معلول دوکاندار: زخمهای جنگ در افغانستان

شغنان از دوردست‌ترین مناطق افغانستان است. از نگاه اول می‌توان حدس زد که جنگ بیش از 30 ساله به سبب دوریش ظاهراً کمتر به این ولوسوالی تأثیر خود را رسانده است.

اما زمانی که در کوچه و روستاهای این ولوسوالی گشت و گذار می‌کنید، می‌بینید که اثرات جنگ شهروندی تا چه ‌اندازه زخمهای خود را در دل زمین و آدمان این منطقه دورافتاده گذاشته است.

بازیچه پیکلی 28 سال است که با پایهای چوبین و پلاستیکی راه می‌گردد. هر دو پای او بالا از ران بریده شده‌اند و او بدون پای چوبین نمی‌تواند راه گردد.

وی با نشان دادن پایهای جوبینش می‌گوید: "این حادثه هنوز در زمان ببرک (کارمل) رخ داده بود. من عسکر بودم و در یکی از واحدهای نظامی در ولوسوالی جرم خدمت می‌کردم."

"روزی از روزها ما را برای کشف و اکتشاف در گرد و اطراف به حومه جرم فرستادند. ما ندانسته، در روی مین (پای گذاشتیم و) انفجار شدیم. تمام هم‌صفانم کُشته شدند. تنها من زنده ماندم، ولی هر دو پایم را یک‌عمری از دست دادم."

آقای پیکلی می‌گوید بعد تداوی یکساله در شفاخانه شهر فیض‌‌آباد، در شمال افغانستان، و آماده کردن پایهای چوبین او را از خدمت نظامی مرخص کرده‌اند.

وی افزود که در مورد اول نداشتن پای او را خیلی غمگین و جگرخون کرده بود و او حتی تلاش داشت خودکُشی کند: "ولی باز فکری به سرم زد که در افغانستان نه یک من به چنین حال گرفتار شده‌ام. هزاران معلول هستند که با شکر پروردگار عمر به سر می‌برند."

بازیچه گفت که وی برای کار در مزرعه هیچ گونه توانایی جسمانی ندارد. برای همین، در مدتی کوتاه پلاس بافی را از خود کرده است. سالهاست که او از پشم بز و گوسفندان برای مردم محلی پلاس می‌بافد.

او می‌گوید منابع مالی که از پلاس بافی به دست آورده است، اخیراً برایش امکان داده است در روستایش یک دوکان باز کند.

آقای پیکلی گفت بعد بازشوی راه تجارتی با تاجیکستان شمار دوکانها در قلمرو ولوسوالی شغنان افغانستان رو به افزایش نهاده و از دوکانداری هم سود بسیاری به دست آوردن ممکن نیست.

وی می‌فزاید: "من دوکانم را اساساً برای دلخوشی باز کرده‌ام."

"این دوکان در سر راه قرار دارد و من امکان پیدا می‌کنم با بسیاری آدمان صحبت کنم. دوکانم اساساً در فصل گرما کار می‌کند و مفادی که از آن به دست می‌آرم، تنها برای تهیه مواد مورد نیاز اولیه کفایت می‌کند".

دوکان بازیچه از مرکز شغنان دور است. بازیچه بلندیی را کنده، گردش را دیوار کرده است و برایش دوکان ساخته است. دوکان از خانه‌اش تقریباً در فاصله صد متر قرار دارد.

ولی بازیچه می‌گوید: "من همه‌روزه فاصله بین خانه و دوکانم را با عصابغلهایم در طول قریب یک ساعت طی می‌کنم."

سعید نعیم، یک تن از مسئولان ولوسوالی شغنان، می‌گوید در قلمرو این ولوسوالی تا به حال هیچ گونه نهاد اجتماعی، دولتی یا امدادی به وجود نیامده است که از منافع معلولان جنگ افغانستان را حمایت کند.

او می‌گوید تا به حال معلولان دوره جنگ به طور مشخص نام‌نویس نشده‌اند.

از سوی دیگر آقای پیکلی که یک معلول جنگ داخلی افغانستان است، می‌گوید: "من از دولت برای معلول بودنم هیچ گونه کمک مالی نمی‌گیرم و حالا کسی از احوالم پرسان نشده است. من خود برای رفاه خود و خانواده‌ام کار و پیکار می‌کنم."

بازیچه پیکلی صاحب هفت فرزند است. همه آنها هنوز به سن بلاغت نرسیده‌اند و تربیت و تأمین زندگی آنها را خود او به دوش دارد.

ولی او می‌گوید که تمام امیدش به بازگشت امنیت به کشور و رونق دوکان کوچک اوست که اخیراً باز کرده است.