به توافقات کرده و از سطح مخاصمات با خويش بکاهد.
به اوباما اعتماد نکنید
حسین شریعتمداری امروز هم در یادداشت روز کیهان به خرده گیری از دولت و هیات مذاکره کننده پرداخته و در مقدمه آن نوشته آمریکایی ها در صورت مقاومت ایران نمی توانند از گزینه نظامی علیه ایران استفاده کنند در عین حال روی آوردن به تحریم‌های بیشتر هم نمی‌توانست آنگونه که آمریکا و متحدانش انتظار داشتند، موثر باشد. چرا که ایران حاضر نشده به حریف امتیازات ذلیلانه بدهد و از سوی دیگر تحریم‌ها فقط برای ایران دردسرساز و مشکل‌آفرین نبوده است بلکه کشورهای تحریم‌کننده نیز از آن آسیب‌های جدی دیده‌اند
مدیر کیهان بدون در نظر گرفتن شرایطی که به دلیل وضعیت اقتصادی بر کشور حاکم است مدعی شده: جمهوری اسلامی ایران با مبادلات تجاری چند صد میلیارد دلاری سالانه، به آسانی قابل تحریم کردن نیست، مخصوصا آن که در دنیای امروز کشورهای دیگری هستند که برای جایگزینی با کشورهای تحریم‌کننده اعلام آمادگی کرده و نمونه‌هایی از آن نیز تحقق یافته است. تازه آمریکا و کشورهای اروپایی تحریم‌کننده با بحران‌های اقتصادی کم‌سابقه و در مواردی بی‌سابقه روبرو هستند
همه این مقدمات در اعتراض به این جمله وزیر خارجه است که گفته بود: اگر اوباما تعهد بدهد می پذیریم.
اول سال تحصیلی
در حالی که روزنامه های مختلف از امروز به عنوان آغاز سال تحصیلی خبر داده و در عکس ها و گزارش های خود از شادمانی کودکان نوشته اند اما گزارش های نگران در روزنامه ها کم نیست.
مهدی بهلولی در مقاله ای در شهروند نوشته: روزهای نخستین مهرماه، نه‌تنها در این روزگار و سده کنونی است که شور و شوق‌ها می‌آفریند، بلکه در گذشته‌های دور نیز، به نزد ایرانیان، روزهای جشن مهر به شمار می‌رفته. در معنای واژه مهر هم، افزون بر دوستی و محبت و چند معنای دیگر، از روشنایی سخن رفته است، یعنی مهرماه و روزمهر، روزهای روشنایی‌اند.
نویسنده که خود معلم است در عین حال نوشته: در همین روزهای آغاز مدرسه، هستند – و شوربختانه پرشمارند - کودکانی که باید به مدرسه بروند اما به دلیل‌های گوناگون اقتصادی و فرهنگی بیرون از مدرسه و آموزش مدرسه‌ای روزگار می‌گذرانند. امسال در دبیرستانی که پسرم را نام‌نویسی کرده‌ام گفته‌اند که دانش‌آموزان باید با کت و شلوار سرمه‌ای و پیراهن سفید به مدرسه بیایند که هزینه‌اش میان ٢٠٠ تا ٣٠٠هزار تومان است.
مقاله شهروند به این جا رسیده که برابر آماری که دو‌سال پیش منتشر شد نرخ پوشش تحصیلی در دوره متوسطه، از ۶۹درصد سال ۱۳۷۸ به ۶۱درصد سال ۱۳۹۰ کاهش یافته است. ناگفته پیداست که یکی از مهم‌ترین ریشه‌های این پدیده ناخوشایند و ناگوار، ناداری و تنگ‌دستی خانواده است. اما شاید یک دلیل دیگر این باشد که متاسفانه سپهر آموزش ایران، فرهیخته‌پرور نیست تا نفس خود درس خواندن، ارزشمند به شمار آید.
شبنم رحمتی هم در مقاله ای در شرق نوشته: دلم پیش والدین آن یک‌میلیون‌و۲۳۸هزار کودکی است که امسال رفتند کلاس اول. بچه من هم یکی از این یک‌میلیون‌وخرده‌ای است و می‌دانم حتی اگر آن ۲۳۸ هزارنفرشان اهل غیرانتفاعی باشند و با قبیله من نسبتی نداشته باشند، حتما والدین یک‌میلیون باقیمانده در موضوعی که می‌خواهم مطرح کنم با من همدلی دارند و آن موضوع شکایت از نرخ شهریه مدارس دولتی است.
به نوشته این روزنامه نگار نرخ رشد تورم در ایران بیشتر از ۳۰درصد است و حداقل حقوق کارمندان ۶۰۰هزارتومان. با این تورم و با این دستمزدها واقعا باید به پدر و مادرهایی که از پس مخارج تحصیل فرزندانشان برمی‌آیند آفرین گفت. با اینکه امسال هم طبق روال مرسوم سنوات گذشته، وزیر آموزش‌وپرورش و متولیان امر اعلام کردند هزینه تحصیل در مدارس دولتی رایگان است و پولی از خانواده‌ها تحت هیچ عنوانی دریافت نمی‌شود اما باز هم مدیران مدارس از والدین تقاضای وجوهی تا ۵۰۰هزارتومان در تهران کرده‌اند
مقاله شرق افزوده: به این مبلغ اضافه کنید ۸۰هزارتومان برای تهیه لباس‌فرم بچه‌ها و ۸۰ هزارتومان برای برگزاری جشن شکوفه‌ها؛ یعنی خانواده‌ای که ۵۰۰هزارتومان پول ثبت‌نام داده با احتساب حداقل قیمت برای لوازم‌التحریر ایرانی، ناچار شده ۷۰۰هزارتومان برای دانش‌آموز کلاس اولی در مدرسه دولتی هزینه کند آن‌هم در ابتدای راه.
دست بی سوادها کوتاه
شهرام شهیدی هم در ستون طنز شهروند بیانیه مهرماه را منعکس کرده: اینجانب مهر فرزند سال خورشیدی حضور خود را در صحنه اعلام کرده و اظهار می‌دارم تا من هستم دست بی‌سوادها و کم‌سوادها از این مملکت کوتاه است.
اظهارنظر یک رهگذر: {از آن‌جا که شیشکی قابل چاپ نبوده و امری غیراخلاقی و غیرفرهنگی است از چاپ شیشکی فرد مذکور معذوریم.}
رئیس نهضت سوادآموزی در سال ١٣٩٢: ٣میلیون و ٤٥٦هزار نفر بی‌سواد ثبت شده در کشور داریم.
وی ادامه داد: طی دو‌سال آینده تعداد بی‌سوادان کشور به صفر نزدیک می‌شود.
بیانیه علم ریاضی: ١٣٩٢+٢ سال = ١٣٩٤
سایت سلامت‌نیوز اعلام کرد: ١٠میلیون بی‌سواد مطلق در کشور داریم.
اظهارنظر همان رهگذر بی‌ادب: یعنی تعداد بی‌سوادان به صفر میل نکرد بلکه تعداد باسوادان به سمت صفر میل می‌کند؟
یک مقام مسئول: تقصیر این فرار مغزهاست. وقتی هی مغزهای ما را می‌برند خب آمار این شکلی می‌شود.
اظهارنظر مجدد رهگذر بی‌ادب: یا مغزهای ما را می‌برند یا مغز ما را می‌خورند. گرفتاری شدیم‌ها.
.بیانیه مام وطن: فرزندان من. مدتی است مقادیر زیادی دانش و آگاهی از مرزهای من خارج و تاکنون به آغوش پر مهرم مراجعت نکرده است. از یابندگان تقاضا می‌شود آنان را به مام وطن بازگردانده و اجر الهی دریافت دارند.
بحران آب بزرگ تر از تصور
محمد طبیبیان در سرمقاله دنیای اقتصاد ابعاد مختلف بحران آب را بررسی کرده و در نهایت نوشته ذخایر آب فسیلی که طی میلیون‌ها سال شکل گرفته و عملا غیر‌قابل جایگزینی است با حفر چاه‌های عمیق مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. مصوبات برنامه‌های کشور در مورد کنترل و محدود کردن استفاده از منابع آب زیرزمینی نیز به نظر می‌رسد در مرحله اجرا مورد توجه چندانی نبوده است.
نویسنده اقتصاد دان با این مقدمه به شبکه‌های فرسوده آب‌رسانی و از دست رفتن آب داخل شبکه‌ها و لزوم تحول اصولی در روش‌های آبیاری کشاورزی، انتخاب نوع کشاورزیو آبخیزداری پرداخته و نوشته در کشورهای صنعتی که بعضا از وفور منابع آب بهره‌مند هستند رودخانه‌ها و دریاچه‌های آب شیرین که مورد استفاده قرار می‌گیرند، علاوه‌بر اینکه از دسترس فاضلاب و آلاینده‌های مسکونی و صنعتی در امان هستند، تا فواصل قابل توجه با سیم خاردار و مانند آن حفاظت می شوند. این در شرایطی است که منابع آب شیرین رودخانه‌ها و سد‌ها در کشور ما مورد عنایت قرار ندارد.
در پایان سرمقاله دنیای اقتصاد آمده: بحران آب در کشور علاوه‌بر جنبه‌های اقتصادی دارای وجوه سیاسی نیز هست. در سال‌های گذشته مباحث و چالش‌هایی پیرامون استفاده مناطق مختلف از منابع آب سطحی مطرح شده است. این مسائل که اکنون در مرحله جنینی است در آینده می‌تواند سرمنشأ تنش‌ها و مشکلات سیاسی داخلی قابل‌ملاحظه‌ای باشد.
اعتیاد به هوای تهران
پوریا عالمی در ستون طنز شرق نوشته: با این حجم مونوکسیدکربن و دی‌اکسیدگوگرد و دی‌اکسیدنیتروژن و بنزن و تولوئن و کلروفلوئوروکربن و سرب و... که در آب‌وهوای پایتخت وجود دارد، آدم طبیعی دوبار نفس عمیق بکشد سه‌جور اعتیاد می‌گیرد. خود من هربار از تهران یک‌روز می‌روم بیرون دست‌وپام درد می‌گیرد و استخوان‌هام گِزگِز می‌کند. شده خودم را به تخت ببندم که هوای تهران را ترک کنم، نشده.
به نوشته این طنزنویس: برای همین وقتی می‌رویم مسافرت یک موتور اجاره می‌کنیم و می‌بریم وسط ویلا و هتل و هی گاز می‌دهیم که دود تولید کند بلکه حال ما بهتر شود. بعد هم یادتان باشد با هرکدام از این چیزهایی که توی هوای تهران است، می‌شود بمب ساخت. برای همین هر تهرانی در حال حاضر تبدیل به یک بمب دست‌ساز شده که شمارش معکوسش برای سکته آغاز شده است. من الان صبح‌به‌صبح دود تهران را نزنم به رگ، اصلا لای چشمم باز نمی‌شود.