دولت ونزوئلا و مخالفان به تفاهم محدود دست یافتند

دولت ونزوئلا و مخالفان اقداماتی را برای پایان دادن به بن بست سیاسی ماه‌های اخیر در این کشور انجام داده‌اند.

در ادامه تماس بین دولت و احزاب مخالف که با میانجیگری واتیکان از روز یکشنبه این هفته آغاز شده، نمایندگان پارلمان ونزوئلا، که مخالفان اکثریت قابل توجه کرسی‌های آن را در اختیار دارند، موافقت کرده‌اند فعلا از برگزاری محاکمه نمادین نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری در محل پارلمان خودداری ورزند. در مقابل، دولت ونزوئلا چهار تن از فعالان مخالف را از بازداشت آزاد کرده است.

احزاب مخالف همچنین گفته‌اند که راهپیمایی به سوی کاخ ریاست جمهوری که برای روز پنجشنبه برنامه‌ریزی شده بود فعلا برگزار نخواهد شد. با توجه به اوضاع ونزوئلا و فشار برای کناره‌گیری رئیس جمهوری، انتظار می‌رفت در این راهپیمایی، که دولت ونزوئلا آن را "بخشی از تلاش برای کودتا" علیه رئیس جمهوری توصیف کرده، گروه کثیری از مردم شرکت کنند.

مخالفان دولت نیکلاس مادورو در عین حال گفته‌اند که این اقدامات مشروط به برآورده شدن فوری بخشی از خواست‌های آنان به ویژه آزادی بیش از یکصد و بیست تن از فعالان سیاسی از بازداشت و همچنین برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری است. دوره ریاست جمهوری آقای مادورو در سال ٢٠١٨ خاتمه می‌یابد و او تاکنون با کناره‌گیری از قدرت پیش از آن تاریخ به شدت مخالفت کرده است.

یکی از نمایندگان مخالف دولت در پارلمان گفته است که مخالفان انتظار دارند شرایط آنان "طی چند هفته و نه چند ماه آینده" برآورده شود و در غیر اینصورت، دلیلی برای ادامه مذاکره با دولت وجود ندارد و مخالفان به "مبارزه" ادامه خواهند داد. هفته گذشته، چند صد هزار تن در تظاهرات ضد دولتی شرکت کردند و در جریان آن، ده‌ها تن توسط ماموران دولتی بازداشت شدند.

مخالفان نیکلاس مادورو او را متهم می‌کنند که رفتاری دیکتاتورمآبانه در پیش گرفته و در راس یک دولت فاسد و بی کفایت، کشور را به آستانه ورشکستگی اقتصادی کشانده است. تاکنون تلاش مخالفان برای وادار کردن آقای مادورو به کناره‌گیری به خاطر مقاومت نهادها و مراجع مختلف حکومتی ناکام مانده است. به گفته مخالفان، رئیس جمهوری فعلی و سابق ونزوئلا طی حدود هفده سال حکومت، افراد حامی خود را به عضویت این نهادها منصوب کرده و استقلال آنها را از میان برده‌اند.

حزب سوسیالیست ونزوئلا در سال ٢٠٠٧ و از ائتلاف حزب موسوم به "جمهوری پنجم" به رهبری هوگو چاوز، رئیس جمهوری سابق، با چند حزب و گروه چپگرای دیگر تشکیل شد. آقای چاوز از سال ١٩٩٩ تا زمان مرگش در سال ٢٠١٣ رئیس جمهوری ونزوئلا بود و محور سیاست‌های او را برنامه اقتصاد دولتی همراه با ابراز خصومت نسبت به ایالات متحده تشکیل می‌داد. پس از مرگ هوگو چاوز، نیکلاس مادورو با تعهد به ادامه همان سیاست‌ها به ریاست جمهوری رسید.

به گفته مخالفان دولت ونزوئلا، سوء مدیریت و فساد دولتی طی این مدت اقتصاد این کشور را تضعیف و به شدت به عواید نفتی وابسته کرد و کاهش بهای نفت خام، به بروز بحران اقتصادی کنونی منجر شد. ونزوئلا در حال حاضر دارای بالاترین نرخ تورم در جهان است و پیش بینی شده است که این نرخ در سال جاری به نزدیک به ١٧٠٠ درصد افزایش یابد.

این کشور همچنین با بیکاری گسترده، کمبود انواع کالا و همچنین، جیره بندی برق مواجه است. دولت ونزوئلا بحران کنونی را به توطئه آمریکا و عوامل داخلی آن کشور نسبت می‌دهد.

در انتخابات پارلمانی سال ٢٠١٥، حزب سوسیالیست با شکست سنگینی مواجه شد و مخالفان توانستند اکثریت قابل توجه کرسی‌های پارلمانی را به دست آورند. از آن زمان، رئیس جمهوری و نهادهای مختلف حکومتی مانع از اجرای برخی از مصوبات پارلمان شده و همچنین تلاش مخالفان برای وادار کردن رئیس جمهوری به کناره‌گیری را با شکست مواجه کرده‌اند.

بن‌بست سیاسی ونزوئلا همراه با بحران عمیق اقتصادی این کشور فشار فراوانی را بر مردم وارد کرده است. در عین حال، هنوز هم بسیاری از مردم ونزوئلا از دولت حمایت می‌کنند اما به گفته مخالفان، اکثر حامیان دولت کسانی هستند که در دوره زمامداری حزب سوسیالیست از امتیازاتی برخوردار شده‌اند.

اگرچه آغاز گفتگوهای دو طرف می‌تواند تحولی مثبت در راستای حل مشکلات سیاسی ونزوئلا تلقی شود، اما با توجه به شکاف بین دولت و مخالفان، این احتمال وجود دارد که روند مذاکرات به زودی به ناسزاگویی متقابل کشیده شود و بدون نتیجه بماند.

روز گذشته، آقای مادورو در یک سخنرانی تلویزیونی، از گفتگوی دولت و مخالفان استقبال کرد اما بلافاصله حزب "اراده مردمی"، حزب اصلی مخالف دولت را هدف حملات لفظی شدید قرار داد و به خصوص تلاش رهبران حزب برای برکناری خود را محکوم کرد. آقای مادورو، که معمولا مخالفان خود را تروریست می‌نامد، گفت: "این حزب یک گروه تروریستی است که خارج از محدوده قانون عمل می‌کند. من به عنوان رئیس کشور از هر اقدامی برای وادار کردن این گروه تروریستی به تحمل جریمه اقدامات آن حمایت می‌کنم."

در مقابل، یسوس تورآلبا، رهبر مخالفان که در نشست افتتاحیه مذاکرات با آقای مادورو دست داده بود، این اظهارات را "تهاجم علیه روند گفتگوها" و توهین به پاپ به عنوان میانجی این مذاکرات توصیف کرد.

دولت ونزوئلا از زمان هوگو چاوز دارای روابط نزدیک و دوستانه‌ای با ایران بوده و جمهوری اسلامی مبالغی در بخش‌های مختلف اقتصادی آن کشور سرمایه‌گذاری کرده است. در زمان حکومت آقای چاوز، مقامات ارشد دو کشور دیدارهای مکرری با هم داشتند و اخیرا هم نیکلاس مادورو به تهران سفر و با مقامات جمهوری اسلامی دیدار و گفتگو کرد.

این دیدار بخشی از سفر آقای مادورو به چهار کشور صادرکننده نفت - آذربایجان، ایران، عربستان و قطر - بود که با هدف قانع کردن این کشورها به کاهش تولید نفت جهت افزایش بهای آن در بازارهای جهانی صورت گرفت. ایران از کاهش تولید نفت توسط سایر اعضای اوپک، از جمله ونزوئلا، حمایت می‌کند اما تاکید دارد که این کاهش نباید شامل ایران شود.

ایران و ونزوئلا از بنیانگذاران اوپک در اوایل دهه ١٩٦٠ هستند.