کناره‌گیری زیپی لیونی از سیاست؛ سیاستمدار اسرائیلی که از راست به چپ چرخید

زیپی لیونی، وزیر خارجه سابق اسرائیل و از رهبران مخالف دولت گفته است که از سیاست کناره‌گیری می‌کند.

او که نماینده در پارلمان اسرائیل (کنست) و رهبر حزب چپ میانه‌رو هتنوعاست، گفته "دموکراسی در اسرائیل در خطر است" اما او نخواهد گذاشت "امید به صلح اسرائیل را ترک کند".

این اولین بار نیست که خانم لیونی از سیاست کناره‌گیری می‌کند؛ او یک بار دیگر در سال ۲۰۱۲ وقتی در انتخابات درون حزبی کادیما از شائول موفاز شکست خورد، حدود شش ماه از سیاست به دور بود اما دوباره وارد سیاست شد و حزب "هتنوعا" را تشکیل داد و دوباره به یکی از اصلی‌ترین مخالفان بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و دولت راست‌گرای او تبدیل شد.

خانم لیونی در انتخابات سراسری دوره پیش در سال ۲۰۱۵ با ائتلاف با حزب کارگر به رهبری اسحاق هرتزوگ "اردوگاه صهیونیستی" را تشکیل دادند؛ آنها با اینکه موفقیتی نسبی به دست آوردند اما نتوانستند حریف حزب لیکود به رهبری آقای نتانیاهو بشوند.

او که همواره خواهان اتحاد احزاب چپ و میانه رو علیه آقای نتانیاهو بوده و ائتلاف را تنها راه شکست حزب لیکود می‌داند، حالا گفته که حزبش در انتخابات آینده اسرائیل رقابت نخواهد کرد.

حزب او اگر بخواهد در انتخابات ۹ آوریل وارد کنست (پارلمان اسرائیل) بشود، نیاز به دست‌کم ۳.۲۵ درصد آرا را دارد؛ اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که خانم لیونی و حزب هتنوعا نمی‌توانند به حد نصاب ورود به کنست دست پیدا کنند.

به نظر می‌رسد با کناره‌گیری خانم لیونی از سیاست و افول مقبولیت حزب هتنوعا بر اساس نظرسنجی‌ها، این حزب عملا از گردونه سیاست اسرائیل نیز کنار برود.

این حزب یکی از دو پایه تشکیل دهنده "اردوگاه صهیونیستی" بود که در این دوره از کنست ۲۴ نماینده دارد؛ با کناره‌گیری خانم لیونی، موقعیت مهمترین احزاب مقابل مقابل آقای نتانیاهو بیش از پیش تضیعف می‌شود. اردوگاه صهیونیستی چند هفته پیش به دلیل اختلافات درون گروهی از هم پاشید.

تضعیف احزاب چپ میانه‌رو شاید کفه ترازو را به نفع آقای نتانیاهو سنگین‌تر کند، اما اختلاف نخست وزیر اسرائیل با احزاب راست‌گرای افراطی مانند اسرائیل بیت‌نو (اسرائیل خانه ما) به رهبری آویگدور لیبرمن و همچنین چهره‌های راست‌گرای افراطی مانند نفتلی بنت و آیلت شاکد (از اعضای فعلی دولت) و همچنین اتهامات مالی علیه اقای نتانیاهو، کناره‌گیری خانم لیونی ضامن موفقیت دوباره او نیست.

با این حال می‌توان گفت که با افول احزاب چپ میانه‌رو در اسرائیل، راه برای ‌راست‌گرایان تندرو هموارتر می‌شود و چشم‌انداز صلح دست‌نیافتنی‌تر.

خانم لیونی که در بخشی از زندگی سیاسی‌اش عضو لیکود و زمانی در پارلمان هم‌حزبی آقای نتانیاهو بوده، سال‌هاست که از منتقدان سرسخت سیاست‌های آقای نتانیاهو در قبال فلسطینیان است.

او مانند رهبر حزب کارگر راه حل صلح با فلسطینیان را سیاست "دو کشور" می‌داند و معتقد است که سیاست‎های آقای نتانیاهو در قبال صلح با فلسطینیان، امنیت اسرائیل را به خطر می‌اندازد.

او نیز مانند بسیاری از رهبران احزاب اسرائیلی، جمهوری اسلامی ایران را خطری برای امنیت اسرائیل و منطقه می‎داند و مخالف سرسخت حضور نیروهای ایرانی در سوریه و حمایت ایران و روسیه از دولت بشار اسد است.

او اما برخلاف آقای نتانیاهو دشمنان خارجی را تنها مشکل اسرائیل نمی‌داند و معتقد است که سیاست‌های آقای نتانیاهو از درون اسرائیل را تخریب می‌کند.

او معتقد است که سیاست‌های خارجی آقای نتانیاهو دستاوردهای اسرائیل را از بین می‌برد و او به دلیل "منافع شخصی" به دنبال این سیاست‌هاست.

چند روز پیش خانم لیونی در تازه‌ترین انتقاد از بنیامین نتانیاهو، پس از لو رفتن فیلم نشست غیر علنی نمایندگان عالی‌رتبه عربستان سعودی، امارات، بحرین، قطر و یمن با حضور نخست‌وزیر اسرائیل هشدار داد که روابط اسرائیل با کشورهای عرب به خطر بیفتد:"سال‌ها با سران کشورهای عربی که با آنها ارتباط رسمی نداریم، در تماس بوده‌ام. اما هرگز این ارتباطات را علنی نکردیم."

کارنامه سیاسی خانم لیونی

خانم لیونی، ۶۱ ساله از سال ۱۹۹۹ نماینده کنست بوده و از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۰۹ که بنیامین نتانیاهو دوباره روی کار آمد، در دولت‌های گوناگون چندین پست وزارت در اختیار داشته که مهمترین آنها تصدی وزارت خارجه در دولت اهود اولمرت بود.

او از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ در دولت ائتلافی نتانیاهو، وزیر دادگستری بود.

زیپی لیونی که در سال ۱۹۹۹ وارد کنست شد و با تشکیل حزب میانه‌رو کادیما به رهبری آریل شارون در سال ۲۰۰۵ مانند تعدادی از سیاسمتداران احزاب چپ و راست به این حزب پیوست و رهبری این حزب را از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ که از رقیبش شکست خورد در اختیار داشت.

فرزند فرمانده ایرگون

خانم لیونی، در سال ۱۹۵۸ در خانواده‌ای صهیونیست در تل آویو به دنیا آمد. ایتان و سارا، پدر و مادرش نخستین زوجی بودند که پس از تشکیل اسرائیل، ازدواج کردند.

او از لحاظ خانوادگی شباهت‌های زیادی به بنیامین نتانیاهو دارد و در خانواده‌ای از فعالان "صهیونسیم تجدیدنظرطلب" به دنیا آمده است.

پدرش، ایتان لیونی (۱۹۹۱-۱۹۱۹) از یهودیان مهاجر لهستانی بود و مانند خانواده نتانیاهو در ۱۹۲۰ با خانواده‌اش به فلسطین مهاجرت کرد و در تل آویو ساکن شد.

ایتان لیونی در جوانی جذب ایرگون (شبه نظامیان راستگرای افراطی یهودی که هدف‌شان بیرون راندن نیروهای بریتانیایی از فلسطین بود) شد و خیلی زود به مقام فرماندهی رسید.

او بعد از تاسیس اسرائیل، عضو حزب راستگرای "هروت" و سپس "گهل"، هر دو به رهبری فرمانده‌اش مناخیم بگین در ایرگون شد؛ گهل بعدها در حزب لیکود ادغام شد. ایتان سه دوره با گهل و لیکود وارد کنست (پارلمان اسرائیل) شد.

ایتان بلافاصله پس از تشکیل اسرائیل با سارا روزنبرگ، هم‎رزمش در ایرگون ازدواج کرد؛ این نخستین ازدواج رسمی در اسرائیل تازه تاسیس بود.