این کتابها هر کدام با تیراژ دو هزار نسخه در ایران چاپ شده‌اند
کاتب "شاهنامه فردوسی و چرنیشفسکی" از ولی صمد، دانشمند تاجیک، بتازگی به خط فارسی در ایران منتشر شده و رسم رونمایی آن در فرهنگستان علوم تاجیکستان برگزار شد.
در محفل رونمایی این کتاب همزمان دو کتاب علی‌اصغر شعردوست، سفیر ایران در تاجیکستان، با نامهای "تاریخ ادبیات نوین تاجیکستان" و "ایران در ادبیات معاصر تاجیکستان" روز 22 ژانویه معرفی شد.
این کتابها بتازگی در ایران به خط فارسی و هر کدام با تیراژ دو هزار نسخه چاپ شده‌اند.
محمدشاه هلالف، رئیس فرهنگستان علوم تاجیکستان، در مراسم رونمایی این کتابها آنها را دستاویزهایی تازه برای دوستداران ادبیات فارسی- تاجیکی خواند.
نسخه سیریلیک کتاب "شاهنامه فردوسی و چرنیشفسکی" در سال 2005 میلادی جایزه "کتاب سال" ایران را برده بود و در همان سال جایزه "فرهنگ کتاب" کشورهای همسود را نیز به خود اختصاص داد.
این کتاب از علاقه نیکلای چرنیشفسکی، فیلسوف قرن 19 روسیه به زبان و ادبیات فارسی، بویژه به "شاهنامه" فردوسی، و تأثیر این حماسه ملی ایرانیان در آثار او حکایت می‌کند.
آقای صمد می‌گوید حکومت وقت تاجیکستان موضوع تأثیر "شاهنامه" در چرنیشفسکی را "با روح شوروی ناسازگار" خوانده بود
نیکلای چرنیشفسکی در قرن 19 در روسیه زندگی می کرد. وی به عنوان منتقد ادبی، دانشمند و یک مبارز انقلابی و طرفدار دموکراسی شناخته شده و حدود 20 سال عمر خود را در زندان، از جمله در سیبری، گذرانده است.
از زمانی که کتاب ولی صمد در ایران جایزه کتاب سال را برد، بیش از هفت سال سپری شده، اما آن تازه به خط فارسی چاپ شده است. علی‌اصغر شعردوست، سفیر ایران در تاجیکستان، سبب تأخیر در نشر فارسی این کتاب را به مشکل برگردان آن از سیریلیک به فارسی مربوط خواند.
او گفت: "علت دیر برگردان شدن کتاب به فارسی این بود که برگرداننده این کتاب خود در حوزه ادبیات صاحب‌نظر بود و بعضی تغییرهایی را در متن اثر انجام داده بود. ما مجبور شدیم که کتاب را به دست دیگری بدهیم که برگردان کند و سپس مقایسه کردیم و آنچه حالا به نشر رسید، نتیجه مقایسه‌های این دو نسخه برگردانشده است."
در پیشگفتار کتاب "شاهنامه فردوسی و چرنیشفسکی" که به قلم علی اصغر شعردوست تعلق دارد، آمده است که ادیبان ملتهای دیگر شوروی نیز از نظریات چرنیشفسکی تأثیر برداشته‌اند.
آقای شعردوست می‌نویسد: "آنها از روش و هنر چرنیشفسکی پیروی و استفاده کردند و نفوذ چرنیشفسکی از مرزهای روسیه پا فراتر گذاشت."
ولی صمد، ادیب و محقق تاجیک، می‌گوید که حدود سی سال مشغول جمع‌آوری مواد لازم برای تألیف این کتاب بوده است. وی برای جمع‌آوری اسناد تاریخی حدود 18 سفر کاری به جماهیر سابق شوروی انجام داده است.
این کتاب از علاقه نیکولای چرنیشفسکی، فیلسوف قرن 19 روسیه به زبان و ادبیات فارسی، بویژه به شاهنامه فردوسی، حکایت می‌کند
آقای صمد موضوع ارتباط چرنیشفسکی با "شاهنامه" فردوسی را در زمان شوروی برای خود کشف و تحقیق آن را آغاز کرده بود.
وی می‌گوید زمان شوروی مقاله‌ای را در باره تأثیر فردوسی در چرنیشفسکی نوشته و برای چاپ به نشریه رسمی "تاجیکستان سوِتی (شوروی)" داده بود، اما نشریه از چاپ آن خودداری کرد.
سردبیر نشریه به آقای صمد گفته بود که مقامات "بالایی" اجازه نشر مقاله را نداده‌اند. وی در باره خنده دار بودن برخی از موارد سانسور زمان شوروی یادآور شد: "سرمحرر (سردبیر) گفت که در "بالا" گفتند که موضوع تأثیر فردوسی در چرنیشفسکی روح شوروی ندارد، اگر برعکس می‌شد، چاپ می‌کردیم."
کتاب "شاهنامه" فردوسی و چرنیشفسکی" تنها یک کتاب از دهها عناون کتاب ادیبان تاجیک است که در سالهای پس از فروپاشی شوروی به خط فارسی در ایران منتشر شده‌اند.
آقای شعردوست در این باره گفت: "اگر زمانی در ایران گلچینی از آثار ادیبان تاجیک نشر می‌شد، حالا آثار ادیبان و دانشمندان این کشور در همه عرصه‌ها به فارسی چاپ شده‌اند."
آقای شعردوست گفت که همکاریهای دو کشور "همنژاد، هم آیین و همفرهنگ" در همه عرصه ها بخوبی گسترش می‌یابد.
کتاب "شاهنامه" فردوسی و چرنیشفسکی" از 12 باب و 330 صفحه عبارت بوده و در انتشارات "شهریاران" با تعداد دو هزار عدد نشر شده است.
"تاریخ ادبیات نوین تاجیکستان" و "ایران در ادبیات تاجیکستان"، دو کتاب دیگری که به قلم علی‌اصغر شعردوست تعلق دارند، در شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ایران به نشر رسیده‌اند.
ادیبان فارسی‌زبان نقش این دو کتاب را برای افزایش شناخت ایرانیان در باره ادبیات همزبانانشان در تاجیکستان مهم ارزیابی کرده‌اند.
سال گذشته علی اصغر شعردوست برای تهیه کتابهایی در باره ادبیات تاجیکستان برنده جایزه رودکی شد
برخی از منتقدان می‌گویند عده‌ای از شاعران و اشعاری که در این کتابها از ادبیات تاجیکی معرفی شده‌اند، افرادی ناشناخته بوده و اشتباهات لغوی که در اشعار آنها دیده می‌شود، نباید به عنوان "زبان معیار تاجیکی" معرفی می‌شد.
اما آقای شعردوست می‌گوید که هر شاعر یا اشعاری را که نمونه‌هایی از آثار آنها در کتابهایش درج شده‌اند، از کتابهای منتشرشده در تاجیکستان و یا نشریه "ادبیات و صنعت" گرفته است.
سفیر ایران در تاجیکستان که از سال 2007 در این کشور ریاست نمایندگی دیپلوماتیک ایران را بر عهده دارد، عضو افتخاری فرهنگستان علوم تاجیکستان است.
برخی از شرکت‌کنندگان محفل رونمایی این کتابها گفتند که به دلیل نقش گسترده آقای شعردوست در روابط ادبی میان تاجیکستان و ایران، او نه به عنوان عضو افتخاری خارجی، بلکه به عنوان عضو فرهنگستان علوم تاجیکستان پذیرفته شود.
سال گذشته علی اصغر شعردوست، برنده بالاترین جایزه ادبی تاجیکستان، "جایزه رودکی"، شد.
