مناقشه سیاسی در پاکستان در پی قانون منع شکار هوبره
حق نشر عکس
AFP
پاکستان معمولا به عرب‌های ثروتمند خاورمیانه اجازه شکار هوبره را که پرنده نادری است می‌دهد. ولی اکنون یک ایالت پاکستان صدور جواز شکار این پرنده را ممنوع کرده است. چرا؟
هوبره آسیایی چه نوع پرنده‌ای است؟
هوبره آسیایی یک پرنده نادر مهاجر به بزرگی مرغ است. هر سال در فصل زمستان هزاران هوبره از آسیای مرکزی به دشت‌های خشک و بایر جنوب پاکستان مهاجرت می‌کنند.
تعداد هوبره‌ها در سال‌های اخیر به نحو قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و اتحادیه بین‌المللی محافظت از طبیعت، اکنون این پرنده را در "لیست قرمز" قرار داده که فهرست حیواناتی است که نسلشان با خطر انقراض رو به روست.
حدس زده می‌شود که کل تعداد هوبره‌ها در جهان بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار باشد.
در بسیاری از کشورها از جمله پاکستان شکار هوبره قدغن است. ولی این کشور هر سال در قالب سیاستی که عده‌ای آن را "دیپلماسی نرم" می‌خوانند جواز مخصوص شکار هوبره را برای ثروتمندان خاورمیانه صادر می‌کند.
هر جواز، به شکارچی اجازه می‌دهد که در طول ۱۰ روز تا ۱۰۰ هوبره شکار کند ولی افراد محلی و طرفداران محیط زیست می‌گویند تعداد هوبره‌های شکارشده غالبا از رقم تعیین شده تجاوز می‌کند.
عرب‌ها علاقه زیادی به شکار هوبره دارند هم به دلیل این که نوعی ورزش محسوب می‌شود و هم به این دلیل که معتقدند گوشت هوبره باعث تقویت قوای جنسی می‌شود.
اتحادیه بین‌المللی محافظت از طبیعت، معتقد است شکار هوبره‌ها در زیستگاه زمستانی‌شان در پاکستان، دلیل اصلی کاهش تعداد این نوع پرنده است.
چرا عمران خان به محافظت از هوبره کمک می‌کند؟
عمران خان، کاپیتان سابق کریکت پاکستان، رهبر حزب تحریک انصاف، بزرگ‌ترین حزب مخالف دولت است. فرماندار ایالت خیبر پختونخوا، در شمال غرب پاکستان از اعضای این حزب است.
اخیرا فرماندار این ایالت دستور منع شکار هوبره در سراسر این منطقه را صادر کرد.
مشاوران عمرار اشتیاق، سر وزیر محیط زیست و جنگل‌بانی ایالت خیبر پختونخوا، اطلاعیه‌ای صادر کردند مبنی بر این که طبق قانون این ایالت، هیچ کس اعم از محلی یا خارجی اجازه ندارد قانونی را نادیده بگیرد که شکار پرنده‌ای را که به طور بین‌المللی از آن محافظت می‌شود، قدغن می‌کند.
صدور این اطلاعیه پس از نشر این خبر بود که گروهی از شاهزادگان قطری برای شکار هوبره در پاکستان و از جمله در منطقه خیبر پختونخوا، وارد این کشور شده‌اند.
مناقشه سیاسی
از سال ۲۰۱۴ عمران خان، مبارزه علیه دولت نواز شریف نخست وزیر پاکستان را شروع کرد.
در پی اتهامات در باره تقلب در انتخابات عمومی سال ۲۰۱۳ که موجب روی کار آمدن نواز شریف شد، عمران خان رهبری یک تحصن گسترده چهار ماهه را در اسلام آباد به عهده گرفت.
چندی پیش نیز اعتراضات حزب او سبب شد که در ارتباط با شایعات مربوط به دارایی‌های اعلام نشده خانواده نواز شریف در لندن، پرونده‌ای علیه نخست وزیر پاکستان در دادگاه به جریان افتد.
درز اطلاعات کاملا مستند موسوم به "اسناد پاناما" مبنی بر این که فرزندان نواز شریف مالک شرکت‌های اعلام نشده فرادریایی هستند، موجب طرح این پرونده شده بود.
طرفداران آقای شریف می‌گویند اتهامات علیه آنان انگیزه سیاسی دارد و خانواده او گفته‌اند در اسناد پاناما اتهام هیچ‌گونه خلافکاری به آنان وارد نشده.
موضوع اصلی اقامه دعوا علیه نواز شریف که توسط حزب تحریک انصاف صورت گرفته، تعیین تاریخ مالکیت این دارایی هاست.
ممنوعیت شکار هوبره توسط دولت ایالتی خیبر پختونخوا، چند ساعت پس از آن بود که عمران خان در توییتر اعلام کرد قصد دارد ازسر وزیر این ایالت بخواهد "از آنجا که هوبره از جمله پرندگانی است که نسلش با خطر انقراض مواجه است و شکارش قدغن است، اجازه شکار هوبره را ندهد."
این توییت سبب شد که بسیاری از مفسران تردیدی نداشته باشند که ممنوعیت شکار هوبره در ایالت خیبر پختونخوا، ناشی از سیاست رسمی دولت ایالتی نیست بلکه نتیجه مداخله مستقیم عمران خان است، ولو این که او صاحب پست رسمی در این ایالت نیست.
نقش شاهزاده قطری در این ماجرا چیست؟
توییت عمران خان و به دنبال آن منع شدن شکار هوبره در ایالت خیبر پختونخوا، در زمانی است که رسانه‌ها گزارش دادند دولت فدرال پاکستان به شیخ عبدالله بن علی آل ثانی، یک شاهزاده قطری اجازه شکار هوبره در دیره اسماعیل خان واقع در ایالت خیبر پختونخوا را داده است.
شیخ عبدالله که آخرین بار در سال ۲۰۱۲ برای شکار به دیره اسماعیل خان رفته بود، یکی از چند عضو خانواده سلطنتی قطر است که پاکستان هر سال برای شکار هوبره در مناطق مختلف این کشور برایش جواز شکار صادر می‌کند.
شیخ حمد بن جاسم بن جابر آل ثانی، که معمولا برای شکار هوبره به منطقه بکار-خوشاب می‌رود و نیز پدر، برادر و چند عموزاده امیر قطر جزو این عده هستند.
برخی معتقدند که ممنوعیت شکار هوبره، موجب سرافکندگی برای دولت فدرال پاکستان خواهد شد که دادن جواز شکار به شیوخ عرب را بخش مهمی از سیاست خارجی خود می‌داند.
به عقیده بسیاری، اقدام عمران خان برای قدغن کردن شکار در خیبر پختونخوا، بیشتر از این که برای محافظت از نسل هوبره‌ها باشد با سیاست‌های داخلی پاکستان مرتبط است.
این افراد خاطر نشان می‌کنند که در ماه نوامبر گذشته نواز شریف در دفاع از خود، نامه‌ای را که شیخ حمد بن جاسم، نخست وزیر سابق قطر، نوشته بود به دادگاه ارائه داده بود.
این نامه مربوط می‌شد به معاملات بازرگانی که محمد شریف ، پدر نواز شریف که فوت کرده، با پدر شیخ حمد بن جاسم، انجام داده بود.
گفته شده بود که پول خرید آپارتمان‌ها در محله می‌فیر لندن، از فروش این دارایی‌ها در خلیج فارس، تامین شده بود.
در پی ارائه این نامه به دادگاه، واکنش بعضی از محافل مخالفان، این بود که نخست وزیر سابق قطر، قصد دارد به نواز شریف در نگاه داشتن "پولی که از راه نادرست به دست آمده" کمک کند. این اظهار نظرها رد شده.
به اعتقاد بسیاری، تصمیم عمران خان برای ممنوعیت شکار، واکنش قابل پیش‌بینی به این نامه بوده.
ولی برخی یادآور می‌شوند که با توجه به این که سال پیش دولت ایالتی خیبر پختونخوا، یک شاهزاده قطری را که بدون جواز در این منطقه سرگرم شکار عقاب بود، دستگیر و جریمه کرده بود، ممکن است قدغن کردن شکار هوبره در تداوم همان سیاست صورت گرفته باشد.